تصمیم روز چهارشنبه کابینه امنیتی- سیاسی اسرائیل مبنی بر «مشروط کردن آتش‌بس به آزادی گلیعاد شالیط » بر نگرانی‌ها در مورد تجدید دور تازه‌ای از خشونت‌ها میان اسرائیل و غزه دامن زده و ممکن است دولت اوباما را با بحران دیگری روبه‌رو کند. بحرانی که دولت جدید آمریکا می‌کوشد از آن فاصله بگیرد.
نشریه آمریکایی «تایم» در مقاله‌ای به قلم تونی کرون این امر را مورد بررسی قرارداده است.
به نوشته آقای کرون، باراک اوباما، رییس جمهور جدید آمریکا به جای آنکه با تمامی توان به سوی مسیر دستیابی به توافقی جامع میان اسرائیل و فلسطینی‌ها حرکت کند، ناچار است با کوتاه کردن دامنه اهداف اولیه خود، فعلاً تحقق هدف فروتنانه‌تری را که تنظیم یک تفاهم آتش‌بس در غزه است، در دستور کار داشته باشد.
رسمیت دادن به آتش‌بسی که حملات متقابل اسرائیل و تشکل‌های فلسطینی غزه را پایان بخشد، متوقف کردن قاچاق جنگ‌افزار به غزه از سوی تشکل‌های فلسطینی و گشایش گذرگاه‌های غزه، آن «اهمیت حیاتی» بود که سناتور جرج میشل نماینده ویژه اوباما در دیدار اخیر خود از منطقه بر آن انگشت نهاد.
با این حال به نوشته مقاله‌نویس تایم، تصمیم روز چهارشنبه کابینه اسرائیل، مبنی بر مشروط کردن تثبیت آتش‌بس و رسمیت دادن به آرامش میان اسرائیل و غزه به مسئله آزاد شدن گیلعاد شالیط سرباز اسرائیلی اسیر حماس نشان داد که آتش‌بس، اولویت نخست اسرائیل نیست و محقق نخواهد شد مگر آنکه حماس هم بپذیرد که آتش‌بس و قضیه آزادی این سرباز یکجا فیصله یابد.
تصمیم کابینه اسرائیل که نشانگر تغییر در دقیقه نود بازی در مواضع این کشور است، خشم مصر را برانگیخته است. زیرا مصر با تمامی توان مدتی طولانی در صدد تثبیت آتش‌بس میان دو طرف متخاصمی بود که از یکدیگر رویگردان هستند و مذاکره‌ای با هم ندارند.
به نوشته تایم، مصر با توجه به تصمیم تازه اسرائیل، احتمال از سرگیری خشونت و دور تازه‌ای از نبردها را بعید نمی‌داند و حتی این نگرانی خود را آشکارا بیان می‌کند.
حسنی مبارک، رییس جمهوری مصر اطمینان داشت که دستیابی به توافق آتش‌بس، امری قریب‌الوقوع است. اما با شنیدن موضع جدید اسرائیل که توسط اهود اولمرت به آگاهی وی رسید، با عصبانیت گفت که اسرائیل از موضع خود در مورد برقراری صلح عدول کرده است. مبارک آشکارا گفت: «مصربه اسرائیل [برای تغییراین موضع] فشارخواهد آورد».
مبارک استدلال کرد که آزادی شالیط مقوله‌ای جداگانه است که هم اینک در مسیری موازی با آتش‌بس اسرائیل و حماس [به میانجی‌گری مصر]، براساس نسخه‌ای برای مبادله زندانیان مورد گفت‌وگو قراردارد.
آتش‌بس و سیاست داخلی اسرائیل
به عقیده نویسنده تایم، هرچند اسرائیل پیشتر نیز گفته بود تا قطعی شدن مبادله اسیران، تنها ممکن است که با گشایش ۷۰ درصد از فعالیت گذرگاه‌های غزه برای انتقال مایحتاج غزه موافقت کند اما مشروط کردن آتش بس به آزادی شالیط در این مقطع با مسائل سیاست داخلی اسرائیل هم ارتباط دارد.
انتخابات سه شنبه گذشته کنست اسرائیل نتیجه قاطعی نداشته و به طور قطعی نخست‌وزیر آینده را مشخص نکرد و هیچیک از دو رهبری که ادعای نخست‌وزیری دارند، نه تسیپی لیونی رهبر کادیما تنها با یک کرسی بیشتر از رقیب، و نه بنیامین نتانیاهو رهبر لیکود، آتش‌بس را بهترین گزینه برای اسرائیل نمی‌بینند.
لیونی تصریح کرده که «ضربات ۲۲ روزه اسرائیل به غزه» توان بازدارندگی اسرائیل را تقویت کرده و او مایل نیست اگر تکرار این ضربات ضروری باشد، از هم اینک در چارچوب یک توافق آتش‌بس، دست خود را ببندد.
نتانیاهو نیز همواره بر دیدگاهش به روشنی پای فشرده که تا زمانی که غزه در تسلط حماس است، اسرائیل ثبات نخواهد داشت.
آقای کرون می‌نویسد: در کنار لیونی و نتانیاهو، اهود اولمرت نخست‌وزیردولت انتقالی را می‌بینیم که در آستانه به پایان بردن دوران نخست‌وزیری خود است و صدور یک کیفرخواست قریب‌الوقوع به اتهام فساد مالی انتظارش را می‌کشد.
بسیاری از مردم اسرائیل بر این باورند که اولمرت از اداره موفق دو نبردی که درگیر آن شد؛ نبرد ۳۳ روزه تابستان ۲۰۰۶ با حزب الله، و نبرد ۲۲ روزه اخیر با حماس در غزه، ناتوان ماند و نتوانست ضربه کاری را به دو دشمن وارد کند.
به نوشته مقاله‌نویس تایم، در این وضعیت، اولمرت در تلاش برای به دست آوردن یک دستاورد نمادین است که با آن بتواند دوران رهبری خود را به پایان ببرد و مسئله سرباز شالیط که ۳۳ ماه پس از اسارت در دست حماس در حال احتضار است، ممکن است تنها ستاره‌ای باشد که از آن سوی وادی ناکامی‌های اولمرت درافق دیده سوسو می‌زند.
حماس نیازمند آتش‌بس است، و اقدام اسرائیل در مشروط کردن آتش بس به آزادی شالیط سنگین‌ترین اهرم فشاری است که اسرائیل در دست دارد.
اما این تغییر سیاست اسرائیل، مخاطرات خود را دارد؛ فشار دیپلماتیک بر اسرائیل را افزایش دهد و مناسباتش با مصررا تهدید می‌کند در حالی که همکاری مصر نقش کلیدی را در تحقق هدف‌های اسرائیل در قبال غزه به ویژه در پایان دادن به قاچاق جنگ‌افزار به درون غزه دارد.
حسنی مبارک تصریح کرده که با یاری آمریکا و اروپا به اسرائیل فشارخواهد آورد تا به تفاهم اولیه آتش‌بسی که به آن تعهد داده بود، پایبند بماند.
ناکام ماندن مبارک در وادار کردن اسرائیل به همکاری، به حماس نیز که با پا در میانی مصر به شرط‌های اسرائیلی تن در داده بود، فرصت می‌دهد که به نوبه خود جهان عرب را به فشار بر قاهره بکشاند تا مصر با گشایش گذرگاه الرفح میان مصر و غزه موافقت کند.
ار نگاه آقای کرون، موانع و ناکامی‌های جدید، توان مصر را نیز برای آنکه همچنان ایفاگر نقش میانجی یگانه و انحصاری باشد، تضعیف می‌کند، و این ضربه به مصر خوشایند حماس است که همواره ساز مخالف‌خوانی با مصر را می‌نواخت.
آقای کرون معتقد است، نتیجه تصمیم اسرائیل راه به دیپلماسی نیز نمی‌برد. حماس از نوامبر گذشته حملات راکتی را از سر گرفت تا با ایجاد بحران، اسرائیل را به پذیرش نوع تازه‌ای از آتش‌بس مورد نظر حماس وا دارد زیرا اولویت برای حماس بازگشایی گذرگاه‌های غزه برای پایان دادن به محاصره اقتصادی است که غزه را دربرگرفته است.
حسنی مبارک تصریح کرده که با یاری آمریکا و اروپا به اسرائیل فشارخواهد آورد تا به تفاهم اولیه آتش‌بسی که به آن تعهد داده بود، پایبند بماند.این مطالبه حماس از طریق میانجی‌گری مصر می‌رفت که برآورده شود اما اگر از تفاهم عقب‌نشینی صورت گیرد، و گذرگاه‌ها – جز کمک رسانی قطره‌چکانی موسوم به یاری بشردوستانه- بسته بماند، به حماس برای اقدامات تحریک‌آمیزبا هدف بحران‌آفرینی‌های تازه انگیزه خواهد داد و حملات راکتی و خمپاره‌ای به جنوب اسرائیل شدت می‌گیرد.
هر چند عملیات نظامی عمده ماه گذشته اسرائیل درغزه پایان گرفت اما حملات هوایی اسرائیل در واکنش به حملات راکتی و خمپاره‌ای هر از گاه فلسطینی‌ها ادامه دارد.
حماس که عزم خود را جزم کرده تا موجب لغو محاصره اقتصادی غزه شود، از تحریک کردن اسرائیل به از سرگیری عملیاتی سنگین در غزه چند منفعت سیاسی برای خود می‌بیند و می‌داند که این امر فشار بین‌المللی بر اسرائیل و مصر را افزایش می‌دهد.
مقاله‌نویس تایم نوشته خود را این گونه به پایان می‌برد که درحالی که دولت باراک اوباما با بحران‌های داخلی و خارجی احاطه شده، آخرین چیزی که به آن نیاز دارد، از سرگیری بحران اسرائیلی- فلسطینی است، اما تجدید بحران دقیقاً همان چیزی است که ممکن است با آن در این میانه بن‌بست بر سر یک آتش بس پایدار غزه روبه‌رو شود.
نشریه آمریکایی «تایم» در مقاله‌ای به قلم تونی کرون این امر را مورد بررسی قرارداده است.
به نوشته آقای کرون، باراک اوباما، رییس جمهور جدید آمریکا به جای آنکه با تمامی توان به سوی مسیر دستیابی به توافقی جامع میان اسرائیل و فلسطینی‌ها حرکت کند، ناچار است با کوتاه کردن دامنه اهداف اولیه خود، فعلاً تحقق هدف فروتنانه‌تری را که تنظیم یک تفاهم آتش‌بس در غزه است، در دستور کار داشته باشد.
رسمیت دادن به آتش‌بسی که حملات متقابل اسرائیل و تشکل‌های فلسطینی غزه را پایان بخشد، متوقف کردن قاچاق جنگ‌افزار به غزه از سوی تشکل‌های فلسطینی و گشایش گذرگاه‌های غزه، آن «اهمیت حیاتی» بود که سناتور جرج میشل نماینده ویژه اوباما در دیدار اخیر خود از منطقه بر آن انگشت نهاد.
با این حال به نوشته مقاله‌نویس تایم، تصمیم روز چهارشنبه کابینه اسرائیل، مبنی بر مشروط کردن تثبیت آتش‌بس و رسمیت دادن به آرامش میان اسرائیل و غزه به مسئله آزاد شدن گیلعاد شالیط سرباز اسرائیلی اسیر حماس نشان داد که آتش‌بس، اولویت نخست اسرائیل نیست و محقق نخواهد شد مگر آنکه حماس هم بپذیرد که آتش‌بس و قضیه آزادی این سرباز یکجا فیصله یابد.
تصمیم کابینه اسرائیل که نشانگر تغییر در دقیقه نود بازی در مواضع این کشور است، خشم مصر را برانگیخته است. زیرا مصر با تمامی توان مدتی طولانی در صدد تثبیت آتش‌بس میان دو طرف متخاصمی بود که از یکدیگر رویگردان هستند و مذاکره‌ای با هم ندارند.
به نوشته تایم، مصر با توجه به تصمیم تازه اسرائیل، احتمال از سرگیری خشونت و دور تازه‌ای از نبردها را بعید نمی‌داند و حتی این نگرانی خود را آشکارا بیان می‌کند.
تصمیم کابینه اسرائیل که نشانگر تغییر در دقیقه نود بازی در مواضع این کشور است، خشم مصر را برانگیخته است. زیرا مصر با تمامی توان مدتی طولانی در صدد تثبیت آتش‌بس میان دو طرف متخاصمی بود که از یکدیگر رویگردان هستند و مذاکره‌ای با هم ندارند.
مبارک استدلال کرد که آزادی شالیط مقوله‌ای جداگانه است که هم اینک در مسیری موازی با آتش‌بس اسرائیل و حماس [به میانجی‌گری مصر]، براساس نسخه‌ای برای مبادله زندانیان مورد گفت‌وگو قراردارد.
آتش‌بس و سیاست داخلی اسرائیل
به عقیده نویسنده تایم، هرچند اسرائیل پیشتر نیز گفته بود تا قطعی شدن مبادله اسیران، تنها ممکن است که با گشایش ۷۰ درصد از فعالیت گذرگاه‌های غزه برای انتقال مایحتاج غزه موافقت کند اما مشروط کردن آتش بس به آزادی شالیط در این مقطع با مسائل سیاست داخلی اسرائیل هم ارتباط دارد.
انتخابات سه شنبه گذشته کنست اسرائیل نتیجه قاطعی نداشته و به طور قطعی نخست‌وزیر آینده را مشخص نکرد و هیچیک از دو رهبری که ادعای نخست‌وزیری دارند، نه تسیپی لیونی رهبر کادیما تنها با یک کرسی بیشتر از رقیب، و نه بنیامین نتانیاهو رهبر لیکود، آتش‌بس را بهترین گزینه برای اسرائیل نمی‌بینند.
لیونی تصریح کرده که «ضربات ۲۲ روزه اسرائیل به غزه» توان بازدارندگی اسرائیل را تقویت کرده و او مایل نیست اگر تکرار این ضربات ضروری باشد، از هم اینک در چارچوب یک توافق آتش‌بس، دست خود را ببندد.
بسیاری از مردم اسرائیل بر این باورند که اولمرت از اداره موفق دو نبردی که درگیر آن شد؛ نبرد ۳۳ روزه تابستان ۲۰۰۶ با حزب الله، و نبرد ۲۲ روزه اخیر با حماس در غزه، ناتوان ماند و نتوانست ضربه کاری را به دو دشمن وارد کند.
آقای کرون می‌نویسد: در کنار لیونی و نتانیاهو، اهود اولمرت نخست‌وزیردولت انتقالی را می‌بینیم که در آستانه به پایان بردن دوران نخست‌وزیری خود است و صدور یک کیفرخواست قریب‌الوقوع به اتهام فساد مالی انتظارش را می‌کشد.
بسیاری از مردم اسرائیل بر این باورند که اولمرت از اداره موفق دو نبردی که درگیر آن شد؛ نبرد ۳۳ روزه تابستان ۲۰۰۶ با حزب الله، و نبرد ۲۲ روزه اخیر با حماس در غزه، ناتوان ماند و نتوانست ضربه کاری را به دو دشمن وارد کند.
به نوشته مقاله‌نویس تایم، در این وضعیت، اولمرت در تلاش برای به دست آوردن یک دستاورد نمادین است که با آن بتواند دوران رهبری خود را به پایان ببرد و مسئله سرباز شالیط که ۳۳ ماه پس از اسارت در دست حماس در حال احتضار است، ممکن است تنها ستاره‌ای باشد که از آن سوی وادی ناکامی‌های اولمرت درافق دیده سوسو می‌زند.
حماس نیازمند آتش‌بس است، و اقدام اسرائیل در مشروط کردن آتش بس به آزادی شالیط سنگین‌ترین اهرم فشاری است که اسرائیل در دست دارد.
اما این تغییر سیاست اسرائیل، مخاطرات خود را دارد؛ فشار دیپلماتیک بر اسرائیل را افزایش دهد و مناسباتش با مصررا تهدید می‌کند در حالی که همکاری مصر نقش کلیدی را در تحقق هدف‌های اسرائیل در قبال غزه به ویژه در پایان دادن به قاچاق جنگ‌افزار به درون غزه دارد.
حسنی مبارک تصریح کرده که با یاری آمریکا و اروپا به اسرائیل فشارخواهد آورد تا به تفاهم اولیه آتش‌بسی که به آن تعهد داده بود، پایبند بماند.
ناکام ماندن مبارک در وادار کردن اسرائیل به همکاری، به حماس نیز که با پا در میانی مصر به شرط‌های اسرائیلی تن در داده بود، فرصت می‌دهد که به نوبه خود جهان عرب را به فشار بر قاهره بکشاند تا مصر با گشایش گذرگاه الرفح میان مصر و غزه موافقت کند.
ار نگاه آقای کرون، موانع و ناکامی‌های جدید، توان مصر را نیز برای آنکه همچنان ایفاگر نقش میانجی یگانه و انحصاری باشد، تضعیف می‌کند، و این ضربه به مصر خوشایند حماس است که همواره ساز مخالف‌خوانی با مصر را می‌نواخت.
آقای کرون معتقد است، نتیجه تصمیم اسرائیل راه به دیپلماسی نیز نمی‌برد. حماس از نوامبر گذشته حملات راکتی را از سر گرفت تا با ایجاد بحران، اسرائیل را به پذیرش نوع تازه‌ای از آتش‌بس مورد نظر حماس وا دارد زیرا اولویت برای حماس بازگشایی گذرگاه‌های غزه برای پایان دادن به محاصره اقتصادی است که غزه را دربرگرفته است.
هر چند عملیات نظامی عمده ماه گذشته اسرائیل درغزه پایان گرفت اما حملات هوایی اسرائیل در واکنش به حملات راکتی و خمپاره‌ای هر از گاه فلسطینی‌ها ادامه دارد.
حماس که عزم خود را جزم کرده تا موجب لغو محاصره اقتصادی غزه شود، از تحریک کردن اسرائیل به از سرگیری عملیاتی سنگین در غزه چند منفعت سیاسی برای خود می‌بیند و می‌داند که این امر فشار بین‌المللی بر اسرائیل و مصر را افزایش می‌دهد.
مقاله‌نویس تایم نوشته خود را این گونه به پایان می‌برد که درحالی که دولت باراک اوباما با بحران‌های داخلی و خارجی احاطه شده، آخرین چیزی که به آن نیاز دارد، از سرگیری بحران اسرائیلی- فلسطینی است، اما تجدید بحران دقیقاً همان چیزی است که ممکن است با آن در این میانه بن‌بست بر سر یک آتش بس پایدار غزه روبه‌رو شود.
