با توليد بيش از هزار فيلم، چينه چيتا، مجتمع فيلمسازی افسانه ای ايتاليا، اين روزها هفتادمين سالگرد بنيانگذاری خود را جشن می گيرد.
چينه چيتا برای هر سينمادوستی يادآور فيلم های جاودانه ای است که زمانی فيلمسازان بزرگ در استوديوهای آن ساختند؛ استوديوهايی که از دهه های اخير به اين سو دوران افول و زوالی را طی کردند که نشانی از شکوه و جلال گذشته در آن ديده نمی شود.
مديريت چينه چيتا اعلام کرد که قرار است چهارم ماه مه سالگرد تأسيس آن را با دعوت از هزار شخصيت برگزيده، با شکوه هر چه تمام تر برگزار کند.
اين مراسم در ميان دکور عظيم فيلمی برای تلويزيون رم که هم اکنون در حال فيلمبرداری است؛ برگزار خواهد شد.
آغاز کار چينه چيتا
چينه چيتا، در ۲۸ آوريل ۱۹۳۷ توسط ديکتاتور ايتاليا، بنيتو موسولينی تأسيس گرديد و هدف از آن رقابت با هاليوود بود.
آلدو تاسون، محقق سينمای ايتاليا می گويد: «استوديوهای چينه چيتا تحت حکومت فاشيسم شکل گرفتند و موسولينی به خوبی واقف بود که سينما می تواند سلاحی تبليغی برای حکومتش باشد. همچنين هدف ديگر اين بود که مکانی را در مقابله با هاليوود ايجاد کنند که فيلمسازان آمريکايی نيز بتوانند با خرج کمتر به آن جا آمده و در آن فيلم بسازند.»
تا سال ۱۹۴۳ قريب بر ۳۰۰ فيلم در اين محل ساخته شد.
اوج شکوفايی چينه چيتا
اما هدف جذب سينماگران آمريکايی در اوايل دهه ۱۹۵۰ تقريبا به وقوع پيوست و گروهی از فيلمسازان آمريکا به ايتاليا آمده و در استوديوهای چينه چيتای رم، با وسايل بی نظير و مقرون به صرفه، فيلم ساختند که معروف ترين آن ها فيلم های بن هور (۱۹۵۸) ساخته ويليام وايلر و کجا می روی؟ (۱۹۴۹) مروين لوروی بودند.
از سوی ديگر سينماگران ايتاليايی نيز هر چه بيشتر به چينه چيتا رجوع می کردند. روبرتو روسلينی، ويتوريو دسيکا و لوچينو ويسکونتی دوست داشتند در چينه چيتا فيلم بسازند.
از همه وفادارتر به چينه چيتا، فدريکو فلينی بود که از اين استوديوها برای ساخت آثار بزرگ و ماندگارش استفاده کرد. زندگی شيرين (۱۹۶۰)، ساتيريکون (۱۹۶۹) و همچنين فيلم به يادماندنی آمارکورد (۱۹۷۳) از جمله فيلم هايی بودند که فلينی در چينه چيتا کارگردانی کرد.
از سال ۱۹۶۴ چينه چيتا محل ساخت فيلم های «وسترن اسپاگتی» بود و کارگردانانی چون سرجيو لئونه، سرجيو جوربوچی و سرجيو سوليما، فيلم های وسترن ايتاليايی خود را در اين مجتمع بزرگ ساختند که معروف ترين آن ها «به خاطر يک مشت دلار» سرجيو لئونه بود.
افول چينه چيتا
در دهه ۷۰ ميلادی توليدات انبوه تلويزيونی و بحران فيلمسازی، به ويژه در ايتاليا، نقطه پايانی بر عصر طلايی چينه چيتا نهاد. دوران جديدی که نزديک به ۲۰ سال چينه چيتا را به اغما سپرد.
آلدو تاسون می گويد: «اوج فعاليت های چينه چيتا را سال های ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۵ می دانند. پس از آن توليد فيلم در اين استوديوها که ۲۲۰ فيلم در سال بود به حدود ۸۰ فيلم در سال سقوط کرد. سينمای ايتاليا نيز در بحران عميقی فرو رفت.»
تا سال ۱۹۹۷ تمامی استوديوهای اين مجتمع فيلمسازی خصوصی شد و تهيه کنندگان ايتاليايی با توليدات بزرگ خود بار ديگر به آن رجوع کردند.
دولت در اين مورد تنها ۲۵درصد مخارج را تقبل کرد و ديگو دلا وال بزرگ ترين خريدار استوديوهای چينه چيتا ۲۵ ميليون يورو صرف نوسازی آن کرد.
با اين حال بازگشت به دوران طلايی، غيرواقعی به نظر می رسد.
تولد دو باره چينه چيتا
در سال ۲۰۰۲، فيلمساز ايتاليايی الاصل آمريکا، مارتين اسکورسيزی به چينه چيتا آمد و فيلم گانگسترهای نيويورک را در آن جا ساخت.
سپس مل گيبسون در سال ۲۰۰۴ مصائب مسيح را در چينه چيتا کارگردانی کرد.
آخرين قرارداد بزرگ با اين استوديوی فيلمسازی، سريال تلويزيونی است که برای شبکه رم ساخته می شود تا تولد دو باره چينه چيتا را رقم زند.
الساندرو باتيستی، از فيلمسازان قديمی ايتاليا و مدير کنونی چينه چيتا می گويد پس از آن که بخشی از برنامه های آتی چينه چيتا کنار گذاشته شد؛ بخشی از استوديوهای آن به واريته های تلويزيونی اختصاص يافت.
آلدو تاسون، با اندوه می گويد: «عليرغم اين که گرايش امروزی بر آن است که سينمای ايتاليا بار ديگر جذب اين مجتمع فيلمسازی شود، با اين حال چينه چيتا روح گذشته خود را از دست داده است. اين که اسکورسيزی در اين جا فيلم خود را می سازد خيلی جالب است اما بن هور چيز ديگری بود. زمانه عوض شده است!»
