سخنگوی سازمان انرژی اتمی میگوید تأسیسات هستهای ایران نه تنها قادر است ظرف «۴۸ ساعت» به وضعیت قبل از امضای توافقنامه برجام بازگردد٬ بلکه میتواند به «چندین برابر جلوتر از قبل» برسد.
بهروز کمالوندی این موضوع را در گفتوگو با شبکه تلویزیونی «العالم» و در پاسخ به این سؤال که چه زمانی نیاز است تا نیروگاههای هستهای ایران به شرایط قبل از امضای توافقنامه هستهای تهران و قدرتهای بزرگ جهانی بازگردد٬ مطرح کرده است.
آنطور که آقای کمالوندی گفته، «ما نه تنها میتوانیم به وضعیت قبل برگردیم بلکه به مراتب میتوانیم چندین برابر جلوتر از قبل بازگردیم. دست ما خیلی باز است. از نظر سطح و مقدار غنیسازی، تعداد سانتریفوژ و دیگر موارد میتوانیم به سرعت اقداماتی انجام بدهیم».
او به عنوان مثال اشاره کرده: «اگر ما بخواهیم ۲۰ درصد غنیسازی کنیم در کمتر از ۴۸ ساعت میتوانیم اقدام کنیم. ما بر اساس ماشینهای جدیدی که به کار میگیریم میتوانیم سرعت غنیسازی را بالا ببریم».
در چارچوب توافق هستهای ایران و شش قدرت جهانی ایران پذیرفته است که با اعمال محدودیتهایی در برنامه هستهای خود، از معافیتهایی در مورد تحریمهای اقتصادی غرب برخوردار شود.
از جمله این محدودیتها، محدودیت در سطح غنیسازی و ذخیره اورانیوم بود و در این زمینه یکی از پیششرطهای اعلام اجرایی شدن برجام آن بود که ایران بیش از ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای پایین نداشته باشد.
موضوعی که در آخرین روزهای دسامبر ۲۰۱۵، چند هفته مانده به اعلام اجرایی شدن برجام، وزیر خارجه وقت آمریکا با تأیید ارسال مازاد اورانیوم غنیشده ایران به خارج از کشور، بر آن صحه گذاشت.
ایران در چارچوب توافق هستهای همچنین به محدودیتهایی در ظرفیت غنیسازی خود متعهد شد و بر پایه آن توافق کرد که تعداد سانتریفیوژهای فعال خود در مرکز غنیسازی نطنز را برای ۱۰ سال از پنج هزار و ۶۰ دستگاه افزایش ندهد. ضمن اینکه سانتریفیوژهایی که در این مدت نطنز فعالیت میکنند، از نوع «آی آر وان» خواهد بود که از قدیمیترین سانتریفیوژهای ایران است.
اما اکنون سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفته است که ما میتوانیم «به طور مثال... با ماشینهای (سانتریفیوژهایی) جدید شروع به تولید کنیم. علاوه بر این تعداد ماشینهای قدیم که در انبار داریم و جمعآوری شدهاند هم میتواند دوباره جایگزین شوند و شاید ظرف مدت دو تا سه ماه تمام ماشینهایی که جمعآوری شده بودند دوباره در جای خودش قرار بگیرند».
آقای کمالوندی اضافه کرده که «اگر قبلاً دو تا آبشار ۲۰ درصد تولید میکردند٬ ممکن است ما چهار آبشار را بگذاریم ۲۰ درصد تولید کنند، اگر تصمیم این باشد که برای سوخت نیروگاه تهران ۲۰ درصد تولید کنیم اکنون میتوانیم با سرعت بیشتر نسبت به قبل این کار را انجام دهیم».
«موانع ناشی از فشارهای واشینگتن»
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، در عین حال با انتقاد از سیاستهای دونالد ترامپ٬ رئیسجمهور آمریکا در قبال برجام٬ همچون سایر مقامهای جمهوری اسلامی مدعی شده که این سیاستها بیشتر خود واشینگتن را در «انزوا» قرار داده است.
آقای کمالوندی با این حال اذعان کرده که سیاستهای جدید آمریکا٬ «در طول یک سال و خرده گذشته... فشارهایی به جمهوری اسلامی به لحاظ استفاده از رفع تحریمهای اقتصادی به وجود آورد و موانعی ایجاد کرد».
او با بیان اینکه آمریکاییها «به نحوی دارند از تعهدات خود تخطی و خلف وعده میکنند یا ابهام ایجاد میکنند و مانع بقیه میشوند که روابط اقتصادی و تجاری با ایران داشته باشند»، بخشی از اقدام ایران در صورت خروج ایالات متحده از توافقنامه هستهای را به «بخش سیاسی» کشور منوط دانسته است.
این مقام سازمان انرژی اتمی ایران همچنین مدعی شده که «ترامپ شجاعت لازم [برای خروج از برجام] را ندارد. چون اگر قرار است که یک کاری را انجام بدهند دلیلی ندارد که فقط حرفش را بزنند، آنها اول گفتند که میخواهند برجام را پاره کنند بعد گفتند می خواهند از آن خارج شوند حالا هم مدت هاست که به بهانه هایی دارند این قضیه را به تعویق میاندازند».
او همچنین شروط رئیسجمهور آمریکا برای باقی ماندن در برجام را «غیر قابل اجرا» توصیف کرد و گفته است که «دائمی شدن» محدودیتهای ایران در برجام «یک رویا برای آمریکا خواهد بود».
دونالد ترامپ که از منتقدان سرسخت توافق هستهای با ایران، از زمان رقابتهای انتخاباتی است، از زمان در دست گرفتن قدرت٬ بارها برجام را «بدترین توافق تاریخ آمریکا» خوانده٬ چهار شرط را برای ادامه همراهی آمریکا با برجام تعیین کرده است.
این شروط عبارتند از: «دسترسی فوری» بازرسان بین المللی به تمامی مکانها و تاسیسات ایران، دائمی شدن محدودیتها برای برنامه هستهای ایران، تضمین به عدم نزدیک شدن به سلاح هستهای، و محدودیت برنامه موشکهای دوربرد ایران.
آقای ترامپ معتقد است که برنامه موشکهای دوربرد و برنامه تسلیحات اتمی ایران «جدانشدنی هستند» و مقامهای دولت او گفتهاند که دولت جدید آمریکا، توافق هستهای را در دامنهای وسیعتر که شامل رفتارهای بیثباتکننده و نیز برنامههای موشکی ایران است، بررسی میکنند.
اعلام موضع اروپا درباره فعالیتهای موشکی «بینتیجه» است
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در ادامه اظهاراتش گفته که اعلام موضع «یکی دو کشور اروپایی تحت فشار آمریکا» درباره فعالیتهای موشکی ایران٬ «عملاً نتیجه خاصی برای آنها ندارد».
بهروز کمالوندی درباره فشار آمریکا بر اروپا برای مذاکره بر سر موشکهای بالیستیک نیز گفته که «این بحث مطرح نیست که اروپاییها بگویند ما در قالب برجام، باید درباره مسائل موشکی یا منطقه مذاکره کنیم. اروپاییها میدانند روی چه چیزی با ایران تعهد کردهاند و این موضوع برای آنها کاملاً مشخص است».
او ادامه داده که «تعهد ما در رابطه با مسائل موشکی این است که موشکهایی که قابلیت حمل کلاهکهای هستهای را داشته و برای این کار طراحی شده باشند تولید یا آزمایش نکنیم که جمهوری اسلامی ایران این را پذیرفته و به آن عمل هم میکند».
این مقام سازمان انرژی اتمی همچنین گفته است که ایران موارد مورد اشاره در برجام درباره فعالیتهای موشکی خود را «رعایت» میکند و به گفته او «اروپاییها هم نگفتهاند که جمهوری اسلامی این موضوع را رعایت نمیکند و ما باید در این زمینه با ایران مذاکره کنیم».
به گفته آقای کمالوندی٬ مذاکرات موشکی «در چارچوب برجام که قطعاً نمیتواند مطرح شود و خارج از چارچوب برجام هم جمهوری اسلامی ایران این مسئله را نمیپذیرد».
سخنگوی سازمان انرژی اتمی اضافه کرده که «در قطعنامه سازمان ملل، از جمهوری اسلامی ایران دعوت شده، البته نه اینکه جمهوری اسلامی ایران تعهدی داده باشد، بلکه خواسته شده که تا یک زمانی البته نه برای همیشه و برای مدت ۱۰ سال از تولید این نوع موشکها خودداری کند».
اظهارات این مقام اتمی ایران درباره «بینتیجه» بودن موضعگیریهای اروپا درباره فعالیتهای موشکی ایران در حالی بیان شده که کشورهای اروپایی حامی برجام نیز همزمان با دولت ایالات متحده٬ در چند مورد از ایران خواستهاند از توسعه موشکهای بالیستیک و اقداماتی که امنیت و ثبات منطقه را به خطر میاندازد، دست بردارد.
ژانایو لودریان٬ وزیر خارجه فرانسه نیز که روز دوشنبه در تهران با مقامهای ایران دیدار داشته، پیش از این سفر گفت که تهران باید به نگرانیها درباره برنامه موشکیاش پاسخ دهد.
او در این زمینه تأکید کرد که برنامه موشکی تهران «با برد چند هزار کیلومتر»، برخلاف قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل است و «اگر این مسئله حلوفصل نشود، ایران با خطر تحریمهای جدید روبهرو خواهد شد».