وزارت خارجه عراق از تصمیم آمریکا برای توقف فعالیتهای کنسولگریاش در بصره ابراز تأسف کرد و همزمان، وزارت خارجه ایران اتهامهای نسبتداده شده به جمهوری اسلامی درباره تهدید اماکن آمریکایی را «مضحک، بیمورد و فرافکنی آشکار» خواند.
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، روز جمعه ششم مهر با متهم کردن ایران و گروههای نیابتیاش به «هدف قرار دادن غیرمستقیم کنسولگری آمریکا در بصره» دستور داد که این کنسولگری موقتا تعطیل شود و تمامی کارمندان آن، به استثنای چند نفر، به بغداد منتقل شوند.
وزارت خارجه آمریکا همچنین دستورالعمل سفر به عراق را به روزرسانی کرد و از شهروندان آمریکایی خواست که از سفر غیرضروری به عراق خودداری کنند.
در واکنش به این رویدادها، احمد محجوب، سخنگوی وزارت خارجه عراق، در بیانیهای که روز شنبه هفتم مهر منتشر شد، با ابراز تأسف از دستور وزیر خارجه آمریکا گفت: «عراق ملزم به حمایت از اماکن دیپلماتیک مستقر در این کشور و تأمین امنیت آنهاست و برای مقابله با هرگونه تهدید علیه این اماکن یا شهروندان خارجی مصمم است».
سخنگوی وزارت خارجه عراق همچنین از سفارتخانههای مستقر در این کشور خواسته است که به «سخنان تهدیدآمیز که با هدف بر هم زدن ثبات و لطمه زدن به روابط عراق با دیگر کشورها مطرح میشود» توجه نکنند.
بصره از حدود سه ماه پیش صحنه اعتراضهای خیابانی علیه «فساد و ناکارآمدی دولت در ارائه خدمات عمومی» است.
در جریان این اعتراضها کنسولگری ایران در بصره به آتش کشیده شد و به سوی محوطه کنسولگری آمریکا در این شهر نیز «تیراندازیهایی غیرمستقیم» صورت گرفت.
در همان روزها منطقه سبز بغداد در نزدیکی سفارت آمریکا نیز هدف حملهای خمپارهای صورت گرفت.
وزیر خارجه آمریکا در بیانیه روز جمعهاش با اشاره به اینکه در هفتههای اخیر تهدیدهای حکومت ایران و نیروی قدس سپاه پاسداران علیه دیپلماتها و اماکن آمریکایی در عراق افزایش یافته و «چندین مورد شلیک غیرمستقیم» به سوی این اماکن صورت گرفته است گفت: «ایران باید بفهمد که ایالات متحده به چنین حملاتی بلافاصله پاسخ مناسبی خواهد داد».
از سوی دیگر بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز شنبه اتهامهای آمریکا را رد کرد.
به گزارش ایسنا، آقای قاسمی دلایل مطرحشده برای بستن سرکنسولگری آمریکا در بصره را «مضحک، بیمورد و فرافکنی آشکار» خواند و گفت: «جمهوری اسلامی ایران هرگونه تعرض به دیپلماتها و اماکن دیپلماتیک را محکوم میکند.»
وزیر خارجه آمریکا یک روز پیشتر گفته بود در صورت حمله به اماکن آمریکایی در عراق «خواه مستقیما از سوی نیروهای ایرانی، خواه از طریق گروههای نیابتی» حکومت ایران است که باید پاسخگو باشد.
روز جمعه شبکه تلویزیونی سیانان به نقل از مقامهایی در پنتاگون گزارش داده بود که ارزیابیهای اطلاعاتی در روزهای اخیر نشانگر آن است که گروههای نیابتی تحت حمایت ایران احتمالا در فکر حمله علیه نظامیان یا منافع آمریکا در خاورمیانه هستند.
ناآرامی در بصره ابتدا در اعتراض به وضعیت بد خدمات عمومی و آلودگی آب آشامیدنی آغاز شد ولی به تدریج به مخالفت با دولتمردان عراقی و همین طور حکومت ایران بدل شد که در سیاست عراق نفوذ فراوانی دارد. کنسولگری ایران نیز در جریان این اعتراضات به آتش کشیده شد.