در حالى که پیشتر کارشناسان نسبت به احتمال خشک شدن کامل دریاچه ارومیه هشدار داده‌اند، در روزهاى اخیر رنگ بزرگترین دریاچه داخل ایران به سرخى گراییده است که گفته مى‌شود، علت آن گسترش «کشند قرمز» در این دریاچه است، احتمالى که مقام‌هاى سازمان حفاظت از محیط زیست آن را رد مى‌کنند.
همزمان با انتشار خبرهایی در باره شدت گرفتن روند نابودی دریاچه ارومیه در روز‌های گذشته در رسانه‌های ایرانی، خبرگزارى مهر روز دوشنبه گزارش داده است، پدیده سرخ شدن دریاچه ارومیه که از اواخر هفته گذشته از سواحل این دریاچه در آذربایجان شرقى آغاز شده بود، کم کم تمام آن را فراگرفته است.
در حالى که به گفته برخى از کارشناسان علت به سرخى گراییدن سطح دریاچه ارومیه پدیده‌اى به نام «شکوفایى جلبکى یا کشند قرمز» است، مسعود باقرزاده‌کریمى، کارشناس مسئول تالاب‌هاى ایران در سازمان حفاظت از محیط زیست با رد این فرضیه گفته است: «شورى آب دریاچه ارومیه آن قدر زیاد است که جلبک‌هاى عامل کشند قرمز نمى‌توانند در این محیط زیست کنند.»
با این حال برخى کارشناسان بر این باورند که ورود پساب‌هاى حاوى مواد مغذى به ویژه پساب‌هاى حاوى ازت و فسفر به محیط‌هاى کم عمق دریاچه ارومیه که اغلب از طریق زهاب‌هاى کشاورزى و فاضلاب‌هاى شهرى و صنعتى به این دریاچه ریخته مى‌شود، باعث بروز پدیده «کشند قرمز» در دریاچه ارومیه شده است.
اما آقاى باقرزاده کریمى، دخیل بودن پسماندها در تغییر رنگ دریاچه ارومیه را نیز رد کرده و گفته است:«پسماند نمى‌تواند در تغییر رنگ آب موثر باشد، زیرا اگر این فرضیه صحت داشت، سالها قبل آب دریاچه قرمز مى‌شد.»
این کارشناس سازمان حفاظت از محیط زیست ایران در توجیه علت تغییر رنگ دریاچه ارومیه اظهار داشته است: «وقتى شورى آب از حد استاندارد فراتر رفته و به حد فوق اشباع رسید ترکیبات نمک عوض مى‌شود و برخى از انواع نمک‌ها به ویژه نمک‌هاى داراى ترکیبات سدیم که رنگ بلورهاى آن سفید است رسوب مى‌کنند اما برخى دیگر از نمک‌ها به ویژه نمک‌هاى منیزیم‌دار که نارنجى رنگ یا نارنجى مایل به قرمز هستند، به علت مقاومت بالا همچنان به صورت محلول در آب دریاچه باقى مى‌مانند.»
همچنین حسن عباس‌نژاد، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربى نیز با رد گسترش کشند قرمز در دریاچه ارومیه گفته است: «بحث بروز پدیده کشند قرمز در آب‌هاى شور از نظر علمى و کارشناسى مطرود است.»
وى علت قرمز شدن سطح آب دریاچه را فعالیت جلبکى با نام «دونالى لاسالینا» مربوط دانسته و افزوده است: «این جبلک به جهت بالا رفتن میزان غلطت نمک دریاچه ارومیه براى سازگارى با محیط زیست و تنفس بهتر اقدام به تشریح ماده‌اى قرمز رنگ براى مقابله با شورى و ادامه حیات خود کرده است.»
آقاى عباس نژاد در عین حال نسبت به کاهش آب دریاچه ارومیه هشدار داده و گفته است: «متاسفانه آب دریاچه ارومیه در حال حاضر نسبت به خرداد ماه سال جارى ۴۵ سانتى متر کاهش را نشان مى‌دهد.»
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربى بالا بودن میزان تبخیر آب دریاچه ارومیه به دلیل افزایش گرماى هوا را از علت اصلى کاهش آب این دریاچه دانسته و افزوده است: «متاسفانه هم اکنون میزان ورودى به آب دریاچه ارومیه به صفر رسیده است.»
به گفته وی در حال حاضر میزان شورى و غلظت نمک در دریاچه ارومیه ۳۵۰ گرم برلیتر است که این امر ادامه حیات تنها موجود زنده دریاچه ارومیه به نام آرتمیا را با مشکل اساسى مواجه کرده است.
تحقیقات انجام شده نشان مى‌دهد، سطح آب دریاچه ارومیه از ۱۲ سال پیش تاکنون رو به کاهش نهاده است. همچنین مطالعات مدیریت زیست بوم حوضه آبریز دریاچه ارومیه که با همکارى بانک جهانى انجام شده است، بیانگر آن است که دریاچه ارومیه به عنوان دومین دریاچه شور جهان تا کمتر از ۲۰ سال آینده با بحران شدیدى روبه‌رو خواهد شد.
در این میان جواد محمودى، معاون امور عمرانى استاندار آذربایجان غربى، از تبدیل شدن ۲۵ هزار هکتار از زمین‌هاى اطراف دریاچه ارومیه به شوره‌زار در سال‌هاى گذشته خبر داده و گفته است: «در شرایط کنونى ارتفاع آب دریاچه ارومیه چهار متر از تراز اکولوژیکى آن پایین تر بوده که تبدیل شدن بیش از ۲۵ هزار هکتار از حاشیه دریاچه به شوراه زار، معضلات متعددى در منطقه ایجاد کرده است.»
همزمان با انتشار خبرهایی در باره شدت گرفتن روند نابودی دریاچه ارومیه در روز‌های گذشته در رسانه‌های ایرانی، خبرگزارى مهر روز دوشنبه گزارش داده است، پدیده سرخ شدن دریاچه ارومیه که از اواخر هفته گذشته از سواحل این دریاچه در آذربایجان شرقى آغاز شده بود، کم کم تمام آن را فراگرفته است.
در حالى که به گفته برخى از کارشناسان علت به سرخى گراییدن سطح دریاچه ارومیه پدیده‌اى به نام «شکوفایى جلبکى یا کشند قرمز» است، مسعود باقرزاده‌کریمى، کارشناس مسئول تالاب‌هاى ایران در سازمان حفاظت از محیط زیست با رد این فرضیه گفته است: «شورى آب دریاچه ارومیه آن قدر زیاد است که جلبک‌هاى عامل کشند قرمز نمى‌توانند در این محیط زیست کنند.»
با این حال برخى کارشناسان بر این باورند که ورود پساب‌هاى حاوى مواد مغذى به ویژه پساب‌هاى حاوى ازت و فسفر به محیط‌هاى کم عمق دریاچه ارومیه که اغلب از طریق زهاب‌هاى کشاورزى و فاضلاب‌هاى شهرى و صنعتى به این دریاچه ریخته مى‌شود، باعث بروز پدیده «کشند قرمز» در دریاچه ارومیه شده است.
اما آقاى باقرزاده کریمى، دخیل بودن پسماندها در تغییر رنگ دریاچه ارومیه را نیز رد کرده و گفته است:«پسماند نمى‌تواند در تغییر رنگ آب موثر باشد، زیرا اگر این فرضیه صحت داشت، سالها قبل آب دریاچه قرمز مى‌شد.»
این کارشناس سازمان حفاظت از محیط زیست ایران در توجیه علت تغییر رنگ دریاچه ارومیه اظهار داشته است: «وقتى شورى آب از حد استاندارد فراتر رفته و به حد فوق اشباع رسید ترکیبات نمک عوض مى‌شود و برخى از انواع نمک‌ها به ویژه نمک‌هاى داراى ترکیبات سدیم که رنگ بلورهاى آن سفید است رسوب مى‌کنند اما برخى دیگر از نمک‌ها به ویژه نمک‌هاى منیزیم‌دار که نارنجى رنگ یا نارنجى مایل به قرمز هستند، به علت مقاومت بالا همچنان به صورت محلول در آب دریاچه باقى مى‌مانند.»
همچنین حسن عباس‌نژاد، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربى نیز با رد گسترش کشند قرمز در دریاچه ارومیه گفته است: «بحث بروز پدیده کشند قرمز در آب‌هاى شور از نظر علمى و کارشناسى مطرود است.»
وى علت قرمز شدن سطح آب دریاچه را فعالیت جلبکى با نام «دونالى لاسالینا» مربوط دانسته و افزوده است: «این جبلک به جهت بالا رفتن میزان غلطت نمک دریاچه ارومیه براى سازگارى با محیط زیست و تنفس بهتر اقدام به تشریح ماده‌اى قرمز رنگ براى مقابله با شورى و ادامه حیات خود کرده است.»
آقاى عباس نژاد در عین حال نسبت به کاهش آب دریاچه ارومیه هشدار داده و گفته است: «متاسفانه آب دریاچه ارومیه در حال حاضر نسبت به خرداد ماه سال جارى ۴۵ سانتى متر کاهش را نشان مى‌دهد.»
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربى بالا بودن میزان تبخیر آب دریاچه ارومیه به دلیل افزایش گرماى هوا را از علت اصلى کاهش آب این دریاچه دانسته و افزوده است: «متاسفانه هم اکنون میزان ورودى به آب دریاچه ارومیه به صفر رسیده است.»
به گفته وی در حال حاضر میزان شورى و غلظت نمک در دریاچه ارومیه ۳۵۰ گرم برلیتر است که این امر ادامه حیات تنها موجود زنده دریاچه ارومیه به نام آرتمیا را با مشکل اساسى مواجه کرده است.
تحقیقات انجام شده نشان مى‌دهد، سطح آب دریاچه ارومیه از ۱۲ سال پیش تاکنون رو به کاهش نهاده است. همچنین مطالعات مدیریت زیست بوم حوضه آبریز دریاچه ارومیه که با همکارى بانک جهانى انجام شده است، بیانگر آن است که دریاچه ارومیه به عنوان دومین دریاچه شور جهان تا کمتر از ۲۰ سال آینده با بحران شدیدى روبه‌رو خواهد شد.
در این میان جواد محمودى، معاون امور عمرانى استاندار آذربایجان غربى، از تبدیل شدن ۲۵ هزار هکتار از زمین‌هاى اطراف دریاچه ارومیه به شوره‌زار در سال‌هاى گذشته خبر داده و گفته است: «در شرایط کنونى ارتفاع آب دریاچه ارومیه چهار متر از تراز اکولوژیکى آن پایین تر بوده که تبدیل شدن بیش از ۲۵ هزار هکتار از حاشیه دریاچه به شوراه زار، معضلات متعددى در منطقه ایجاد کرده است.»
