بازار ارز تهران در روزهای اخیر همچنان شاهد نوسان قیمتها بود. با این حال مقامهای دولتی وعده دادهاند که از این پس قیمت ارز «هرگز» افزایش نخواهد یافت. فریدون خاوند استاد اقتصاد در دانشگاه پاریس در گفتوگو با رادیو فردا به بررسی این وعده مقامهای دولتی ایران پرداخته است.
یکی از کلماتی که در دنیای اقتصاد و به خصوص در زمینه مسایل ارزی باید در به کار بردن آن به شدت محتاط بود، کلمه «هرگز» است. متولیان معتبرترین پولهای جهان هیچوقت از این کلمه استفاده نمیکنند، تا چه رسد به پولی مثل ریال، که ارزش آن عمدتاً در گرو نوسانات بازار نفت است.
به رغم وعده قاطعانه معاون اول رئیسجمهور، به نظر میرسد که بازار ارز تهران همچنان در حالت التهاب به سر میبرد. به گزارش خبرگزاری «فارس»، روز یکشنبه صرافیهای میدان فردوسی شاهد ازدیاد جمعیت برای خرید دلار بود به نحوی که طمع کسب سود بیشتر، زنان خانهدار را هم به بازار کشاند.
خبرگزاری «ایسنا» هم گزارش داد روز یکشنبه متقاضیان همچنان در برابر صرافیها صف میکشیدند و بعضی از صرافیهای شمال شهر تهران هم دیگر دلاری برای فروش نداشتند. مجموعه این گزارشها نشان میدهد که بازار تهران کماکان اوجگیری دوباره نرخ ارز را محتملترین سناریو تلقی میکند.
برای اینکه بخش بسیار مهمی از دستاندرکاران بازار ارز و همین طور کسانی که نقدینگی در اختیار دارند، به تحقق این وعده باور ندارند و معتقدند که حتی اگر در کوتاه مدت آرامشی در بازار ارز ایجاد شود، این آرامش موقتی است و ارز دیر یا زود اوجگیری را از سر خواهد گرفت.
یکی از عوامل این عدم اطمینان، اختلاف نظر شدید بین دولت و محافل کسب و کار بر سر مسایل ارزی است. آقای رحیمی معاون اول رئیسجمهور میگوید که «قیمت ارز هرگز بالا نخواهد رفت»، ولی همزمان بخش بسیار مهمی از دست اندر کاران اقتصادی، چهرههای کارشناسی و نمایندگان بخش خصوصی میگویند و تکرار میکنند که حفظ مصنوعی نرخ ارز در سطح کنونی، با تکیه بر تزریق دلارهای نفتی از سوی بانک مرکزی در بازار، قابل دوام نیست.
از طرف دیگر نرخ رشد نقدینگی در ایران، که یکی از سرچشمههای اصلی تورم است، بار دیگر شدت گرفته. این پدیده، همراه با چشمانداز پرداخت یارانههای نقدی، به ترس از تورم دامن زده و در شرایط کنونی شمار زیادی از کسانی که بخواهند ارزش واقعی نقدینگی خود را حفظ کنند، به بازار ارز روی میآورند. تحریمهای بینالمللی هم مسلماً به این گرایش دامن میزند.
بعید نیست، به خصوص از این نظر که سقوط ریال و اوجگیری دلار از لحاظ روانی به سود جمهوری اسلامی نیست، چه در فضای داخلی و چه صحنه بینالمللی. ولی قربانی کردن منطق اقتصادی در خدمت هدفهای سیاسی، میتواند پیامدهای بسیار بدی داشته باشد.
- محمدرضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهوری اسلامی، دو روز پیش اعلام کرد که «قیمت ارز هرگز بالا نخواهد رفت». آیا این وعده، که با قاطعیت اعلام شده، توانسته است آرامش را به بازار ارز تهران برگرداند؟
یکی از کلماتی که در دنیای اقتصاد و به خصوص در زمینه مسایل ارزی باید در به کار بردن آن به شدت محتاط بود، کلمه «هرگز» است. متولیان معتبرترین پولهای جهان هیچوقت از این کلمه استفاده نمیکنند، تا چه رسد به پولی مثل ریال، که ارزش آن عمدتاً در گرو نوسانات بازار نفت است.
به رغم وعده قاطعانه معاون اول رئیسجمهور، به نظر میرسد که بازار ارز تهران همچنان در حالت التهاب به سر میبرد. به گزارش خبرگزاری «فارس»، روز یکشنبه صرافیهای میدان فردوسی شاهد ازدیاد جمعیت برای خرید دلار بود به نحوی که طمع کسب سود بیشتر، زنان خانهدار را هم به بازار کشاند.
خبرگزاری «ایسنا» هم گزارش داد روز یکشنبه متقاضیان همچنان در برابر صرافیها صف میکشیدند و بعضی از صرافیهای شمال شهر تهران هم دیگر دلاری برای فروش نداشتند. مجموعه این گزارشها نشان میدهد که بازار تهران کماکان اوجگیری دوباره نرخ ارز را محتملترین سناریو تلقی میکند.
- با وجود وعدههای مکرر مسئولان بلند پایه جمهوری اسلامی در مورد جلوگیری از اوجگیری نرخ ارز، چرا تقاضا برای ارز هنوز فروکش نکرده است؟
برای اینکه بخش بسیار مهمی از دستاندرکاران بازار ارز و همین طور کسانی که نقدینگی در اختیار دارند، به تحقق این وعده باور ندارند و معتقدند که حتی اگر در کوتاه مدت آرامشی در بازار ارز ایجاد شود، این آرامش موقتی است و ارز دیر یا زود اوجگیری را از سر خواهد گرفت.
یکی از عوامل این عدم اطمینان، اختلاف نظر شدید بین دولت و محافل کسب و کار بر سر مسایل ارزی است. آقای رحیمی معاون اول رئیسجمهور میگوید که «قیمت ارز هرگز بالا نخواهد رفت»، ولی همزمان بخش بسیار مهمی از دست اندر کاران اقتصادی، چهرههای کارشناسی و نمایندگان بخش خصوصی میگویند و تکرار میکنند که حفظ مصنوعی نرخ ارز در سطح کنونی، با تکیه بر تزریق دلارهای نفتی از سوی بانک مرکزی در بازار، قابل دوام نیست.
از طرف دیگر نرخ رشد نقدینگی در ایران، که یکی از سرچشمههای اصلی تورم است، بار دیگر شدت گرفته. این پدیده، همراه با چشمانداز پرداخت یارانههای نقدی، به ترس از تورم دامن زده و در شرایط کنونی شمار زیادی از کسانی که بخواهند ارزش واقعی نقدینگی خود را حفظ کنند، به بازار ارز روی میآورند. تحریمهای بینالمللی هم مسلماً به این گرایش دامن میزند.
- به نظر میرسد که با توجه به وضعیت خاص ایران در صحنه بینالمللی، نظام جمهوری اسلامی ارز و تحولات آن را یک مسئله امنیتی تلقی میکند. فکر نمیکنید که در عرصه مسایل ارزی، گزینشهای فعلی دولت محمود احمدینژاد بیش از آنکه از ملاحظات اقتصادی پیروی کند، تابع سیاست است؟
بعید نیست، به خصوص از این نظر که سقوط ریال و اوجگیری دلار از لحاظ روانی به سود جمهوری اسلامی نیست، چه در فضای داخلی و چه صحنه بینالمللی. ولی قربانی کردن منطق اقتصادی در خدمت هدفهای سیاسی، میتواند پیامدهای بسیار بدی داشته باشد.