کارگردانی که جشنواره امسال فجر را در کنار تعداد دیگری از کارگردانان تئاتر ایران، به دلیل مسائل اخیر پس از انتخابات تحریم کرده است.
یکی از بازیگران این نمایشنامه خوانی در پاریس، خانم شبنم طلوعی، بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینمای ایران است که بازی‌های ماندگارش در این سه عرصه، همیشه در خاطر علاقه‌مندان به هنر بازیگری خواهد ماند.
خانم طلوعی در سال ۱۳۸۳ بود که به علت ممنوع‌التصویر شدن از ایران خارج شد و در حال حاضر در پاریس زندگی، کار و تحصیل می‌کند. او میهمان این هفته برنامه جنگ فرهنگی است.
- خانم طلوعی، لطفاً از نمایشنامه‌خوانی تازه‌تان بگویید؟
حدود دو ماه پیش، همان طور که شما بهتر از من می‌دانید، هشت نفر از نمایشنامه‌نویسان داخل ایران، از سایر نمایشنامه‌نویسان درخواست کردند که درباره وقایع اخیر ایران بنویسند و این وقایع را ثبت کنند.
این نمایشنامه را آقای رضایی راد در پی همان بیانیه نوشتند و آخرین کار ایشان است. چون طبیعتاً اصلاً امکان اجرای آن در ایران وجود نداشت، ایشان کار نمایششان را به اینجا آوردند و در نهایت من این شانس را پیدا کردم که به همراه سایر اعضا گروه، این اثر را به صورت نمایشنامه‌خوانی و با یک اجرای بسیار کم‌رنگ در روز شنبه و یکشنبه در پاریس اجرا کنیم.
- چه بازیگرانی در اجرای این نمایشنامه با شما همکاری کردند؟
آقای صدرالدین زاهد، خانم زهرا امیرابرهیمی، آقای بابک اکبری فراهانی، خانم رضوان زندیه و بنده.
- آخرین کار شما تا جایی که من به خاطر دارم در فیلم «زنان بدون مردان» خانم شیرین نشاط بود که در ونیز هم به نمایش درآمد و شیر نقره‌ای این جشنواره را هم تصاحب کرد.
بله. دقیقاً. در آن کار من نقش مونس را بازی کردم. هفته گذشته هم همه ما به فرانکفورت دعوت شدیم برای اینکه جایزه سینما برای صلح هم به این کار تعلق گرفت.
- تجربه کار با خانم شیرین نشاط چطور بود؟
برای من تجربه بسیار متفاوتی بود. بازیگری برای خانم نشاط ویژگی‌های خاصی را طالب است. برای ایشان زیبایی‌شناسی عنصر بسیار مهمی است. بازیگر باید در خدمت زیبایی‌شناسی و همچنین نگاه کارگردان باشد. خیلی قرار نیست که بخواهد خودش و لحظات بازیگری‌اش را نشان دهد. کار با یک پرادکشن غیر ایرانی و در کشور مراکش و تلاش برای بازسازی یک باغ کاملاً ایرانی در این کشور دور، برای من تجربه جدید و جالبی بود.
- گویا این تنها کاری است که پس از خروجتان از ایران در حوزه سینما انجام داده‌اید اما تا جایی که من خبر دارم، کارهای تئاتری بسیاری را در اینجا به تناوب انجام داده‌اید. درست است؟
بله. بعد از اینکه به اینجا آمدم با این حال که بسیار خوب زبان فرانسه را نمی‌دانستم ولی نمایش مصاحبه آقای رحمانیان را که قبل از آمدنم از ایران به من اجازه اجرای آن را داده بودند به زبان فرانسه اجرا کردم.
این نمایش کار خود آقای رحمانیان بود که توسط آقای نظم‌جو به زبان فرانسه برگردانده شد. من این اثر را در سال ۲۰۰۶ کارگردانی کردم و خودم هم به زبان فرانسه و در نقش صفیه به ایفای نقش پرداختم.
- خانم طلوعی، جشنواره تئاتر فجر امسال، هم از سوی کارگردانان سرشناس و پشکسوتی مثل بهرام بیضایی و محمد چرم‌شیر و هم از سوی نسل جوان‌تر کارگردانان ایرانی، با تحریم‌های گسترده‌ای در اعتراض به وقایع اخیر مواجه شده است. اما یکی از پیشکسوتان تئاتر ایران اخیراً در برابر این پرسش که نظرش درباره این تحریم چیست، گفته که «تمام مشکل ما تا به حال این بود که نمی‌گذاشتند کار کنیم. اما الان که اجازه کار به ما داده‌اند ترجیح می‌دهم کار کنم و اگر دیگران هم کار کنند به اعتقاد من بهتر است» شما در این مورد چه نظری دارید؟
طبیعتاً این استدلال را قبول ندارم. خیال می‌کنم همیشه اعتراضات تک نفره انجام می‌شد ولی بقیه تصور می‌کردند که کارشان را ادامه بدهند بهتر است. الان که یک جریان عمومی در کوچه و خیابان‌های آن کشور دارد اتفاق می‌افتد، چطور می‌شود نسبت به آن بی‌تفاوت بود و با آن همراهی نکرد؟
واکنشی که این دوست هنرمندمان داشتند به نظر بسیار عجیب بود. قرار نیست که هیچ کس صحنه را تحریم کند. صحنه حق هنرمند تئاتری است. کاری که الان دوستان و نمایشنامه‌نویسان جوان می‌کنند این است که می‌گویند صرفاً این جشنواره دولتی را امسال تحریم می‌کنند و با آن موافق نیستند.
به این دلیل که باید در برابر اتفاقاتی که این چند ماهه بر سر ملتمان آوار شده و مشتی از خرواری است که در تمام این سال‌ها اتفاق می‌افتاد، بایستیم. من فکر می‌کنم اگر پیشکسوتان بخواهند پشت جوانان را خالی کنند، اتفاق بسیار تلخی است. این روزها تمام می‌شود و آنهایی که از قافله عقب مانده‌اند بعدها نمی‌توانند بگویند ما هم در این میان بودیم و این حیف است.
