رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران از وضعیت «قرمز» سرمایهگذاری نفتی در کشور به دلیل نبود سرمایهگذاری خارجی خبر داد.
آرش نجفی روز سهشنبه ۵ تیر به خبرگزاری ایلنا گفت هیچ سرمایهگذاری مستقیم و با سرمایه خود وارد سرمایهگذاری نمیشود و افزود: «همه سرمایهگذاران با توجه به توان مالی که دارند از طریق بانکها به پروژهها ورود میکنند، بانکهای خارجی فارغ از موضوع تحریم به خاطر قرار گرفتن ایران در لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی، افایتیاف، از سرمایهگذاری بازمیمانند.»
وضعیت ایران از نظر افایتیاف چند نوبت در مناظره نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم نیز مطرح شده و برخی نامزدها از حضور ایران در فهرست سیاه این نهاد و جلوگیری از تصویب قوانین پیوستن به آن انتقاد کردهاند.
مقام اتاق بازرگانی ایران در ادامه تصریح کرد سرمایهگذاران وقتی نتوانند تضامین لازم را روی یک پروژه داشته باشند وارد نمیشوند.
آقای نجفی میزان سرمایهگذاریهای نفتی را اعلام نکرد، اما دولت سیزدهم برای سال جاری خورشیدی تنها ۳ میلیارد دلار سرمایهگذاری نفتی در نظر گرفته است.
در اولین جلسه شورای اقتصادی به ریاست محمد مخبر، سرپرست موقت ریاستجمهوری ایران، در اوایل خرداد، «طرح ضربتی» افزایش تولید روزانه نفت خام ایران به «۴ میلیون بشکه» با سرمایهگذاری خارجی ۳ میلیارد دلاری تصویب شد.
بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، سرمایهگذاری سالانه نفتی در ایران طی دهه ۱۳۸۰ بالای ۱۸ میلیارد دلار بود، اما در نیمه ابتدایی دهه ۱۳۹۰ این رقم به ۷ میلیارد دلار کاهش یافت و از سال ۱۳۹۷ به ۳ میلیارد دلار سقوط کرده است.
آخرین سرمایهگذاری عمده خارجی در حوزه نفت ایران مربوط به میدان آزادگان جنوبی بود که شرکت «سیانپیسی» چین در سال ۲۰۰۹ امضا کرد و به رغم اینکه ایران نفت تولیدی از میدان آزادگان را به این شرکت چینی پیشفروش کرده بود، این پروژه را نیمهکاره رها کرد.
ارزش قرارداد یاد شده ۱ میلیارد و ۷۶۰ میلیون دلار بود و ایران اصل سرمایه و سود شرکت چینی را با تحویل نفت تولیدی از این میدان تسویه کرد.
بر اساس گزارش وزارت نفت ایران و اداره اطلاعات انرژی آمریکا، ۸۰ درصد میادین نفتی فعال ایران در نیمه دوم عمر خود قرار دارند و سالانه ۸ تا ۱۲ درصد از تولید آنها کاسته میشود.
ایران برای حفظ سطح تولید نفت، نیاز به سرمایهگذاری سالانه بیش از ۲۰ میلیارد دلار دارد.
جمهوری اسلامی فعلا با توسل به حفر چاههای بیشتر، از شتاب افت تولید نفت تا اندازهای جلوگیری کرده است، اما در توسعه میادین جدید با تاخیرهای گسترده مواجه است.
سرمایهگذاری ۳ میلیارد دلاری تصویب شده برای سال ۱۴۰۳ در حالی است که بر اساس برآورد آژانس بینالمللی انرژی امسال انتظار میرود ۵۷۰ میلیارد دلار در میادین نفت و گاز جهان سرمایهگذاری شود که ۹ درصد بیشتر از سال گذشته است.
ایران دومین ذخایر بزرگ گاز و چهارمین ذخایر بزرگ نفت جهان را دارد، اما سهم آن از سرمایهگذاریهای نفتی جهان تنها نیم درصد است.