در حالی که گزارشها از سوریه حاکی از کشته شدن شماری از نیروهای ایرانی در حمله موشکی یکشنبه شب به یک پایگاه نظامی سوریه است، رسانههای ایران دوشنبه دهم اردیبهشت کشته شدن نیروهای ایرانی و افغان اعزامی به سوریه، در این حملات را تکذیب کردند.
نهاد دیدهبان حقوق بشر سوریه روز دوشنبه ساعاتی پس از این حمله موشکی گزارش داده بود که اکثر ۲۶ کشته در حملات موشکی شامگاه یکشنبه به پایگاههای ارتش سوریه، نیروهای اعزامی از ایران بودند.
دیدهبان حقوق بشر سوریه، که از لندن رخدادهای جنگ داخلی هفت ساله سوریه را رصد میکند، توضیح داده بود که این تلفات نتیجه اصابت موشک به انبار موشکهای زمین به زمین در پایگاهی در حومه شهر حما بود.
مقر تیپ ۴۷ ارتش سوریه، در حومه شهر حما، پیشتر به عنوان یکی از مراکزی که نیروهای اعزامی از ایران در آن جذب می شوند، شناخته شده است.
شماری از موشکها در حملات یکشنبه شب به اطراف فرودگاه نظامی نیرب در حلب اصابت کرده بود.
شبکه المیادین و سایر رسانههای همسو با حکومت سوریه در لبنان ابتدا شامگاه یکشنبه از وقوع حملات موشکی به پایگاههای ارتش سوریه در حومه شهرهای حما و حمص خبر دادند اما به تلفات و آسیب وارده احتمالی اشاره نکردند.
ارتش سوریه بعد از مدت زمانی کوتاه، بامداد دوشنبه وقوع حملات به پایگاهها را تأیید کرد و منبع شلیک موشکها را «پایگاههای آمریکایی و انگلیسی» واقع در شمال اردن نامید.
به گزارش رویترز، بر اثر شدت حملات و انفجارها، زلزلهای به توان ۲.۶ درجه ریشتر در سوریه ثبت شد.
خبرگزاری ایسنا در تهران دوشنبه ابتدا به نقل از کسانی که آنها را «منابع محلی و فعالان» [در سوریه] نامید، خبر کشته شدن ۱۸ ایرانی در میان نیروهای اعزامی به سوریه را بازتاب داد، و افزود که یکی از آنها یک فرمانده بود.
با وجود این، ایسنا و سایر خبرگزاریهای ایران بعد از زمانی کوتاه، به نقل از «منابع آگاه در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران» کشته شدن ایرانیان در حملات منطقه حما را رد کردند. ایسنا نیز خبر اولیه را از خروجی این خبرگزاری حذف کرد.
تسنیم، یکی از خبرگزاری های نزدیک به سپاه پاسداران ایران، ضمن «تکذیب شهادت مستشاران ایرانی»، به نقل از «فرمانده فاطمیون» نیز کشته شدن نیروهای این لشگر در سوریه را رد کرد.
تسنیم، که به نام فرمانده نیروهای افغانستانی اعزامی به سوریه اشارهای نکرد، به نقل از او افزود که «پایگاه این لشگر در نزدیک شهر حلب سالم است».
از مجموعه گزارشهای انتشار یافته در رسانههای عربی به نظر میرسد که پایگاه نیروهای فاطمیون در نهر البارد در حومه الغاب قرار دارد.
ایران در هفت سال جنگ داخلی سوریه مدعی حضور «مستشاری» در سوریه، بر اساس پیمانهای دو جانبه، بوده، اما افزون بر اعزام نیروهای خود، لشگر فاطمیون و تیپ زینبیون، متشکل از شیعیان افغانستان و پاکستان، را نیز برای بقای حکومت بشار اسد در سوریه سازماندهی کرد.
به گفته فرمانده لشکر فاطمیون تا کنون بیش از دو هزار تن از نیروهای شیعه افغانستانی اعزامی از ایران به سوریه در سالهای گذشته کشته شدهاند.
اما در حالی که دیدهبان حقوق بشر سوریه از احتمال انتساب حمله یکشنبهشب به اسرائیل سخن گفته است، مقامهای اسرائیلی در این باره سکوت کردهاند و رسانههای اسرائیل نیز این حملات را صرفاً به نقل از رسانههای عربی و سوری بازتاب دادهاند.
در حمله بیستم فروردین علیه پایگاه هوایی ارتش سوریه در استان حمص، که روسیه آن را به اسرائیل نسبت داد، ولی اسرائیل در خصوص مسئولیت احتمالی خود سکوت کرد، دستکم هفت نظامی اعزامی ایران به سوریه کشته شدند که جسد آنها برای خاکسپاری به ایران انتقال یافت.
خبرگزاری آسوشیتدپرس یادآور شده که لحن سران اسرائیل و ایران بر سر حضور نظامی ایران در سوریه در روزهای اخیر وخیم شده و آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل، هشدار داد که اگر ایران تلآویو را هدف قرار دهد، اسرائیل هم تهران را میزند.
آقای لیبرمن بعد از آن نیز تأکید کرد که دست اسرائیل برای اقدام علیه تهدید ایران در سوریه باید باز باشد.
حملات جدید به پایگاههای سوریه در شرایطی صورت گرفته که مایک پمپئو، وزیر خارجه جدید آمریکا، در ادامه سفر منطقهای خود، شامگاه یکشنبه در تلآویو با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، با محوریت «تهدیدهای ایران در منطقه» و توافق هستهای ایران گفتوگو کرد.
ساعتی بعد از آن، کاخ سفید نیز اعلام کرد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، با آقای نتانیاهو گفتوگوی تلفنی داشته است.
در تازهترین تحول در خصوص رخدادهای مرتبط با سوریه، رسانههای اسرائیل ظهر دوشنبه گزارش دادند که وزیران عضو کابینه امنیتی اسرائیل، به نشست اضطراری و فوری فرا خوانده شدهاند. از وزارت دفاع در تلآویو، به عنوان محل تشکیل این نشست یاد شده است.
تنها وزیران پستهای امنیتی و حساس، عضو کابینه امنیتی اسرائیل هستند و ریاست این کابینه محدود با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر است.
نشست «غیر عادی» کابینه اسرائیل در حالی برگزار می شود که آویگدور لیبرمن، از سفر به آمریکا و دیدار با مقامهای ارشد آمریکایی به اسرائیل بازگشته است.
ژنرال جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا، پنجشنبه در کنگره آمریکا و همچنین بلافاصله در دیدار با آقای لیبرمن در مقر پنتاگون، بروز درگیری میان اسرائیل و ایران، بر سر حضور نظامی ایران در سوریه، را بعید ندانست.
ژنرال متیس افزوده بود «میتواند تصور کند که این درگیری چگونه آغاز میشود اما نمیتواند حدس بزند که دامنه آن تا کی و به کجا کشیده میشود».
در این میان، آیتالله علی خامنهای، رهبر و فرمانده کل قوای جمهوری اسلامی ایران، پیش از ظهر دوشنبه در دیدار با هزاران کارگر در آستانه روز کارگر، بدون اشاره مستقیم به رخدادهای منطقه، گفت «من در چند سال قبل، و در زمان رئیسجمهور دیگر آمریکا، که همانند رئیسجمهور فعلی، بداخلاق و هجوگو بود، گفتم که دوران "بزن و در رو" گذشته است».
ظاهراً اشاره آیتالله خامنهای به جرج دبلیو بوش است.
رهبر جمهوری اسلامی همچنین افزود «میدانند که اگر وارد درگیری نظامی با ایران شوند، چند برابر ضربه خواهند خورد».
بشار اسد، رئیسجمهور سوریه، نیز پیش از ظهر دوشنبه در سخنانی در دمشق، که نخستین واکنش غیرمستقیم او به رخدادهای ساعات قبل در کشورش بود، گفت «افزایش تجاوز به سوریه و انتقال کشورهای متجاوز به مرحله متجاوز مستقیم، پس از شکست مفتضحانه مزدوران و عوامل آلت دست آنها، عزم مردم سوریه را برای نابودی انواع تروریسم و پایبندی به حق خود در ترسیم آینده کشورشان راسختر میکند».
به گزارش سانا، خبرگزاری رسمی سوریه، آقای اسد این سخنان را در دیدار با علاالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، که به دمشق رفته است، بیان کرد.
آقای بروجردی در حالی، ساعاتی پس از حملات سنگین موشکی به سوریه، برای دیدار با بشار اسد به دمشق رسیده که تنها یک روز پس از حمله منتسب به اسرائیل در بیستم فروردین نیز، علیاکبر ولایتی مشاور آیتالله خامنهای در امور بینالملل، به بهانه حضور در یک اجلاس اسلامی در دمشق، با بشار اسد دیدار کرد.
آقای ولایتی در آن زمان گفت که اقدام اسرائیل «نمیتواند بیپاسخ بماند».