درست در زمانی که به نظر می‌رسید مناسبات ایران و آمریکا تحت تاثیر پیام پرزیدنت اوباما به سمت تحولی جدید خواهد رفت مشکلی دیگر پدیدار شد. رکسانا خبرنگار ایرانی – آمریکایی در تهران بازداشت و در یک دادگاه غیرعلنی به جرم جاسوسی برای آمریکا محکوم شد.
روزنامه هرالد تریبیون بین‌المللی در مطلبی به قلم محمد سهیمی، استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، جدال قدرت بین جناح‌های مختلف در دولت ایران را بررسی کرده و ارتباط آن با مسئله تجدید مناسبات با آمریکا را ارزیابی می‌کند.
به اعتقاد محمد سهیمی دلیل اصلی بروز این مشکل در مسیر تجید مناسبات ایران در آمریکا جدال قدرت بین جناح‌های مختلف در دولت ایران است و این بار این جدال بین جناح‌های مختلف در طیف محافظه‌کاران روی می‌دهد.
وی می‌نویسد: «هر کس که با ساختار قدرت سیاسی در ایران آشنا است می‌داند که طیف محافظه‌کاران حاکم به شدت دچار اختلاف هستند. دولت محمود احمدی‌نژاد ازحل مشکلات مهم جامعه ایران ناتوان بوده و اکنون با کوهی از مخالفت داخلی و خارجی روبه‌رو است».
به اعتقاد نویسنده در حال حاضر اصلاح‌طلبان به احتمال زیاد برای گرفتن قوه مجریه از کنترل محافظه‌کاران بهترین شانس را دارند. تندروی‌های محمود احمدی‌نژاد در عرصه بین‌المللی موجب انزوای شدید ایران شده و این باعث بروز اختلافت شدیدی در طیف محافظه کاران حاکم شده است. با وجود تلاش شدید برای مخفی کردن این اختلافات ولی اکنون همگان از این اختلافات با خبراند.
محمد سهیمی در تحلیل خود در روزنامه هرالد تریبیون بین‌المللی با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری خرداد ماه در ایران می‌نویسد: «اختلاف بین اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران در سی سال گذشته هیچگاه به این شدت نبوده است. اصلاح‌طلبان تاکنون دو نامزد معرفی کرده‌اند یکی میرحسین موسوی نخست‌وزیر محبوب در دهه ۱۳۶۰ و دیگری مهدی کروبی رئیس سابق مجلس است که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ نیز کارزار انتخاباتی موفقی داشت.»
در ادامه این تحلیل نویسنده بر اختلاف درون طیف محافظه‌کار تمرکز کرده و مدعی است که این طیف به خاطر اینکه نمی‌توانند به وحدت نظر برسد تاکنون نامزدی برای انتخابات ریاست جمهوری معرفی نکرده است. محافظه‌کاران میانه‌رو و عملگرا نمی‌خواهند از محمود احمدی‌نژاد حمایت کنند ولی می‌دانند که در صورت عدم معرفی نامزد دیگری از سوی آنها رقبای اصلاح‌طلب وی به پیروزی خواهند رسید.
هرالد تریبیون بین‌المللی می‌نویسد: «در مقابل جناح تندرو محافظه‌کاران به حمایت از محمود احمدی‌نژاد و سیاست‌های وی مصمم هستند. با وجودی که آقای احمدی‌نژاد نشان داده که به مذاکره با آمریکا علاقه‌مند است ولی هسته اصلی حامیان وی به سیاست رئیس جمهوری جدید آمریکا سوءظن داشته و با تجدید مناسبات با آن کشور مخالفند.»
به اعتقاد نویسنده حامیان محمود احمدی‌نژاد عبارتند از بخش اعظم دستگاه‌های امنیتی، بخشی از فرماندهی ارشد سپاه پاسداران و گروهی از روحانیون تندرو به رهبری آیت‌الله مصباح یزدی که پیروان وی در دولت احمدی‌نژاد وبخشی از دستگاه قضایی ایران نقش مهمی ایفا می‌کنند. و این همان جناح تندرو دستگاه قضایی است که رکسانا صابری را بازداشت و محکوم کرده است.
محافظه‌کاران تندرو به دو دلیل از هرگونه تجدید مناسباتی با آمریکا هراس دارند. در درجه اول بهبود مناسبات بین دو کشور موجب تقویت جناح‌های اصلاح‌طلب و گروه‌های دموکراتیک درایران خواهد شد. همانطور که در سال‌های قبل تهدید نظامی آمریکا علیه ایران موجب تقویت تندروها شد.
در عین حال محافظه‌کاران تندرو که از عدم محبوبیت خود در ایران به خوبی با خبر هستند از وقوع هرگونه جنبشی از نافرمانی‌های مدنی و یا «انقلاب‌های مخملی» در هراسند و به همین خاطر با هرگونه تماس فرهنگی و مردمی بین دو کشور مقابله می‌کنند. بازداشت و محاکمه رکسانا صابری را باید در یک چنین چارچوبی دید.
دلیل دومی که تحلیلگر هرالد تریبیون برای مخالفت محافظه‌کاران تندرو با تجدید مناسبات با آمریکا ارائه می‌کند منافع اقتصادی گروه‌های وابسته به این جناح است. در صورت بهبود مناسبات ایران و آمریکا برخی از مجازات‌ها و محدودیت‌های اقتصادی علیه ایران تخفیف خواهد یافت و این تهدید بزرگی برای محافل تندرو است که بر بخش گسترده‌ای از اقتصاد دولتی و اقتصاد پنهان و زیرزمینی در ایران چنگ انداخته‌اند.
محمد سهیمی در تحلیل خود به افشاگری‌های چند سال پیش مهدی کروبی اشاره می‌کند که نشان داد بیش از ۶۰ بندر واردات کالا در ایران در دست محافل خودسر و مستقل از کنترل دولتی است. از این بنادر برای واردات کالاهای مصرفی ارزان قیمت از چین و کشورهای آسیای شرقی استفاده می‌شود و تجار و نهادهای که آن را در دست دارند از قبل این تجارت زیرزمینی سود سرشاری به جیب می‌زنند.
و عامل دیگر هراس محافظه کاران تندرو از بهبود مناسبات ایران و آمریکا احتمال گشایش فضای سیاسی و مطبوعاتی در ایران است که درنتیجه آن عمق فساد این جناح را برملا کرده و همراه با آن اقتدار سیاسی آنها را نیز متزلزل می‌کند.
هرالد تریبیون بین‌المللی نتیجه می‌گیرد که محافظه کاران تندرو به ایجاد بحرانی جدید در مناسبات با آمریکا نیاز داشتند. رکسانا صابری قربانی جدال قدرت بین محافظه‌کاران تندرو و محافظه‌کاران عملگرا است. اتهامات وی ساختگی به نظر می‌رسد و آنطور که سایت خبری «روز» گزارش داده است در زندان به وی گفته بودند که اگر به اتهام جاسوسی اعتراف کرده و نام یک سری افراد را به عنوان همکار خود ذکر کند او را آزاد خواهند کرد.
سرنوشت رکسانا صابری نشان می‌دهد که هرگونه بهبودی در مناسبات ایران و آمریکا تا چه حد مهم است. بهبود این مناسبات به تقویت دمکراسی و موازین حقوق بشر و حاکمیت قانون در ایران منجر خواهد شد. یک چنین تحولاتی در ایران بر تلاش برای تحقق صلح در خاورمیانه نیز تأثیر فراوانی برجا خواهد گذاشت.
روزنامه هرالد تریبیون بین‌المللی در مطلبی به قلم محمد سهیمی، استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، جدال قدرت بین جناح‌های مختلف در دولت ایران را بررسی کرده و ارتباط آن با مسئله تجدید مناسبات با آمریکا را ارزیابی می‌کند.
به اعتقاد محمد سهیمی دلیل اصلی بروز این مشکل در مسیر تجید مناسبات ایران در آمریکا جدال قدرت بین جناح‌های مختلف در دولت ایران است و این بار این جدال بین جناح‌های مختلف در طیف محافظه‌کاران روی می‌دهد.
وی می‌نویسد: «هر کس که با ساختار قدرت سیاسی در ایران آشنا است می‌داند که طیف محافظه‌کاران حاکم به شدت دچار اختلاف هستند. دولت محمود احمدی‌نژاد ازحل مشکلات مهم جامعه ایران ناتوان بوده و اکنون با کوهی از مخالفت داخلی و خارجی روبه‌رو است».
به اعتقاد نویسنده در حال حاضر اصلاح‌طلبان به احتمال زیاد برای گرفتن قوه مجریه از کنترل محافظه‌کاران بهترین شانس را دارند. تندروی‌های محمود احمدی‌نژاد در عرصه بین‌المللی موجب انزوای شدید ایران شده و این باعث بروز اختلافت شدیدی در طیف محافظه کاران حاکم شده است. با وجود تلاش شدید برای مخفی کردن این اختلافات ولی اکنون همگان از این اختلافات با خبراند.
محمد سهیمی در تحلیل خود در روزنامه هرالد تریبیون بین‌المللی با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری خرداد ماه در ایران می‌نویسد: «اختلاف بین اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران در سی سال گذشته هیچگاه به این شدت نبوده است. اصلاح‌طلبان تاکنون دو نامزد معرفی کرده‌اند یکی میرحسین موسوی نخست‌وزیر محبوب در دهه ۱۳۶۰ و دیگری مهدی کروبی رئیس سابق مجلس است که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ نیز کارزار انتخاباتی موفقی داشت.»
در ادامه این تحلیل نویسنده بر اختلاف درون طیف محافظه‌کار تمرکز کرده و مدعی است که این طیف به خاطر اینکه نمی‌توانند به وحدت نظر برسد تاکنون نامزدی برای انتخابات ریاست جمهوری معرفی نکرده است. محافظه‌کاران میانه‌رو و عملگرا نمی‌خواهند از محمود احمدی‌نژاد حمایت کنند ولی می‌دانند که در صورت عدم معرفی نامزد دیگری از سوی آنها رقبای اصلاح‌طلب وی به پیروزی خواهند رسید.
هرالد تریبیون بین‌المللی می‌نویسد: «در مقابل جناح تندرو محافظه‌کاران به حمایت از محمود احمدی‌نژاد و سیاست‌های وی مصمم هستند. با وجودی که آقای احمدی‌نژاد نشان داده که به مذاکره با آمریکا علاقه‌مند است ولی هسته اصلی حامیان وی به سیاست رئیس جمهوری جدید آمریکا سوءظن داشته و با تجدید مناسبات با آن کشور مخالفند.»
به اعتقاد نویسنده حامیان محمود احمدی‌نژاد عبارتند از بخش اعظم دستگاه‌های امنیتی، بخشی از فرماندهی ارشد سپاه پاسداران و گروهی از روحانیون تندرو به رهبری آیت‌الله مصباح یزدی که پیروان وی در دولت احمدی‌نژاد وبخشی از دستگاه قضایی ایران نقش مهمی ایفا می‌کنند. و این همان جناح تندرو دستگاه قضایی است که رکسانا صابری را بازداشت و محکوم کرده است.
محافظه‌کاران تندرو به دو دلیل از هرگونه تجدید مناسباتی با آمریکا هراس دارند. در درجه اول بهبود مناسبات بین دو کشور موجب تقویت جناح‌های اصلاح‌طلب و گروه‌های دموکراتیک درایران خواهد شد. همانطور که در سال‌های قبل تهدید نظامی آمریکا علیه ایران موجب تقویت تندروها شد.
در عین حال محافظه‌کاران تندرو که از عدم محبوبیت خود در ایران به خوبی با خبر هستند از وقوع هرگونه جنبشی از نافرمانی‌های مدنی و یا «انقلاب‌های مخملی» در هراسند و به همین خاطر با هرگونه تماس فرهنگی و مردمی بین دو کشور مقابله می‌کنند. بازداشت و محاکمه رکسانا صابری را باید در یک چنین چارچوبی دید.
دلیل دومی که تحلیلگر هرالد تریبیون برای مخالفت محافظه‌کاران تندرو با تجدید مناسبات با آمریکا ارائه می‌کند منافع اقتصادی گروه‌های وابسته به این جناح است. در صورت بهبود مناسبات ایران و آمریکا برخی از مجازات‌ها و محدودیت‌های اقتصادی علیه ایران تخفیف خواهد یافت و این تهدید بزرگی برای محافل تندرو است که بر بخش گسترده‌ای از اقتصاد دولتی و اقتصاد پنهان و زیرزمینی در ایران چنگ انداخته‌اند.
محمد سهیمی در تحلیل خود به افشاگری‌های چند سال پیش مهدی کروبی اشاره می‌کند که نشان داد بیش از ۶۰ بندر واردات کالا در ایران در دست محافل خودسر و مستقل از کنترل دولتی است. از این بنادر برای واردات کالاهای مصرفی ارزان قیمت از چین و کشورهای آسیای شرقی استفاده می‌شود و تجار و نهادهای که آن را در دست دارند از قبل این تجارت زیرزمینی سود سرشاری به جیب می‌زنند.
و عامل دیگر هراس محافظه کاران تندرو از بهبود مناسبات ایران و آمریکا احتمال گشایش فضای سیاسی و مطبوعاتی در ایران است که درنتیجه آن عمق فساد این جناح را برملا کرده و همراه با آن اقتدار سیاسی آنها را نیز متزلزل می‌کند.
هرالد تریبیون بین‌المللی نتیجه می‌گیرد که محافظه کاران تندرو به ایجاد بحرانی جدید در مناسبات با آمریکا نیاز داشتند. رکسانا صابری قربانی جدال قدرت بین محافظه‌کاران تندرو و محافظه‌کاران عملگرا است. اتهامات وی ساختگی به نظر می‌رسد و آنطور که سایت خبری «روز» گزارش داده است در زندان به وی گفته بودند که اگر به اتهام جاسوسی اعتراف کرده و نام یک سری افراد را به عنوان همکار خود ذکر کند او را آزاد خواهند کرد.
سرنوشت رکسانا صابری نشان می‌دهد که هرگونه بهبودی در مناسبات ایران و آمریکا تا چه حد مهم است. بهبود این مناسبات به تقویت دمکراسی و موازین حقوق بشر و حاکمیت قانون در ایران منجر خواهد شد. یک چنین تحولاتی در ایران بر تلاش برای تحقق صلح در خاورمیانه نیز تأثیر فراوانی برجا خواهد گذاشت.
