با برگزاری مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری مولداوی، مایا ساندو رئیس‌جمهور فعلی و غرب‌گرای این کشور کوچک اروپا، بار دیگر به پیروزی رسید.
آرای مایا ساندو و الکساندر استویانوگلو دادستان پیشین مولداوی، تا زمان شمارش حدود ۹۰ درصد آرا، کم‌وبیش برابر بود؛ اما خانم ساندو آرام‌آرام از رقیب متمایل به روسیه‌اش پیشی گرفت و در نهایت با کسب حدود ۵۵ درصد آرا و با اختلاف حدود ۱۰ درصد، پیروز اعلام شد.
انتخابات ریاست جمهوری مولداوی و بخصوص مرحله دوم آن، به شدت زیر سایه اتهام تلاش روسیه برای دخالت در آن قرار گرفته بود؛ اتهامی که البته از سوی مسکو رد می‌شود.
پیروزی مجدد رئیس جمهور ۵۲ ساله و مشاور پیشین بانک جهانی در انتخابات ۱۳ آبان‌ماه، از نگاه طرفداران مایا ساندو به عنوان نشانه‌ای از همراهی مولداویایی‌ها با تلاش‌های او برای فاصله‌گرفتن از مسکو و عضویت در اتحادیه اروپا تعبیر می‌شود.
از سوی دیگر اما، آرای بالای الکساندر استویانوگلو در بخش‌هایی از کشور، زنگ خطر را برای حزب خانم ساندو در انتخابات پارلمانی تابستان آینده به صدا در آورده است؛ انتخاباتی مهم که ترکیب دولت بعدی را مشخص خواهد کرد.
الکساندر استویانوگلو در جریان مبارزات انتخاباتی ادعا می‌کرد که حامی عضویت مولداوی در اتحادیه اروپاست؛ اما همزمان حفظ و توسعه روابط با روسیه را هم در راستای منافع ملی کشورش می‌داند. مایا ساندو اما او را، «اسب ترویای کرملین» معرفی می‌کرد؛ موضوعی که از سوی آقای استویانوگلو رد میشد.
مولداوی از زمان فروپاشی اتحاد شوروی بیش از سی سال پیش، دائم بین دولت‌های غرب‌گرا و متمایل به مسکو دست به دست شده است. وضعیت سیاسی و آینده فقیرترین کشور اروپا اما از حدود سه سال پبش و در پی تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، اهمیت دوچندانی یافته است.
مقامات اتحادیه اروپا در بروکسل، این دوره از انتخابات ریاست جمهوری مولداوی را با دقتی ویژه دنبال می‌کردند؛ به‌خصوص که تنها یک هفته قبل در گرجستان، دیگر جمهوری پیشین اتحاد شوروی، بار دیگر حزب حاکم متمایل به مسکو به پیروزی رسیده بود.
مایا ساندو در نطق پیروزی خود، با تأکید بر این‌که در این انتخابات «هیچ‌کس بازنده نیست و همه مولداویایی‌ها برنده شده‌اند»، گفت که «صدای همه رأی‌دهندگان، چه طرفداران و چه مخالفان» را شنیده و خود را متعهد می‌داند که رئیس جمهور «همه مولداویایی‌ها» باشد.
تأثیر رأی مولداویایی‌های مقیم خارج از کشور
انتخابات روز یکشنبه شاهد گسترده‌ترین حضور مولداویایی‌های مقیم خارج از کشور بود. حضوری که عملاً نتیجه نهایی انتخابات را رقم زد.
در صورتی‌که تنها آرای داخل مولداوی محسوب میشد، مایا ساندو با اختلافی حدود ۲.۵ درصد، و کسب ۴۸.۸ آرا در مقابل ۵۱.۲ درصد شکست می‌خورد و الکساندر استویانوگلو پیروز اعلام میشد.
خانم ساندو اما موفق شد بیش از ۸۰ درصد آرای خارج از کشور را به نام خود ثبت کند؛ موضوعی که نتیجه کلی انتخابات را تغییر داد و موجب پیروزی نهایی او شد.
شائبه دخالت در انتخابات
همزمان با برگزاری مرحله دوم انتخابات، استانیسلاو سِکریه‌رو، مشاور امنیت ملی خانم ساندو روسیه را به «تلاش گسترده» برای دستکاری در نتایج متهم کرد.
از سوی دیگر، یکی از اعضای ارشد سنای روسیه و از متحدان ولادیمیر پوتین، بدون ارائه شواهدی مسئولان انتخابات مولداوی را به «تقلب و شمارش آرای جعلی» متهم کرد. آندری کلیشاس با انتشار مطلبی در تلگرام، با اشاره به آرای مولداویایی‌های مقیم خارج از کشور، خطاب به مسئولان ستاد مرکزی انتخابات مولداوی نوشت: «برگه‌های رأی را خود شما می‌شمارید و می‌دانید که نامزد مورد نظرتان چند رأی کم دارد و بر همان اساس، به تعداد لازم از حوزه‌های خارج از کشور، رأی وارد می‌کنید».
پیشتر و بخصوص در آستانه دور اول انتخابات، مقامات مولداوی ایلان شور، اولیگارش مولداویایی متولد اسرائیل که حزبش سال پیش به اتهام «تحریک به کودتا» از سوی دولت و دادگاه قانون اساسی مولداوی ممنوع اعلام شد را، متهم کردند که با پرداخت میلیون‌ها دلار به رأی‌دهندگان و چهره‌های تأثیرگذار، تلاش کرده که جایگاه روسیه را در میان مردم مولداوی تقویت کرده و به نارضایتی آن‌ها از دولت فعلی دامن بزند.
طی هفته‌های منتهی به انتخابات، گمرک مولداوی از ورود مسافرانی از مسیرهای ترانزیت مانند استانبول یا ایروان با مبداء مسکو خبر داده بود که مبالغ هنگفت پول نقد به همراه داشته‌اند. به گفته پلیس فرودگاه کیشینف، تنها در یک روز، بیش از یک و نیم میلیون دلار از این مسافران ضبط شد و هیچ‌یک از این مسافران هم، برای پیگیری موضوع و بازپس‌گرفتن این مبالغ، اقدام نکردند. مقام‌های مولداوی معتقدند این پول‌ها، بخشی از تلاش ایلان شور و روسیه برای تأثیرگذاشتن بر نتیجه انتخابات بوده است.
روسیه که همچنان در یک پایگاه دوران شوروی در منطقه خودمختار و عمدتاٌ روسی-زبان «ترانس نیستریا» صدها سرباز دارد، این اتهامات را رد می‌کند.
مایا ساندو در دوره چهار ساله ریاست جمهوری‌اش، ضمن تلاش برای عضویت کشورش در اتحادیه اروپا، از مسکو فاصله گرفت و همزمان با محکوم کردن تهاجم نظامی مسکو به اوکراین، تعدادی از دیپلمات‌های روسیه را هم اخراج کرد. کرملین دولت خانم ساندو را به «روس‌هراسی» متهم می‌کند.
مایا ساندو انتخابات ۱۳ آبان‌ماه را به عنوان انتخابی بین «یک آینده درخشان در اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۳۰» و یا بی‌ثباتی و فقر تصویر کرده بود.
از سوی دیگر الکساندر استویانوگلو، با رد ادعای خانم ساندو، او را به بی‌توجهی به منافع و معیشت مردم عادی کشور متهم می‌کرد. داستان کل پیشین مولداوی، رئیس جمهور را به اتخاذ سیاست‌های «تفرقه‌افکنانه» در کشوری شامل یک اقلیت بزرگ روسی-زبان متهم می‌کند.
آقای استویانوگلو اما در پی اعلام نتیجه انتخابات، همه مردم مولداوی را به حفظ آرامش و خونسردی دعوت کرد.
در حالی‌که اعلام پیروزی مایا ساندو با استقبال سران اتحادیه اروپا، اوکراین و بسیاری از دیگر کشورها مواجه شده، کرملین هنوز واکنشی رسمی نشان نداده است.
