به دنبال تصویب قطعنامه پیشنهادی بریتانیا، فرانسه و آلمان درباره پرونده هسته‌ای ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مقامات و وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۱۶ خرداد تصویب این قطعنامه را اقدامی «غیر سازنده» دانستند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران نیز گفته است که جمهوری اسلامی در مقابل «فشار» کوتاه نخواهد آمد.
از ۳۵ کشور عضو شورای حکام، ۲۰ کشور به این قطعنامه رای مثبت دادند. همچنین دو کشور چین و روسیه با آن مخالفت کردند و ۱۲ کشور نیز رای ممتنع دادند.
قطعنامه مصوب روز چهارشنبه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی از جمهوری اسلامی ایران خواسته است «بیدرنگ» به پرسش‌های بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره منشاء ذرات اورانیوم کشف‌شده در سایت‌های اعلام‌نشده خود پاسخ دهد.
قطعنامه مصوب شورای حکام حضور بازرسان مجرب آژانس بین‌المللی در بازرسی‌ها از فعالیت هسته‌ای ایران را «حیاتی» و از ایران خواسته است که ممنوعیت این بازرسان را لغو کند.
در این قطعنامه آمده است: شورای حکام «از ایران می‌خواهد که تصمیم خود را درباره مجوز تعدادی از بازرسان با تجربه آژانس را لغو کند، چرا که حضور آنها برای راستی آزمایی مؤثر از فعالیت‌های هسته‌ای ایران حیاتی است.»
در همین زمینه، لورا هولگیت، سفیر آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در بیانیه‌ای خطاب به شورای حکام نسبت به رویکرد ایران در قبال درخواست‌های آژانس بین‌المللی ابراز نگرانی کرد.
در این بیانیه تاکید شده است: «ایران کشوری است که در گذشته برنامه تسلیحات هسته‌ای داشته و برنامه غنی سازی خود را مخفیانه آغاز کرده است و اکنون به طور فزاینده‌ای در حال افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده با غلظت بالاست و به خود می بالد که در لبه دستیابی به توانایی تسلیحات هسته‌ای قرار دارد».
نمایندگی آمریکا تصریح کرده است: «ایران در سال‌های اخیر بارها در پاسخ به قطعنامه‌های شورای حکام ، به جای همکاری دست به تشدید فعالیت هسته‌ای زده است، از جمله اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد در تأسیسات زیرزمینی خود در فردو تولید کرده است».
خانم هولگیت با اشاره به قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی تصریح کرد: «این قطعنامه باید نخستین گام از یک راهبرد برای دستیابی به یک راه حلی پایدار و موثر برای برنامه هسته‌ای ایران باشد که همکاری کامل با آژانس بین المللی انرژی اتمی را نیز شامل شود.»
نماینده آمریکا در ادامه به موعد انقضای نظارت شورای امنیت سازمان ملل بر برنامه هسته‌ای ایران در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ این شورای اشاره کرده است.
لورا هولگیت تاکید کرده است: «این یک نقطه عطف برای تلاش جامعه بین‌المللی خواهد بود تا اطمینان حاصل کند که برنامه هسته‌ای ایران صرفا یک برنامه صلح آمیز خواهد ماند.»
واکنش ایران: قطعنامه غیرسازنده است
در واکنش به این قطعنامه شورای حکام، ابتدا بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران تاکید کرد که صدور قطعنامه «اقدامی غیرسازنده است.»
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران اضافه کرد: «از امروز اقداماتی را که در چارچوب پادمان است آغاز کردیم. انتظار این است که کشورهای غربی بجای سوءاستفاده از سازمان‌های بین‌المللی و رویکرد فشار، راه تعامل و همکاری را در پیش گیرند. باید تجربه به آنها ثابت کرده باشد که ایران مقابل فشارهای سیاسی از حقوق مسلم خود کوتاه نمی‌آید.»
در همین زمینه، وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در بیانیه‌ای، تصویب این قطعنامه را «به شدت» محکوم کرد و آن را غیرسازنده دانست.
در این بیانیه آمده است: «جمهوری اسلامی ایران ارائه و تصویب این قطعنامه را اقدامی سیاسی و غیرسازنده و در ادامه سیاست‌های شکست خورده قبلی برخی از کشورهای غربی و تلاشی برای سوءاستفاده سیاسی از سازوکارهای بین‌المللی علیه کشورهای مستقل می‌داند.»
وزارت خارجه ایران می‌گوید، جمهوری اسلامی متعهد به ادامه همکاری فنی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی «در چارچوب حقوق و تکالیف بین‌المللی خود براساس معاهده عدم اشاعه و موافقتنامه پادمان است.»
در این بیانیه تاکید شده است که صدور این قطعنامه، «هیچ تاثیری بر اراده جمهوری اسلامی ایران برای ادامه بهره‌برداری صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای» خود «مطابق با حقوق کشور ذیل معاهدات ذیربط بین‌المللی ندارد.»
در همین زمینه، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در واکنش بر «تمایل و ترجیح» جمهوری اسلامی برای «تعامل سازنده» تاکید کرد و گفت: «آماده‌ایم تا نسبت به هر موضع و اقدام غیرسازنده‌ای واکنش نشان دهیم.»
از زمان تصویب قطعنامه پیشین شورای حکام در سال ۲۰۲۲ تاکنون فهرست مسائلی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با آن در ایران مواجه شده افزایش یافته است و قطعنامه جدید از ایران می‌خواهد که این مشکلات متعدد را برطرف کند.
تهران اواخر تابستان گذشته مانع حضور شمار بسیاری از کارشناسان ارشد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گروه بازرسی شد، امری که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، آن را «نامتناسب و بی‌سابقه» و «ضربه‌ای جدی» به این نهاد در انجام ماموریت خود توصیف کرد.
