اختلاف دمای هوا بین گرم‌ترین و خنک‌ترین مناطق ایران به حدود ۴۰ درجه رسید و درحالی‌که دمای هوا در شوش خوزستان به ۵۰ درجه رسید، بخش‌هایی از اردبیل با حدود ۱۰ درجه خنک‌ترین دما را داشتند.
براساس گزارش سازمان هواشناسی ایران، در روز شنبه ۳۰ تیرماه حدود ۱۷۰ ایستگاه هواشناسی در سطح کشور دمای ۴۰ درجه و بیش از آن را ثبت کردند که اغلب آن‌ها در بسیاری از شهرهای نیمهٔ جنوبی و حتی نیمهٔ شمالی کشور بوده‌اند.
مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی پیش‌بینی کرده بود که «از اواسط هفتهٔ جاری تا پایان هفتهٔ بعد» روند افزایش دما ادامه داشته باشد، به‌گونه‌ای که ممکن است این هفته «گرم‌ترین هفته از ابتدای سال» شود.
دمای هوای شهر تهران هفتهٔ گذشته به محدودهٔ ۳۸ درجه نزدیک شد و پیش‌بینی شده که در پایان این هفته از ۴۰ درجه هم عبور کند.
هفتهٔ گذشته مناطقی از استان‌های فارس، و خوزستان دمای حدود ۴۹ درجه و بیشتر را از سر گذراندند. نام اهواز، مرکز استان خوزستان، هفتهٔ گذشته با دمای ۴۸.۴ درجه به‌عنوان گرم‌ترین مرکز استان به ثبت رسید. خرم‌آباد، مرکز استان لرستان، با دمای ۴۲.۵ درجه و یزد نیز با دمای ۴۲.۳ درجه دیگر مراکز استان‌های بسیار گرم بودند.
اوایل تیرماه نیز اهواز با ثبت دمای ۵۱ درجه «گرم‌ترین شهر جهان» خوانده شد؛ دمایی کم‌سابقه که به تعطیلی ناخواسته و خالی شدن کوچه و خیابان‌ها از مردم هم انجامید.
همزمان با ایران، دمای هوا در بسیاری نقاط جهان ازجمله در بسیاری شهرها و مناطق اروپا نیز افزایش یافته است. پژوهشگران اقلیمی می‌گویند دمای متوسط جهان در مقایسه با دوران ماقبل صنعتی ۱.۳ درجه افزایش یافته ولی تحت‌تأثیر گرمایش زمین، وقوع امواج هوای گرم متناوب‌تر، شدیدتر و طولانی‌تر شده است.
معضل کمبود برق در ایران
موج گرمای تابستانی در ایران علاوه بر این‌که منجر به تعطیل ادارات یا تعدیل ساعات اداری در برخی شهرها شده، مصرف برق در کشور را هم به‌شدت افزایش داده و با توجه به کاستی‌های تولید برق و معضلات زیرساختی این صنعت، قطع مکرر برق به یک امر روزمره تبدیل شده است.
وضعیت به‌گونه‌ای است که هفتهٔ گذشته رئیس اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد داروسازی نیز مانند دیگر صنایع کشور از ناترازی برق آسیب دیده و روزهای گرم سال را با قطع برق سپری می‌کند.
مصرف بیشتر برق به‌خاطر افزایش دمای هوا، به‌گفتهٔ سخنگوی صنعت برق کشور، میزان تقاضا را تا «۷.۵ درصد» افزایش داده و به همین خاطر شرکت توزیع برق تهران از ساکنان پایتخت خواسته این هفته «با کاهش حداقل ۱۰ درصدی مصرف برق به‌ویژه در ساعات ۱۱ تا ۱۷» از بروز اختلال در شبکه برق جلوگیری کنند.
از کل مصرف برق در ایران تنها حدود ۳۲ درصد آن مربوط به مصارف خانگی است.
آن‌چنان‌که وزارت نیرو می‌گوید، مصرف برق به‌طور کلی در ایران «به‌تنهایی از نصف مصرف ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا بیشتر است». با این حال، مشکل اصلی دیگر کسری فزایندهٔ برق در کشور است.
کسری برق ایران در تابستان امسال حدود ۱۴ هزار مگاوات برآورد شده که به‌فرض وجود برق مازاد در کشورهای همسایه و نیز آماده بودن زیرساخت‌های واردات برق، ایران تنها برای سه ماه تابستان به خرید بیش از هشت میلیارد دلار برق نیاز دارد.
این در حالی است که پیشتر وزارت نیرو و مرکز پژوهش‌های مجلس برآورد کرده بودند که ایران باید برای جلوگیری از کسری برق سالانه پنج هزار مگاوات (هفت درصد) به تولید برق خود اضافه کند؛ هدف‌گذاری‌ای که در سال‌های گذشته محقق نشد.
بخش عمدهٔ برق ایران در نیروگاه‌های گازی و بخاری تولید می‌شود و تبدیل آن‌ها به نیروگاه‌های چرخۀ ترکیبی نیز از جمله هدف‌گذاری‌ها بوده، اما این هدف‌گذاری نیز نه‌تنها محقق نشده که بخش اعظم نیروگاه‌هایی که طی چند سال گذشته راه‌اندازی شده‌اند نیز از نوع کم‌بازده بخاری یا گازی بوده‌اند.
در این میان، سهم نیروگاه‌های خورشیدی و بادی ایران از تولید برق کشور نیز هم‌اکنون تنها حدود یک درصد است، این در حالی است که ایران حدود ۳۰۰ روز آفتابی در سال دارد.
موج جهانی گرما
در تابستان جاری، امواج خطرناک هوای گرم، در نیم‌کره شمالی زمین، شهرهای بزرگ و کوچک در چهار قارهٔ جهان را در برگرفته است که می‌تواند نشانه‌ای از شکستن رکورد گرمای سال پیش باشد که گرم‌ترین تابستان در دو هزار سال گذشته بود.
بنا به اعلام دیده‌بان اقلیمی اروپا، ۱۲ ماه گذشته روی‌هم‌رفته گرم‌ترین سال از زمان ثبت علمی دمای کره زمین بوده است.
به‌گفتهٔ کارشناسان، پیش از دوران صنعتی معمولاً هر ۱۰ سال یک بار گرمای شدید کره زمین را در بر می‌گرفت، ولی اکنون احتمال وقوع آن در هر ۱۰ سال ۲.۸ بار است و درجه حرارت این امواج گرم در مقایسه با آن دوران ۱.۲ درجه بالاتر است.
در صورتی که گرمایش زمین مهار نشود، امواج هوای گرم تشدید خواهد شد.
اگر دمای متوسط کره زمین به حدود دو درجه بالاتر از دوران ماقبل صنعتی برسد، احتمال وقوع امواج هوای گرم در هر ۱۰ سال دست‌کم پنج برابر آن دوران و شدت گرمای آن ۲.۶ درجه بالاتر خواهد بود.
توصیه‌های مهم پزشکی
با توجه به این‌که بیش از ۷۸ درصد از وزن بدن از آب تشکیل شده، کم‌آبی بدن (دهیدراسیون) در گرمای زیاد می‌تواند خطرناک و حتی کشنده باشد. در تابستان، خصوصاً در فضای بیرون، باید بیشتر آب نوشید. تیره بودن رنگ ادرار از مهم‌ترین علامت‌های کم‌آبی بدن است.
برای جلوگیری از آفتاب‌سوختگی که می‌تواند باعث سرطان پوست شود، باید از ضدآفتاب شیمیایی یا مینرال که حاوی دی‌اکسید تیتانیوم است استفاده کرد.
کم‌آبی و آفتاب‌سوختگی تنها خطرات تابستان نیستند؛ گرمازدگی را هم باید جدی گرفت.
راش گرمایی (عرق‌سوز)، گرفتگی‌های گرمایی ازجمله گرفتگی‌های دردناک عضلانی و سکته گرمایی از زیرمجموعه‌های گرمازدگی هستند.
در ساعت‌های بسیار گرم، علاوه‌بر آب‌رسانی به بدن، باید مدت‌زمان بیرون بودن را کم کرد و یا هر چند دقیقه به سایه یا جایی خنک پناه برد.
