اسرائیل این روزها به‌طور مداوم تأکید می‌کند که برای احیای توان بازدارندگی و تأمین امنیت صدها هزار تن از ساکنان شمال کشور خود نیاز دارد نیروهای گروه حزب‌الله را از مرز جنوب لبنان دور کند؛ الزامی که به تشدید بحران و افزایش احتمال یک جنگ تمام‌عیار بین دو طرف دامن زده است.
با شروع جنگ در غزه که پس از حملۀ غافلگیرانۀ گروه افراطی حماس به خاک اسرائیل در ۱۵ مهرماه گذشته رخ داد، حزب‌الله لبنان نیز به پشتیبانی از حماس عملاً به کارزار جنگی علیه اسرائیل پیوسته است.
گروه شبه‌نظامی حزب‌الله، بزرگ‌ترین بازوی نیابتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه، مانند گروه حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا سازمانی تروریستی شناخته می‌شود.
راهکارهای دیپلماتیک ماه‌های اخیر آمریکا و فرانسه برای برقراری آرامش در جنوب لبنان و شمال اسرائیل ناکام مانده و حزب‌الله پایان حملات به اسرائیل را به خاتمۀ جنگ اسرائیل در غزه مشروط دانسته است.
بخشی از مردم و مقام‌های اسرائیل می‌گویند صبوری خود را برای به بار نشستن راه حل دیپلماتیک از دست داده‌اند و حملات «محدود» کنونی ارتش اسرائیل علیه گروه حزب‌الله را کافی نمی‌دانند.
همچنین اکثر کارشناسانی که این روزها به شبکه ۱۴ تلویزیون اسرائیل، حامی بنیامین نتانیاهو و برخی دیگر از رسانه‌های اسرائیل دعوت شده‌اند، از لزوم عملیات ضربتی علیه حزب‌الله لبنان سخن گفته‌اند.
سوم تیرماه، جروزالم پست نوشت در جایی که کوشش دیپلماتیک شکست خورده، «زمان بمباران و حمله در لبنان فرا رسیده است». اشارۀ این روزنامه اسرائیلی به رفت‌وآمدهای پیاپی اما بی‌ثمر آموس هوکشتاین، نمایندۀ ویژۀ آمریکا در امور لبنان و اسرائیل است.
در شمال اسرائیل چه می‌گذرد؟
اسرائیل با نگرانی از احتمال رخنۀ نیروهای یگان «رضوان» حزب‌الله به شمال و احتمال تکرار رویدادی مانند حملۀ هفتم اکتبر حماس به جنوب این کشور، تخلیۀ ساکنان روستاها و شهرهای شمالی خود را آغاز کرده است.
مردم این مناطق در این ماه‌ها با هزینۀ دولت نتانیاهو، راهی و ساکن هتل‌ها در شهرهای دورتر اسرائیل شده‌اند؛ اقدامی که اکنون بسیاری از سیاستمداران و شهروندان اسرائیلی با نگاه به گذشته آن را یک «اشتباه بزرگ» قلمداد می‌کنند.
این خانواده‌ها پس از ۹ ماه هنوز در اتاق هتل‌ها خود را «محبوس» می‌دانند و در گفت‌وگو با رسانه‌های اسرائیل از طولانی‌شدن دورۀ آوارگی و نبود چشم‌اندازی برای بازگشت به خانه به‌شدت شاکی هستند.
شهرداران شهرهای تخلیه‌شدۀ شمالی نیز با تردد در خیابان‌هایی که در حملات راکتی روزانۀ گروه حزب‌الله آسیب دیده‌اند، برای کمک به آسیب‌دیدگان در تقلا هستند. این مسئولان محلی در گفت‌وگو با گزارشگران اعزامی رسانه‌ها از ادامۀ بحران در شهرهایی که به گفتۀ آن‌ها به «شهر ارواح» تبدیل شده‌اند، خواهان رهایی از بلاتکلیفی هستند.
اقتصاد اسرائیل در طول دهه‌ها به‌ویژه به درآمد گردشگری داخلی و خارجی از شمال وابسته بود اما اکنون، دست‌کم یک هزار خانه و ده‌ها کارگاه‌های تولیدی آسیب جدی دیده و مراکز گردشگری تعطیل شده‌اند. به گزارش شبکۀ کان، هزینۀ بازسازی و مرمت خانه‌های آسیب‌دیده در ۹ ماه اخیر ۱.۳ میلیارد دلار ارزیابی شده است.
مردم و مسئولان محلی نیز خشمگینانه می‌گویند گروه حزب‌الله این مناطق را عملاً به «نوار امنیتی» تبدیل کرده، در حالی که اسرائیل می‌بایست مانند دهۀ ۱۹۸۰ در جنوب لبنان، «نوار امنیتی» ایجاد می‌کرد.
احتمال حمله جدی است؟
همۀ شواهد نشان می‌دهد پاسخ این پرسش، آری است. شمار نظامیان مستقر در شمال، شامل تیپ «گولانی» از ماه‌ها پیش به بیش از یک‌صد هزار تن رسیده است.
با کاهش دامنۀ عملیات نظامی در غزه و در صورت وقوع جنگ در لبنان، بسیاری از حدود ۳۵۰ هزار نیروی ذخیره که ماه‌ها در غزه بودند و اکنون، مدتی است برای تمدید قوا به خانه‌های خود بازگشته‌اند، به جبهه‌های شمال اعزام خواهند شد.
گزارشگران نظامی و ژنرال‌های پیشین که می‌توانند به دور از محدودیت‌های نظامیان کادر اظهارنظر کنند، به رسانه‌های اسرائیل گفته‌اند که شکست هر چه سریع‌تر گروه افراطی حماس به ارتش امکان می‌دهد تا نیروهای بیشتری چه از کادر و چه از نیروهای ذخیره را به شمال منتقل کند.
اظهارنظرهای پیاپی نتانیاهو در مورد لزوم دریافت محموله‌های تسلیحاتی از آمریکا، با وجود انتقادهای کاخ سفید نیز ظاهراً ناشی از شتاب او برای اطمینان از داشتن مهمات کافی، به‌ویژه بمب‌های سنگین برای انجام عملیات در لبنان است.
ارتش اسرائیل در هر حال اعلام کرده که طرح بیرون راندن حزب‌الله از مرز را تصویب کرده است.
تلفات اسرائیل در نواحی شمالی در ۹ ماه اخیر شامل ۱۱ غیرنظامی و ۱۵ نظامی بوده است. پیام این هفتۀ وزیر امور خارجۀ اسرائیل در شبکۀ اجتماعی ایکس نشان داد کشورش می‌داند با کشیده شدن به یک جنگ تمام‌عیار با حزب‌الله، آسیب بیشتری خواهد دید اما ظاهراً برای آن آماده است.
میخائل مالکیئل، وزیر ادیان، در شبکه ۱۴ تلویزیون اسرائیل گفت نمی‌تواند از همۀ تدارکات پشت پرده علنی سخن بگوید اما وزارت او، مرگ احتمالی شمار قابل توجهی از مردم را در صورت وقوع جنگ بررسی کرده است.
مدیر شرکت تأمین برق اسرائیل از اظهارنظر اخیر خود مبنی‌بر این‌که کشورش در صورت جنگ تمام‌عیار با حزب‌الله، با خطر قطع طولانی برق و فرو رفتن در خاموشی کامل روبه‌روست، پوزش خواست. اما همان جملۀ نگران‌کننده کافی بود تا به هجوم مردم برای خرید ژنراتور منجر شود.
روزنامۀ گاردین نیز در گزارش سوم تیرماه، از تدارکات گسترده در مرکز پزشکی زیرزمینی شهر نهاریا در گالیل برای احتمال تبدیل این منطقه به خط مقدم در صورت وقوع جنگ خبر داد.
امکان غافلگیری چقدر است؟
اسرائیل آگاه است که حزب‌الله لبنان با بیش از ۱۵۰ هزار راکت و موشکی که در زرادخانه‌اش دارد، هنوز از همۀ توان خود استفاده نکرده و در صورت وقوع جنگ، محدودۀ عملیاتی این گروه شبه‌نظامی می‌تواند به سراسر اسرائیل کشیده شود.
پرتاب راکت‌هایی از مدل‌های مختلف و گسترش محدودۀ هدف‌گیری در اسرائیل از سوی حزب‌الله، این کشور را غافلگیر نکرده است. با این حال استفادۀ هر چه بیشتر حزب‌الله از پهپادهای انفجاری و تجسسی در مناطق غیرمرزی، ظاهراً برای اسرائیل تازگی داشته است.
ارتش اسرائیل همچنین اعلام کرده که از عکس‌برداری اخیر پهپاد تجسسی حزب‌الله در آسمان حیفا آگاه بوده، اما برای جلوگیری از آسیب احتمالی به ساکنان این شهر بندری، از هدف‌گیری و انهدام آن خودداری کرده است.
چه اما و اگرهایی در کار است؟
در میان قدرت‌های جهانی، آمریکا و فرانسه دو بازیگر اصلی هستند که کوشیده‌اند با ارائه راهکار سیاسی در مسیر حل این بحران گام بردارند.
نظر به تیرگی اخیر روابط اسرائیل و فرانسه، وزیر دفاع اسرائیل اعلام کرده که به تلاش‌های فرانسه اعتنا نمی‌کند اما به کوشش آمریکا، بختی برای موفقیت می‌دهد.
هفتۀ گذشته، نمایندۀ ویژۀ آمریکا در امور لبنان و اسرائیل پس از یک دور دیگر رفت‌وآمد ناکام بین اورشلیم و بیروت، خطاب به سران لبنان تأکید کرد به نفع همه است که این بحران «به سرعت از طریق دیپلماتیک حل شود».
با این حال، از نظر اسرائیل هر توافقی مستلزم آن است که گروه حزب‌الله بر اساس قطعنامۀ ۱۷۰۱ شورای امنیت که به جنگ سال ۲۰۰۶ پایان داد، به بخش شمالی رودخانۀ لیتانی یا بسیار دورتر از مرز با جنوب لبنان عقب‌نشینی کند.
