علی یونسی، وزیر اطلاعات دولت محمد خاتمی، روز شنبه و در بخشی از پاسخ‌های خود به خبرگزاری ایلنا، درباره دستگیری عبدالمالک ریگی، رهبر گروه جندالله، گفت: «ظاهر اظهارات مقامات امنیتی این است که ایران مستقلاً این عملیات را انجام داده است. اگر با سایر کشورها هم انجام داده باشد هیچ اشکالی ندارد و اگر همکاری داشته‌اند بهتر است اعلام شود؛ زیرا تروریست‌ها بیشتر در تنگنا قرار خواهند گرفت».
ماهان عابدین، کارشناس مسایل امنیتی، در مرکز ضد تروریسم لندن درباره احتمال همکاری دیگر سرویس‌های امنیتی با وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی به پرسش‌های رادیو فردا پاسخ داده است.
ماهان عابدین: این مسئله مشخص است که دخالت مستقیم پاکستان در کار نبوده و آقای ریگی در خاک پاکستان دستگیر نشده است. اما اینکه پاکستانی‌ها برای ردیابی آقای ریگی به جمهوری اسلامی کمک‌های اطلاعاتی کرده‌اند یا نه، سؤال دیگری است.
بر اساس اطلاعاتی که من به آن دسترسی داشتم، این مسئله خیلی معقول به نظر نمی‌رسد.
با توجه به ارتباطات گسترده گروه جندالله در کشورهای منطقه و حتی نیروهای خارجی که در پاکستان و افغانستان مستقر هستند، همچنین ارتباط این گروه با مافیای مواد مخدر که در بلوچستان پاکستان بسیار فعال است و در دبی و مناطق مختلف امارات سرپل‌های اطلاعاتی و ارتباطی دارد و با توجه به این که جندالله توسط این مافیا تغذیه مالی و اطلاعاتی می‌شده، طبیعی است که سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای همسایه ایران و حتی سرویس‌های اطلاعاتی در آسیای میانه اطلاعاتی داشته‌اند که می‌توانسته برای ایران مفید باشد.
اما اینکه نیروهای اطلاعاتی این کشورها برای به دام انداختن آقای ریگی اطلاعات خود را با نهادهای ایرانی در میان گذاشته و یا همکاری کرده‌اند، سؤال دیگری است. تا آنجایی که من اطلاع دارم ارتباط رسمی بین نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی و کشورهای همسایه و آسیای میانه یا بسیار ضعیف است یا اصلاً وجود ندارد.
ولی اگر صحبت از عواملی در این نهادها باشد که به طور غیررسمی به دلایل سیاسی، ایدئولوژیک و مالی با نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ارتباط دارند، مسئله دیگری است. این مسئله ابعاد و پیچیدگی‌های زیادی دارد.
همانگونه که می‌دانیم استان سیستان و بلوچستان استان محرومی است، آنجا دغدغه‌ها و خواسته‌های زیادی مطرح است و مردم منطقه نسبت به عملکرد مقام‌های محلی شکایت‌های بجایی دارند. اما عملکرد سپاه پاسداران در حوزه امنیتی منطقه آنچنان که رسانه‌های غربی وانمود می‌کنند منفی نبوده و سعی کرده است با دخالت حداکثری عوامل مؤثر محلی یک ساختار امنیتی در آنجا ایجاد کند.
این مسئله حوزه عملیاتی گروه جندالله را بسیار تنگ کرد و اصلاً پایگاه‌های اصلی آنها در آن سوی مرزها قرار داشت و فقط گه گاه از طریق مرز مشترک نفوذ می‌کردند و در خاک ایران عملیاتی انجام می‌دادند، بنابراین طبیعی است که نیروهای محلی و مردم عادی منطقه به دستگاه‌های امنیتی کمک‌های بسیاری کردند.
با اینکه به نظر می‌رسد این گروه متلاشی شده و یا حداقل ضربه شدیدی خورده است مقام‌های محلی باید به وعده‌هایی که به مردم سیستان و بلوچستان داده‌اند احترام بگذارند و شرایط را برای مردم بهتر کنند، چون تا زمانی که این نابسامانی‌ها وجود دارد و خواسته‌های حداقلی مردم سیستان و بلوچستان برآورده نشود مسایل امنیتی وجود خواهد داشت و شاید گروه‌های افراطی دیگری برای اقدامات جنایتکارانه و تروریستی از این شرایط سوء استفاده کنند.
ماهان عابدین، کارشناس مسایل امنیتی، در مرکز ضد تروریسم لندن درباره احتمال همکاری دیگر سرویس‌های امنیتی با وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی به پرسش‌های رادیو فردا پاسخ داده است.
- رادیو فردا: آقای عابدین تا چه میزان احتمال همکاری «دستگاه اطلاعاتی ارتش پاکستان» در ماجرای دستگیری عبدالمالک ریگی وجود دارد؟
ماهان عابدین: این مسئله مشخص است که دخالت مستقیم پاکستان در کار نبوده و آقای ریگی در خاک پاکستان دستگیر نشده است. اما اینکه پاکستانی‌ها برای ردیابی آقای ریگی به جمهوری اسلامی کمک‌های اطلاعاتی کرده‌اند یا نه، سؤال دیگری است.
بر اساس اطلاعاتی که من به آن دسترسی داشتم، این مسئله خیلی معقول به نظر نمی‌رسد.
- با توجه به اینکه عبدالمالک ریگی سازماندهی پیچیده‌ای داشته، آیا دستگیری چنین فردی بدون همکاری‌های نیروهای اطلاعاتی منطقه مانند پاکستان، کشورهای آسیای میانه و سایرین اصلاً امکان دارد؟
با توجه به ارتباطات گسترده گروه جندالله در کشورهای منطقه و حتی نیروهای خارجی که در پاکستان و افغانستان مستقر هستند، همچنین ارتباط این گروه با مافیای مواد مخدر که در بلوچستان پاکستان بسیار فعال است و در دبی و مناطق مختلف امارات سرپل‌های اطلاعاتی و ارتباطی دارد و با توجه به این که جندالله توسط این مافیا تغذیه مالی و اطلاعاتی می‌شده، طبیعی است که سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای همسایه ایران و حتی سرویس‌های اطلاعاتی در آسیای میانه اطلاعاتی داشته‌اند که می‌توانسته برای ایران مفید باشد.
اما اینکه نیروهای اطلاعاتی این کشورها برای به دام انداختن آقای ریگی اطلاعات خود را با نهادهای ایرانی در میان گذاشته و یا همکاری کرده‌اند، سؤال دیگری است. تا آنجایی که من اطلاع دارم ارتباط رسمی بین نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی و کشورهای همسایه و آسیای میانه یا بسیار ضعیف است یا اصلاً وجود ندارد.
ولی اگر صحبت از عواملی در این نهادها باشد که به طور غیررسمی به دلایل سیاسی، ایدئولوژیک و مالی با نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ارتباط دارند، مسئله دیگری است. این مسئله ابعاد و پیچیدگی‌های زیادی دارد.
- آقای عابدین، با توجه به اینکه گروه جندالله در منطقه سیستان و بلوچستان به ترور افراد عادی و غیرنظامی هم دست زده است، ممکن است برخی از چهره‌های این منطقه برای دستگیری ریگی به دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی کمک‌های اطلاعاتی کرده باشند؟
همانگونه که می‌دانیم استان سیستان و بلوچستان استان محرومی است، آنجا دغدغه‌ها و خواسته‌های زیادی مطرح است و مردم منطقه نسبت به عملکرد مقام‌های محلی شکایت‌های بجایی دارند. اما عملکرد سپاه پاسداران در حوزه امنیتی منطقه آنچنان که رسانه‌های غربی وانمود می‌کنند منفی نبوده و سعی کرده است با دخالت حداکثری عوامل مؤثر محلی یک ساختار امنیتی در آنجا ایجاد کند.
این مسئله حوزه عملیاتی گروه جندالله را بسیار تنگ کرد و اصلاً پایگاه‌های اصلی آنها در آن سوی مرزها قرار داشت و فقط گه گاه از طریق مرز مشترک نفوذ می‌کردند و در خاک ایران عملیاتی انجام می‌دادند، بنابراین طبیعی است که نیروهای محلی و مردم عادی منطقه به دستگاه‌های امنیتی کمک‌های بسیاری کردند.
با اینکه به نظر می‌رسد این گروه متلاشی شده و یا حداقل ضربه شدیدی خورده است مقام‌های محلی باید به وعده‌هایی که به مردم سیستان و بلوچستان داده‌اند احترام بگذارند و شرایط را برای مردم بهتر کنند، چون تا زمانی که این نابسامانی‌ها وجود دارد و خواسته‌های حداقلی مردم سیستان و بلوچستان برآورده نشود مسایل امنیتی وجود خواهد داشت و شاید گروه‌های افراطی دیگری برای اقدامات جنایتکارانه و تروریستی از این شرایط سوء استفاده کنند.
