بایدن: از بین بردن هنیه به آتش‌بس در غزه کمکی نکرده است

روعی شارون، گزارشگر نظامی شبکه دولتی کان در اسرائیل، در گزارشی تلویزیونی گفت که برای اجرای برنامه کشتن هنیه، نیروهایی که اسرائیلی نبوده‌اند، به‌طور زمینی نیز وارد ایران شده بودند.

به گفته آقای شارون، به احتمال زیاد بمبی در اتاق خواب هنیه از قبل کارگذاری شده بود و عواملی داخلی در این امر همکاری کرده‌اند.

پس از آنکه حماس اعلام کرد که اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی این گروه افراطی، در حمله هوایی اسرائیل به پایتخت ایران کشته شده است، شورای امنیت سازمان ملل خبر داد که روز چهارشنبه جلسه اضطراری برگزار خواهد کرد.

این جلسه که به درخواست ایران و با حمایت نمایندگان روسیه، چین و الجزایر برگزار می‌شود، برای ساعت چهار بعدازظهر (ساعت ۲۰ به وقت گرینویچ) برنامه‌ریزی شده است.

آمریکا و اتحادیه اروپا حماس را گروهی تروریستی می‌دانند.

یک منبع نزدیک به حزب‌الله که نخواست نامش فاش شود به خبرگزاری فرانسه گفت که جسد فؤاد شُکر، فرمانده ارشد این گروه، پس از حدود ۲۴ ساعت از کشته شدن او در حمله اسرائیل به جنوب بیروت، در زیر آوار پیدا شده است.

ارتش اسرائیل گفته بود که در حمله شامگاه سه‌شنبه، فؤاد شکر را که به تلافی حمله راکتی به بلندی‌های جولان که منجر به کشته شدن ۱۲ کودک شد، به قتل رسانده است.

حزب‌الله تأیید کرد که فؤاد شُکر در ساختمان مورد هدف، حضور داشت اما سرنوشت او همچنان نامشخص بود. حمله به حومه بیروت، منطقه‌ای پرجمعیت و همچنین پایگاه حزب‌الله، به کشته شدن پنج غیرنظامی، شامل سه زن و دو کودک، منجر شد.

این حمله با حمله دیگری که چند ساعت بعد به کشته شدن اسماعیل هنیه در تهران منجر شد، نگرانی‌ها از گسترش جنگ غزه به یک درگیری منطقه‌ای را افزایش داده است.

بیشتر در این باره:

حمله هوایی به بیروت؛ اسرائیل می‌گوید فرمانده ارشد حزب‌الله کشته شده است

یک عضو ارشد حماس می‌گوید اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی این گروه افراطی، بر اثر برخورد یک «موشک» به اتاق محل اقامتش در تهران کشته شده است.

خلیل الحیه، معاون اسماعیل هنیه، که همراه با هیئت نمایندگی حماس به تهران سفر کرده است، در یک نشست خبری افزود بر اساس «مشاهدات» کسانی که صحنه را دیده‌اند، شیشه‌ها شکسته و دیوار محل اقامت اسماعیل هنیه فرو ریخته است.

مقام‌های ایران هنوز از محل اقامت و کشته شدن آقای هنیه در تهران جزئیاتی منتشر نکرده و صرفاً گفته‌اند او در یک «آسایشگاه جانبازان در شمال تهران» اقامت داشته است.

پیش‌تر یک شاهد عینی از تهران به رادیوفردا گفته بود: «حوالی ساعت دو بامداد از اردوگاه بسیج الزهرا در مجموعهٔ تاریخی سعدآباد که متعلق به سپاه پاسداران است و به‌ظاهر برای اقامت مهمانان استفاده می‌شود، صدای مهیبی به گوش رسید به‌طوری‌ که شیشه‌های خانه‌ها در خیابان اطراف محل واقعه لرزید، اما خسارتی به بار نیامد».

خلیل الحیه که یکی از گزینه‌های جانشینی هنیه نیز به شمار می‌رود، همچنین گفت تهران و حماس به دنبال جنگ منطقه‌ای نیستند، اما ترور رئیس دفتر سیاسی حماس اقدامی است که نباید «بدون پاسخ» باقی بماند.

سوئیس روز چهارشنبه از شهروندان خود خواست که به دلیل وضعیت بسیار ناپایدار در لبنان این کشور را ترک کنند.

وزارت خارجه سوئیس به اتباع خود توصیه کرد که در صورت امکان لبنان را ترک کنند و اعلام کرد که تصمیم به ترک آن کشور به صورت داوطلبانه و با مسئولیت و هزینه شخصی خواهد بود. سفارت سوئیس در بیروت باز خواهد ماند و به ارائه خدمات معمول خود ادامه خواهد داد، اما در صورت بدتر شدن وضعیت امنیتی، امکان ارائه خدمات سفارتخانه نیز محدود خواهد شد.

در پایان سال ۲۰۲۲، حدود هزار شهروند سوئیسی در لبنان زندگی می‌کردند. حزب‌الله لبنان از زمان آغاز جنگ در غزه، به‌طور مداوم با اسرائیل در حال تبادل آتش بوده است.

جنگ در غزه و فشارهای ناشی از آن جایگزینی اسماعیل هنیه را پیچیده کرده است و یکی از مقامات گروه افراطی حماس به شرط ناشناس ماندن به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که به این دلیل «ما در حال حاضر این موضوع را بررسی نمی‌کنیم». گروه حماس در فهرست تروریستی آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد.

آسوشیتدپرس اما در گزارش خود می‌نویسد که از گزینه‌های احتمالی برای جایگزینی هنیه می‌توان به «خالد مشعل، خلیل الحیه، زاهر جبارین و نزار ابو رمضان» اشاره کرد.

پس از ترور هنیه و صالح العاروری، معاون هنیه، شورای حماس تصمیم‌گیری در این خصوص را بر عهده خواهد داشت. خالد مشعل روابط خوبی با ترکیه و قطر دارد ولی روابطش با ایران و حزب‌الله تیره شده است. خلیل الحیه که روابط نزدیکی با ایران و ترکیه دارد و اولین نفر بود که پس از حمله به هنیه سخن گفت، نیز گزینه‌ای مهم است.

زاهر جبارین نیز به داشتن رابطه نزدیک با جمهوری اسلامی ایران در میان کادر رهبری حماس شهرت دارد.

هانی المصری، کارشناس سازمان‌های فلسطینی، در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس احتمال داد که رقابت اصلی برای جانشینی هنیه میان خالد مشعل و خلیل الحیه باشد. الحیه زمان کوتاهی پیش از حمله حماس به خاک اسرائیل از غزه بیرون رفت.

رسانه‌های اسرائیل نیز احتمال داده‌اند تا موعد انتخابات درونی در شورای رهبری حماس، خالد مشعل جانشین موقت هنیه شود.

با این حال، معلوم نیست موضع یحیی سنوار، رهبر پنهان‌شده حماس در شبکه تونلی غزه، در قبال ریاست جدید دفتر سیاسی حماس چه خواهد بود. دسترسی به سنوار برای کشورهای میانجی‌گر در مذاکرات غیر مستقیم اسرائیل و این گروه افراطی، آسان نبوده است.

خانواده گروگان‌های اسرائیلی که توسط گروه افراطی حماس در ۱۵ مهر سال گذشته به غزه ربوده شدند، از تأثیر ترور اسماعیل هنیه بر مذاکرات با اسرائیل ابراز نگرانی کردند. حماس که از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا تروریستی شناخته شده، هنوز ۱۱۵ نفر از ۲۵۱ گروگان اسرائیلی را در دست دارد.

خانم سنگاوکر، مادر یکی از گروگان‌ها، بنیامین نتانیاهو را عامل اصلی عدم پیشرفت مذاکرات می‌داند. برخی از خانواده‌ها امید خود را برای دیدار مجدد با عزیزانشان از دست داده‌اند.

به نوشته هاآرتص، اسرائیل و کشورهای میانجی‌گر (مصر و قطر) هنوز «موضع انتظار» را حفظ کرده و منتظر پاسخ حماس به سندی هستند که داوید برنئا، رئیس موساد اسرائیل، در نشست روز یکشنبه این هفته در رم به روی میز گذاشت.

به گفته شبکه کان، اسماعیل هنیه در مقایسه با یحیی سنوار، رهبر داخلی حماس که در تونل‌ها پنهان شده، موضع نرم‌تری در قبال معامله با اسرائیل بر سر گروگان‌ها داشت اما هنیه از توان قبولاندن نظر خود به سنوار برخوردار نبود.

وزارت خارجه مصر در بیانیه‌ای اعلام کرد «سیاست تنش‌زای اسرائیل» در دو روز گذشته به تلاش‌ها برای رسیدن به آتش‌بس در جنگ غزه آسیب رسانده است.

اشاره این بیانیه به کشته شدن فؤاد شُکر، فرمانده اتاق عملیات حزب‌الله، در حمله روز سه‌شنبه اسرائیل به بیروت و همچنین ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، در تهران است که ایران اسرائیل را مسئول آن می‌داند.

وزارت خارجه مصر می‌گوید همزمانی این تشدید تنش منطقه‌ای با پیشرفت نکردن مذاکرات آتش‌بس در غزه «پیچیدگی موقعیت را افزایش می‌دهد و به نبود اراده سیاسی اسرائیل برای آرام کردن اوضاع دلالت دارد.»

قاهره از اقدامات اخیر اسرائیل به عنوان تضعیف‌کنندهٔ تلاش‌های شدید مصر و شرکایش برای پایان دادن به جنگ غزه و تمام کردن رنج فلسطینی‌ها یاد کرده است. مصر در کنار قطر و آمریکا میانجی‌های اصلی در مذاکرات آتش‌بس در جنگ غزه هستند.

نخست‌وزیر قطر نیز پیش‌تر ترور اسماعیل هنیه را محکوم کرد.

اسرائیل به شکل رسمی مسئولیت قتل اسماعیل هنیه را نپذیرفته است، با این حال مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی این کشور را مسئول این اتفاق معرفی کرده‌اند.

در حدود دو دهه چه شخصیت‌هایی در عملیات و حملات منسوب به اسرائیل در خاک ایران کشته شده‌اند؟ این گزارش را در ویدئوی زیر از رادیوفردا ببینید:

سرلشکر بازنشسته عاموس یدلین، رئیس و بنیان‌گذار تیم رایزنی سیاسی مایند (MIND) اسرائیل، ترور اسماعیل هنیه را با انتقام اسرائیل از عاملان کشتار المپیک مونیخ ۱۹۷۲ مقایسه کرد.

عاموس یدلین که رئیس سابق اطلاعات دفاعی اسرائیل و معاون پیشین فرمانده نیروی هوایی اسرائیل بوده، با بیان تمثیلی از المپیک، گفت که اکنون در یک ماراتون طولانی هستیم و ممکن است واکنش‌هایی از سوی لبنان و ایران داشته باشیم.

به گفته او: هر دو طرف در تلاشند تا راهی برای عملیات تلافی‌جویانه‌ای بیابند که بیانی قوی داشته باشد ولی به جنگ کامل منجر نشود. هیچ‌یک از طرف‌ها، ایران، اسرائیل یا حزب‌الله، تمایلی به جنگ تمام‌عیار ندارند، اما خطر اشتباه در محاسبات واکنش‌ها وجود دارد و این چالش اصلی در حال حاضر است.

آقای یدلین افزود که: هدف حزب‌الله و ایران اجبار اسرائیل به ترک غزه نیست، بلکه هدف استراتژیک‌تر آن‌ها تخریب اسرائیل با یک جنگ فرسایشی طولانی است تا زندگی در اسرائیل را غیرقابل تحمل کنند و جنگی طولانی را بر اسرائیل تحمیل کنند.

او در مورد این‌که آیا عملیات اخیر در بیروت و تهران به نزدیک‌تر شدن به راه‌حل دیپلماتیک یا جنگ تمام‌عیار منجر شده است، گفت که احتمال کاهش تنش اکنون کمتر شده است.

وی توضیح داد که «ما به جنگ تمام‌عیار نزدیک‌تر شده‌ایم، اما هنوز احتمال کمی دارد زیرا هیچ‌کس جنگ کامل نمی‌خواهد. این برای حزب‌الله، اسرائیل و ایران ویرانگر خواهد بود.»