روز سه شنبه ۲۴ آذر، مجلس نمایندگان آمریکا لایحه‌ای را به تصویب رسانده است که بر مبنای آن صادرکنندگان بنزین به ایران و شرکت‌های دست اندر کار ترابری آن به بنادر ایران مشمول تحریم خواهند شد. ناظران سیاسی بر این باورند که سنای آمریکا نیز لایحه مشابهی را تصویب خواهد کرد.
لایحه تحریم صادرات بنزین به ایران در صورتی که به قانون تبدیل شود، مکمل قانون جاری آمریکا در همین زمینه خواهد شد. بر مبنای قانون جاری شرکت‌های خارجی که سرمایه‌گذاری سالانه آنها در بخش انرژی ایران از ۲۰ میلیون دلار تجاوز کند، تحریم می‌شوند.
هدف از لایحه تحریم صادرات بنزین، آنگونه که نمایندگان کنگره می‌گویند، اعمال فشار بر ایران و جلوگیری از دسترسی این کشور به جنگ‌افزار هسته‌ای است.
تصویب این لایحه در حالی صورت گرفته است که هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، به تازگی گفته است: تلاش‌های یک ساله دولت باراک اوباما برای حل مسئله هسته‌ای ایران به نتیجه نرسیده و لذا اعمال تحریم‌های تازه علیه جمهوری اسلامی ضروری است.
هیلاری کلینتون با اظهار نومیدی از بی‌نتیجه ماندن کوشش‌های آمریکا برای تعامل با ایران افزود: «ما رهنمود پرزیدنت اوباما را که سیاست دو سویه باشد دنبال کردیم ؛ما دستمان را به سوی ایران دراز کردیم و به مقام‌های ایرانی فرصت دادیم که گفت‌وگوهای معنی‌دار و جدی با هم داشته باشیم؛ ما به طور کامل به روند گفت‌وگوهای کشورهای ۵+۱ پیوستیم؛ ولی همانگونه که همگان آگاهند این کار نتیجه‌ای نداده و تاکنون هیچگونه جواب مثبتی از مقام‌های ایرانی دریافت نکرده‌ایم».
بسیاری از ناظران سیاسی بر این باورند که تصویب لایحه تحریم صادرات بنزین از سوی کنگره، شرکای تجاری آمریکا را دلسرد خواهد کرد و کوشش متحدان واشینگتن برای شکل دادن به اقدام همه جانبه و دستجمعی علیه ایران را به حاشیه خواهد راند.
شماری از کارشناسان بر این باورند که اثرات اعمال تحریم بنزین علیه ایران با توجه به وابستگی این کشور به بنزین وارداتی بسیار سنگین خواهد بود. اما «گال لوفت»، کارشناس امور انرژی و مدیر «مؤسسه بررسی‌های امنیت جهانی» در آمریکا می‌گوید: «ایران اقدام‌هایی را برای مصون نگهداشتن خود از تحریم بنزین انجام داده است. ایران تصمیم دارد ظرفیت پالایش خود را به نحو گسترده‌ای افزایش دهد و برای این کار می‌خواهد هفت پالایشگاه جدید در ایران بر پا کند».
وی ادامه می‌دهد: «اضافه بر این، ایران بر مبنای طرحی که در دست دارد هفت پالایشگاه از ۹ پالایشگاه موجود در کشور را توسعه خواهد داد. به موازات این اقدام‌ها، ایران برنامه گسترده‌ای برای جایگزینی سوخت‌ها دارد و دولت تلاش می‌کند که ماشین‌های دو گانه سوز را جایگزین ماشین‌های بنزینی کند».
اما به رغم این تمهیدات و اقدام‌های پیشگیرانه، آنگونه که مقام‌های آمریکایی می‌گویند ایران نزدیک به ۴۰ درصد از بنزین مصرفی خود را از خارج وارد می‌کند و از این جهت وابسته به خارج است.
گال لوفت در این مورد می‌گوید: «به مراتب کمتر از ۴۰ درصد. چند سال پیش ایران نیاز داشت که ۴۰ درصد بنزین مصرفی‌اش را خارج وارد کند ولی با اقدام‌هایی که انجام داده این رقم را به حدود ۲۵ درصد رسانده است. سال آینده این رقم به ۱۵ در صد کاهش خواهد یافت و اگر وضع به همین منوال پیش رود امکان دارد ایران در آینده به صادرکننده بنزین تبدیل شود».
مقام‌های جمهوری اسلامی بارها گفته‌اند که در صورت اعمال تحریم بنزین از سوی آمریکا، ونزوئلا روزانه ۲۰ هزار بشکه بنزین به ایران صادر خواهد کرد و هوگو چاوز، رئیس جمهوری ونزوئلا، هم این را تأیید کرده است.
با این حال گوستاو کرونل، عضو پیشین هیئت مدیره شرکت نفت ونزوئلا و کار شناس امور انرژی می‌گوید این کار امکان‌پذیر نیست: «خیلی جای شگفتی دارد زیرا مدت‌ها است که ونزوئلا بخشی از بنزین مصرفی خود را از خارج وارد می‌کند. در سال‌های اخیر تعمیر و نگهداری پالایشگاه‌های ونزوئلا وضع بسیار نامطلوبی داشته و واردات بنزین از این مایه می‌گیرد».
او ادامه می‌دهد: «بنابراین هوگو چاوز برای صادرات بنزین به ایران چاره‌ای نخواهد داشت جز اینکه از بازارهای جهانی بنزین بخرد و سپس آن را به ایران بفرستد و البته این کار توجیه اقتصادی ندارد. جدا از این اگر صادرات بنزین به ایران ممنوع شود، ونزوئلا با این کار قانون‌شکنی خواهد کرد ولی همانگونه که پیشتر گفتم، ونزوئلا واردکننده بنزین است و بنابراین قول هوگو چاوز به احمدی‌نژاد تحقق پیدا نخواهد کرد».
در واکنش به تصویب لایحه تحریم صادرات بنزین به ایران از سوی کنگره آمریکا، حجت‌الله غنیمی فرد، معاون شرکت ملی نفت ایران، گفته است: «آمریکا نمی‌تواند کاری از پیش ببرد و ایران فهرست طویلی از صادرکنندگان بنزین دارد که حاضرند نیاز ایران را تأمین کنند».
مصرف روزانه بنزین در کشور آن طور که رسانه‌های ایران گزارش می‌کنند، حدود ۶۵ میلیون لیتراست که نزدیک به ۲۰ میلیون لیتر آن از خارج وارد می‌شود.
ایران سهمیه بنزین خودروهای شخصی را از اول آذر از ۱۰۰ لیتر به ۸۰ لیتر کاهش داده و محمد رویانیان، رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور، می‌گوید: در اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها، گازوئیل هم از سال آینده سهمیه‌بندی خواهد شد و قیمت آن تغییر خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
هدف از لایحه تحریم صادرات بنزین، آنگونه که نمایندگان کنگره می‌گویند، اعمال فشار بر ایران و جلوگیری از دسترسی این کشور به جنگ‌افزار هسته‌ای است.
تصویب این لایحه در حالی صورت گرفته است که هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، به تازگی گفته است: تلاش‌های یک ساله دولت باراک اوباما برای حل مسئله هسته‌ای ایران به نتیجه نرسیده و لذا اعمال تحریم‌های تازه علیه جمهوری اسلامی ضروری است.
هیلاری کلینتون با اظهار نومیدی از بی‌نتیجه ماندن کوشش‌های آمریکا برای تعامل با ایران افزود: «ما رهنمود پرزیدنت اوباما را که سیاست دو سویه باشد دنبال کردیم ؛ما دستمان را به سوی ایران دراز کردیم و به مقام‌های ایرانی فرصت دادیم که گفت‌وگوهای معنی‌دار و جدی با هم داشته باشیم؛ ما به طور کامل به روند گفت‌وگوهای کشورهای ۵+۱ پیوستیم؛ ولی همانگونه که همگان آگاهند این کار نتیجه‌ای نداده و تاکنون هیچگونه جواب مثبتی از مقام‌های ایرانی دریافت نکرده‌ایم».
بسیاری از ناظران سیاسی بر این باورند که تصویب لایحه تحریم صادرات بنزین از سوی کنگره، شرکای تجاری آمریکا را دلسرد خواهد کرد و کوشش متحدان واشینگتن برای شکل دادن به اقدام همه جانبه و دستجمعی علیه ایران را به حاشیه خواهد راند.
شماری از کارشناسان بر این باورند که اثرات اعمال تحریم بنزین علیه ایران با توجه به وابستگی این کشور به بنزین وارداتی بسیار سنگین خواهد بود. اما «گال لوفت»، کارشناس امور انرژی و مدیر «مؤسسه بررسی‌های امنیت جهانی» در آمریکا می‌گوید: «ایران اقدام‌هایی را برای مصون نگهداشتن خود از تحریم بنزین انجام داده است. ایران تصمیم دارد ظرفیت پالایش خود را به نحو گسترده‌ای افزایش دهد و برای این کار می‌خواهد هفت پالایشگاه جدید در ایران بر پا کند».
وی ادامه می‌دهد: «اضافه بر این، ایران بر مبنای طرحی که در دست دارد هفت پالایشگاه از ۹ پالایشگاه موجود در کشور را توسعه خواهد داد. به موازات این اقدام‌ها، ایران برنامه گسترده‌ای برای جایگزینی سوخت‌ها دارد و دولت تلاش می‌کند که ماشین‌های دو گانه سوز را جایگزین ماشین‌های بنزینی کند».
اما به رغم این تمهیدات و اقدام‌های پیشگیرانه، آنگونه که مقام‌های آمریکایی می‌گویند ایران نزدیک به ۴۰ درصد از بنزین مصرفی خود را از خارج وارد می‌کند و از این جهت وابسته به خارج است.
گال لوفت در این مورد می‌گوید: «به مراتب کمتر از ۴۰ درصد. چند سال پیش ایران نیاز داشت که ۴۰ درصد بنزین مصرفی‌اش را خارج وارد کند ولی با اقدام‌هایی که انجام داده این رقم را به حدود ۲۵ درصد رسانده است. سال آینده این رقم به ۱۵ در صد کاهش خواهد یافت و اگر وضع به همین منوال پیش رود امکان دارد ایران در آینده به صادرکننده بنزین تبدیل شود».
مقام‌های جمهوری اسلامی بارها گفته‌اند که در صورت اعمال تحریم بنزین از سوی آمریکا، ونزوئلا روزانه ۲۰ هزار بشکه بنزین به ایران صادر خواهد کرد و هوگو چاوز، رئیس جمهوری ونزوئلا، هم این را تأیید کرده است.
با این حال گوستاو کرونل، عضو پیشین هیئت مدیره شرکت نفت ونزوئلا و کار شناس امور انرژی می‌گوید این کار امکان‌پذیر نیست: «خیلی جای شگفتی دارد زیرا مدت‌ها است که ونزوئلا بخشی از بنزین مصرفی خود را از خارج وارد می‌کند. در سال‌های اخیر تعمیر و نگهداری پالایشگاه‌های ونزوئلا وضع بسیار نامطلوبی داشته و واردات بنزین از این مایه می‌گیرد».
او ادامه می‌دهد: «بنابراین هوگو چاوز برای صادرات بنزین به ایران چاره‌ای نخواهد داشت جز اینکه از بازارهای جهانی بنزین بخرد و سپس آن را به ایران بفرستد و البته این کار توجیه اقتصادی ندارد. جدا از این اگر صادرات بنزین به ایران ممنوع شود، ونزوئلا با این کار قانون‌شکنی خواهد کرد ولی همانگونه که پیشتر گفتم، ونزوئلا واردکننده بنزین است و بنابراین قول هوگو چاوز به احمدی‌نژاد تحقق پیدا نخواهد کرد».
در واکنش به تصویب لایحه تحریم صادرات بنزین به ایران از سوی کنگره آمریکا، حجت‌الله غنیمی فرد، معاون شرکت ملی نفت ایران، گفته است: «آمریکا نمی‌تواند کاری از پیش ببرد و ایران فهرست طویلی از صادرکنندگان بنزین دارد که حاضرند نیاز ایران را تأمین کنند».
مصرف روزانه بنزین در کشور آن طور که رسانه‌های ایران گزارش می‌کنند، حدود ۶۵ میلیون لیتراست که نزدیک به ۲۰ میلیون لیتر آن از خارج وارد می‌شود.
ایران سهمیه بنزین خودروهای شخصی را از اول آذر از ۱۰۰ لیتر به ۸۰ لیتر کاهش داده و محمد رویانیان، رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور، می‌گوید: در اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها، گازوئیل هم از سال آینده سهمیه‌بندی خواهد شد و قیمت آن تغییر خواهد کرد.
