انفجارهای همزمان عصر سه‌شنبه ۲۷ شهریور هزاران پی‌جو (پیجر) که در اختیار نیروهای حزب‌الله لبنان بود، کنجکاوی همگان در مورد شرکت سازندۀ آن و راه‌های دریافت این تجهیزات ابتدایی ارتباطی برای این گروه نیابتی جمهوری اسلامی ایران را برانگیخته است.
نام دو شرکت یکی در شرق آسیا و دیگری در مرکز اروپا به بحران دیرینه اسرائیل و حزب‌الله گره زده شد؛ یکی خود را «قربانی» رویدادها نامید و دیگری در اروپا هم سایت خود را از دسترس خارج کرد و هم به پرسش‌های خبرگزاریها پاسخ نداده است.
از حدود چهار هزار زخمی این انفجارها که کمتر از یک ساعت همزمان در لبنان و سوریه رخ داد، حالِ بیش از ۲۰۰ تن «وخیم» اعلام شده و برخی گزارش‌ها حاکی است که حدود ۵۰۰ تن نیز بینایی یک یا دو چشم خود را از دست داده‌اند.
در پی این رویداد بیسابقه، گزارش‌های متعددی در رسانه‌های جهان در خصوص دلایل این انفجارها منتشر شده است: از داغ شدن ناگهانی باتری لیتیوم قابل شارژ پی‌جوها تا ارسال پیام همزمان برای آنها و یا جاسازی چند گرم مواد منفجره به دستگاه‌ها در زمان ساخت آنها.
حضور نیروهای امنیتی تایوان در «گلد آپولو»
روزنامه «نیویورک تایمز» در این زمینه نوشت پیامی که در ساعت سه‌ونیم بعدازظهر به نام «کادر رهبری حزب‌الله» برای پی‌جوها فرستاده شد، انفجار همزمان تجهیزات را کلید زد.
هنگامی که رئیس شرکت تایوانی «گلد آپولو» روز چهارشنبه ۲۸ شهریور در دفتر کار خود در شهر تایپه، مرکز تایوان، مشغول گفت‌وگو با خبرنگاران بود و مسئولیت شرکت خود در انفجارهای روز قبل در لبنان را رد می‌کرد، نیروهای امنیتی این کشور وارد محل شرکت شدند تا به تفتیش از محل پرداخته و با مدیران آن صحبت کنند.
شو چینگ-کوانگ، بنیانگذار و رئیس «گلد آپولو»، به خبرنگارانی که به دفتر شرکت او در تایوان هجوم برده بودند، گفت: «محصول منفجر شده، تولیدی شرکت ما نیست. ما تنها نام برند را برای تأیید ارائه می‌کنیم. ما هیچ دخالتی در طراحی یا تولید محصول نداریم». شرکت گلد آپولو در سال ۱۹۹۵ تأسیس شده و تنها ۴۰ کارمند دارد. آقای شو تأکید کرد اطلاعی ندارد که پی‌جوها چگونه به محموله انفجاری تبدیل شده‌اند.
چینگ-کوانگ گفته که «گلد آپولو» محصول تولیدی در شرکت اروپایی «بی‌ای‌سی» را تأیید کرده است. او که ابتدا از نام مجارستان برای محل این شرکت استفاده کرد، در ادامه پاسخ‌هایش به پرسش‌های بیشتر خبرنگاران تنها به اروپایی بودن شرکت سازنده اشاره کرد و نشست خبری او نیز پس از ورود نیروهای امنیتی تایوان نصف و نیمه ماند.
آسوشیتدپرس گزارش داد که پی‌جوها در کارخانه‌ای در بوداپست، پایتخت مجارستان، تحت امتیاز «گلد آپولو» ساخته شده و شرکت تایوانی حق امتیاز برای توزیع محصولات در مناطق خاصی از جهان را ارائه کرده است.
«گلد آپولو» تأکید کرد که توافقش با شرکت بی‌ای‌سی سه سال ادامه داشته است. با این اوصاف، چینگ-کوانگ از ارائه متن توافق به خبرنگاران خودداری کرد.
او تأکید کرد که شرکتش خود «قربانی» این رویداد و از آن شرمسار است و «شاید یک شرکت بزرگ نباشد اما مسئولیت‌پذیر است».
یک منبع امنیتی لبنان گفت که حزب‌الله پنج هزار دستگاه را برای ارتباط امن‌تر نیروهایش سفارش داده و در ماه‌های اخیر با ورود محموله‌ها آن را بین نیروهایش توزیع کرده بود زیرا رهبری گروه اعتقاد دارد که تلفن همراه امکان آسان رهگیری را فراهم می‌کند.
در این میان شبکه الجزیره نیز اعلام کرد که بررسی‌های این رسانه نشان می‌دهد طراحی و ساخت پی‌جوها به‌طور کامل با شرکت «بی‌ای‌سی» بوده و تنها امتیاز و نشان تجاری آن زیر شرکت تایوانی قرار داشته است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس از قول کارشناسان امنیتی که با آنها مصاحبه کرده نوشته است که «احتمالاً باتری این پیجرها، نیمی از مواد منفجره و نیمی از باتری واقعی بوده» و یک چاشنی الکتریکی بسیار کوچک با قدرت انفجاری بالا در آن کار گذاشته شده بوده است.»
این کارشناسان گفته‌اند پیچیدگی این حمله نشان می‌دهد که عامل آن یک عامل دولتی است و مدت‌هاست که در حال جمع‌آوری اطلاعات بوده است.
مقامات اسرائیلی به درخواست‌های رویترز برای اظهار نظر بلافاصله پاسخ ندادند.
از دسترس خارج شدن سایت مجاری «بی‌ای‌سی»
شرکت «گلد آپولو» با انتشار بیانیه‌ای رسمی به دو زبان انگلیسی و چینی، تولید این پیجرها در تایوان را تکذیب کرد.
در بیانیه این شرکت آمده که گلد آپولو طی سال‌های اخیر با یک شرکت مجارستانی به نام «BAC Consulting Kft» همکاری می‌کرده و بر اساس این توافق، کلیه مراحل طراحی و تولید محصولات، زیر نظر شرکت مجارستانی و در بوداپست انجام می‌شده و شرکت گلد آپولو تنها اجازه داده بوده که از نام تجاری‌اش برای این محصولات استفاده شود.
در ادامه این بیانیه، با اشاره مستقیم به مدل AP924 تأکید شده که شرکت تایوانی هیچ نقشی در طراحی، تولید و فروش این مدل نداشته است.
وبسایت شرکت مجارستانی «بی‌ای‌سی» که توزیع‌کننده اصلی این پیجرها معرفی شده است، ساعاتی پس از انفجارهای مرموز لبنان و سوریه از دسترس خارج شد.
رئیس «گلد آپولو» در تایوان گفته بود که بین شرکت او و «بی‌ای‌سی» گاهی مشکلاتی در زمینه پرداخت تعهدات مالی به وجود می‌آمد. او گفت: «پرداخت‌ها خیلی عجیب بود؛ از خاورمیانه می‌آمد. آدرس رسمی شرکت در مجارستان هم یک خانه شخصی در بوداپست بود».
در بخش همکاران و شرکای وبسایت مجاری نامی از شرکت تایوانی به چشم نمی‌خورد.
بر اساس اطلاعاتی که رادیو فردا به آن دست یافته است، شرکت مجارستانی «بی‌ای‌سی» یک شرکت صوری است که ردی از فعالیت عادی آن وجود ندارد.
بازدید از وبسایت شرکت «بی‌ای‌سی» اطلاعات کمی به‌دست می‌دهد و تنها مشخص می‌کند که این شرکت «مشاوره‌ای» در شهر بوداپست مجارستان مستقر است.
این شرکت در ۱۹ مه سال ۲۰۲۲ ثبت شده بود و تنها یک عضو دارد: فردی با نام ظاهری کریستینا روزاریا بارسونی-آرکیدیاکونو، که مدیر، موسس و تنها کارمند این شرکت بوده است. اما در حساب لینکدین این شرکت اشاره شده که «بی‌ای‌سی» بین دو تا ۱۰ کارمند دارد.
در این وبسایت، فعالیت شرکت از نوع «مشاوره» عنوان و اعلام شده بود که این شرکت در دو سال گذشته، به ترتیب نزدیک به ۱۶ هزار دلار و ۵۰ هزار دلار سود داشته است. ارزش دارایی ثابت این شرکت در پایان سال گذشته میلادی هم، تنها ۳۲۰ دلار بوده است.
مدیر این شرکت به درخواست ایمیلی رادیوفردا برای اظهارنظر در مورد پیجرهای منفجرشده در لبنان پاسخی نداد. با این حال، کریستینا روزاریا در گفت‌وگوی تلفنی با شبکه ان‌بی‌سی آمریکا تأیید کرد که این شرکت با «گلد آپولو» همکاری دارد.
وقتی از او درباره پیجرها و انفجار آنها در لبنان پرسیده شد، او جواب داد: «من پیجر نمی‌سازم. فقط واسطه هستم. فکر می‌‌کنم اشتباه گرفته‌اید».
در سایت «بی‌ای‌سی» تا پیش از دسترس خارج شدن آن، مشخصات زیادی در مورد پروژه‌های انجام‌شده یا در دست اجرا و یا مشتریان آن درج نشده بود اما نوشته‌های عمومی در خصوص «فعالیت گسترده» در عرصه‌های متعدد به چشم می‌خورد.
در سایت آن، «اتحادیه اروپا» یکی از مشتریان این شرکت توصیف شده بود اما جزئیات چندانی در مورد پروژه یا خرید مشخص این «مشتری» در دسترس نبود. تصویر استفاده شده برای این «مشتری» نیز عکس‌های عمومی برداشته شده از فضای اینترنت بود.
همچنین بررسی‌ها در خصوص کمک «بی‌ای‌سی» در زمینه توسعه فناوری در پروژه «پل ارتباطی» در آسیا که در سایت شرکت ذکر شده بود، جزئیات زیادی را ارائه نمی‌کرد.
«مشتری» دیگر شرکت، «هیئت اروپایی» ذکر شده بود که رجوع به صفحه این پروژه نیز صرفا حاوی مطالب تبلیغاتی و مدیریتی بود.
این در حالی است که صفحه لینکدین شرکت بی‌ای‌سی به انجام پروژه‌های زیست‌محیطی، سیاسی و توسعه در دامنه‌های گسترده و پیچیده اشاره دارد و «تولید» را ذکر نکرده است.
خانم آرکیدیاکونو- برسونی در صفحه یادشده از ارائه «مشاورات عمقی» در زمینه مدیریت به مشتریان و ارائه خدمات راهبردی و برنامه‌ریزی سخن گفته است.
رویترز نیز خبر داد با فردی در ساختمان محل آدرس شرکت در حومه بوداپست تماس گرفته و او گفته است که شرکت حضور فیزیکی در این مکان ندارد.
خرابکاری «چند ماهه»
چندین منبع به رویترز گفتند که نقشه انفجار پیجرها ماه‌ها در دست اجرا بوده است.
منبع ارشد امنیتی لبنانی عکسی از مدل پیجر AP924 را شناسایی کرد که مانند دیگر پیجرها به صورت بی‌سیم پیام‌های متنی را دریافت و نمایش می‌دهد، اما امکان تماس تلفنی ندارد.
دو منبع آشنا با عملیات حزب‌الله در اوایل سال جاری به رویترز گفتند که جنگجویان حزب‌الله از پیجرها به عنوان یک روش ارتباطی با فناوری پایین استفاده می‌کنند تا از ردیابی موقعیت توسط اسرائیل اجتناب کنند.
اما منبع ارشد لبنانی گفت که این دستگاه‌ها توسط سرویس جاسوسی اسرائیل «در سطح تولید» تغییر داده شده بودند.
این منبع گفت: «موساد بُردی را داخل دستگاه تزریق کرده بود که ماده منفجره‌ای داشت که یک کد دریافت می‌کرد. شناسایی آن با هر روشی بسیار دشوار است، حتی با هر دستگاه یا اسکنری.»
این منبع گفت که ۳۰۰۰ عدد از این پیجرها زمانی که یک پیام رمزی به آنها ارسال شد منفجر شدند و مواد منفجره آنها به‌طور همزمان فعال شدند.
منبع امنیتی دیگری به رویترز گفت که تا سه گرم مواد منفجره در پیجرهای جدید پنهان شده بودند و حزب‌الله ماه‌ها آنها را شناسایی نکرده بود.
خبرگزاری آسوشیتدپرس از قول کارشناسان امنیتی که با آنها مصاحبه کرده نوشته است که «احتمالاً باتری این پیجرها، نیمی از مواد منفجره و نیمی از باتری واقعی بوده» و یک چاشنی الکتریکی بسیار کوچک با قدرت انفجاری بالا در آن کار گذاشته شده بوده است.»
این کارشناسان گفته‌اند پیچیدگی این حمله نشان می‌دهد که عامل آن یک عامل دولتی است و مدت‌هاست که در حال جمع‌آوری اطلاعات بوده است.
مقامات اسرائیلی به درخواست‌های رویترز برای اظهار نظر بلافاصله پاسخ ندادند.
موساد و «دستکاری» در تجهیزات فناوری
در هر حال، وزیر اقتصاد تایوان با تأکید بر این‌که کشورش به تحقیقات در زمینه انفجار پی‌جوها کمک خواهد کرد، گفت این تجهیزات از تایوان به لبنان ارسال نشده و تنها به آمریکا و اروپا فرستاده می‌شد.
اولگ برودت، کارشناس آزمایشگاه‌های سایبری از دانشگاه بن‌گوریون در جنوب اسرائیل، روز چهارشنبه به یدیعوت آحرونوت گفت همه شواهد نشان می‌دهد که خرابکاری در این تجهیزات یک عملیات چند ماهه نبوده بلکه سال‌ها برای آن کار شده بود؛ بویژه که همه قطعات در یک کارخانه ساخته نمی‌شود و زنجیره پیچیده‌ای از تأمین قطعات وجود دارد.
ایال پینکو، یک نظامی پیشین اسرائیلی، به روزنامه یدیعوت آحرونوت گفته که اتفاق رخ داده در لبنان یک داستان علمی تخیلی نیست و بسیاری از کشورها چنین توانمندی‌هایی دارند.
دکتر پینکو یادآوری کرد که ۱۴ سال پیش ویروس استاکس‌نت فعالیت تأسیسات غنی‌سازی ایران را فلج کرد.
گویدو اولیمپیو، مفسر امنیتی روزنامه ایتالیایی کوریره دلاسرا، معتقد است که «دستکاری تجهیزات فناوری یک سنت دیرینه موساد در جنگ با تروریسم و دشمنان اسرائیل است».
ساعاتی پیش از انفجارها کابینه اسرائیل برای نخستین بار تمرکز بر جبهه شمالی را رسماً به اهداف جنگ جاری اضافه کرد تا ده‌ها هزار شهروند اسرائیلی که حدود یک سال است از خانه خود در مناطق شمالی رفته‌اند، در فضای «امن» به محل زندگی خود بازگردند.
بسیاری از مقامات محلی در شهرهای تخلیه شده اسرائیلی در پی انفجارهای لبنان به رسانه‌های اسرائیل گفتند این رویداد اگر یک دستاورد تاکتیکی بوده اما فعلا در تأمین هدف راهبردی که بازگرداندن آوارگان است، کمکی نکرده.
مجریان بسیاری در رسانه‌های اسرائیلی پرسیده‌اند اگر کشورشان عامل انفجارها بوده و حزب‌الله را در شوک فرو برد، چرا از این فرصت برای وارد کردن ضربات جدی نظامی به این گروه در خاک لبنان استفاده نشد.
فاش شدن هویت اعضای حزب‌الله
انفجارها غیر از نیروهای علنی حزب‌الله ظاهراً شماری از کادر این گروه متحد تهران را که تا حال مخفی بودند و کسی از اهالی محل و دوستان و همسایگان آنها از عضویت و فعالیت‌شان برای این گروه آگاه نبود، فاش کرده است.
در میانه سکوت کامل اسرائیل نسبت به مسئولیت احتمالی در این رویداد و در شرایطی که آمریکا هر نوع ارتباط خود را با آن رد کرده، حزب‌الله این امر را «تغییر قواعد» و موجب گشودن فصلی تازه در خصومت خود با این کشور اعلام کرده و قول انتقام داده است.
معلوم نیست حزب‌الله که عمدتا یک گروه تروریستی در غرب شناخته شده، این سفارش‌ها را از چه طریقی به خارج و به شرکت‌های متحد آمریکا در تایوان یا مجارستان داده و چه عوامل و شرکت‌های احتمالی در لبنان و یا منطقه به
دستیابی این گروه به این محموله پرشمار از پی‌جوها کمک کرده‌اند.
حسن نصرالله از مدت‌ها پیش تلفن همراه را «دستگاه شنود» خوانده و از همه نیروهای خود خواسته بود جداً از آن دوری کنند. او این هشدار را پس از کشته شدن فواد شکر، فرمانده اصلی حزب‌الله در عملیات هدفمند اسرائیل در روز نهم مرداد امسال تکرار کرد.
وال استریت جورنال نوشته بود در پی هک شبکه داخلی ارتباطات حزب‌الله، در پیامی که فواد شکر به درستی آن «اطمینان» داشت، به او گفته شد از طبقه دوم ساختمان کارش در ضاحیه بیروت به طبقه هفتم برود و با رسیدن به طبقه هفتم هدف اصابت موشک شلیک‌شده از جنگنده اسرائیلی قرار گرفت؛ اسرائیل در عالی‌ترین سطوح خود مانند بنیامین نتانیاهو کشتن شکر را تأیید کرد.
