وزیران ارشد اطلاعاتی و امنیتی دولت اسرائیل، دوشنبه ۱۵ مرداد از بازگشت تحریمها علیه ایران استقبال کردند.
بر اساس تصمیم دولت آمریکا تحریمهای ایران که در سایه توافق هستهای معلق شده بود، از صبح سهشنبه ۱۶ مرداد به وقت تهران، اجرایی میشود؛ تحریمهای بعدی علیه ایران نیز که بسیار سختتر از دور اول خواهد بود و صنعت نفت ایران را هدف قرار میدهد، قرار است از ۱۳ آبان به مرحله اجرا گذاشته شود.
ییسرائل کاتز، وزیر اطلاعات اسرائیل، دوشنبه در توئیتر خود نوشت که بازگشت تحریمها یا ایران را به توافقی بهتر میکشاند یا رژیم آنها با فروپاشی روبهرو خواهد شد؛ این وزیر ارشد اسرائیلی ابراز عقیده کرد که «گزینه نخست خوب، و گزینه دوم عالی است».
آویگدور لیبرمن وزیر دفاع اسرائیل نیز در این روز در توئیتر خود نوشت که بازگشت تحریمها «مبارزهای قاطع برای بازداشتن رژیم جنایتکار ملاهاست».
آقای لیبرمن تصمیم دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا در برقراری دوباره تحریمها علیه ایران را «گامی شجاعانه» خواند که به توصیف او، «نسلهای آتی آن را به یاد خواهند داشت».
به نوشته او، حکومت آیتاللهها «مروج ترور، خشونت و نفرتپراکنی در سراسر خاورمیانه است».
هر وزیر ارشد اسرائیلی که از بازگشت تحریمها علیه ایران استقبال کردهاند، هنوز به چهار پیشنهاد پی در پی دونالد ترامپ در هشت روز اخیر برای مذاکره «بدون پیش شرط» با ایران واکنش نشان ندادهاند.
زاخی هانگبی، وزیر همکاریهای منطقهای از حزب لیکود اسرائیل، هفته گذشته به یک رادیوی محلی کشورش گفته بود که آقای ترامپ با این پیشنهاد، مقامهای ایران را در «گوشه رینگ» گذاشته و در حالی که تهران در سودای ایجاد شکاف میان اروپا و آمریکا بود، حال آمریکا اروپا را بیشتر به خود نزدیک کرده و نشان داده که آماده گفتوگو است.
روند بازگرداندن تحریمهای ایران ۱۸ اردیبهشت پس از آنکه با پایان ضربالاجل دونالد ترامپ در مورد اصلاح توافق هستهای پایان یافت، با اعلام خروج آمریکا از برجام، آغاز شد.
در آن زمان وزرات خزانهداری آمریکا اعلام کرد که تحریمها علیه ایران در دو دوره ۹۰ روزه و ۱۸۰ روزه از سر گرفته خواهد شد.
هم دولت کنونی آمریکا و هم اسرائیل برجام را برای مواجهه با همه جوانب رفتارهای ایران، از جمله برنامه موشکی و حضور منطقهای ایران ناکافی میدانستند و اسرائیل از مدتها قبل، خواهان تغییر کلی مفاد توافق هستهای یا لغو آن بود.
در این زمینه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل که منتقد سرسخت مذاکرات منتهی به برجام بود، به تازگی در نشستی در پشت درهای بسته در میان فعالان حزب لیکود، مدعی شد که او «به تنهایی در برابر دنیا ایستاد» و دونالد ترامپ را به خروج از برجام «متقاعد کرد».
نخستوزیر اسرائیل در هفتههای گذشته در سفرهای اروپایی ضمن دیدار با مدیران شرکتهای عمده اروپا تأکید کرد که موضع فرانسه، آلمان و بریتانیا در خصوص حفظ برجام عملی نخواهد شد زیرا شرکتهای اروپایی به منافع خود میاندیشند.
تحریمهایی که از صبح سهشنبه علیه ایران برقرار میشود، از جمله منع فروش دلار، تحریمهای گسترده تجاری در زمینه طلا و فلزات گرانبها، فلزات نیمهتمام، مواد خام، گرافیت، منع تسهیلات در زمینه بدهیهای ایران، خرید و فروش و تأمین قطعات هواپیما، فعالیت بندرگاهی، کشتیرانی و صنایع کشتیساز ایران، خطوط کشتیرانی ایران، کشتیرانی جنوب و شرکتهای وابسته و همچنین صنعت خودروسازی ایران را در بر میگیرد.
این تحریمها همچنین مبادلات نفتی و هرگونه خرید مواد پتروشیمی از ایران، شرکت ملی نفت و تانکرسازی ایران، مبادله مالی میان مؤسسات بینالمللی با بانک مرکزی ایران یا مؤسسات مالی ایران، منع سرمایهگذاری در بخش انرژی و همکاری با ایران در چارچوب تعهدات خدماتی و بیمهای را در برمیگیرد.
دور دوم تحریمها که از ۱۳ آبان از سر گرفته میشود عمدتاً صنعت نفت ایران را هدف میگیرد و مقامهای آمریکایی ابراز امیدواری کردهاند که از آن زمان صادرات نفت ایران به «صفر» برسند.
ایران گفته است که اگر نفتش صادر نشود، کشورهای دیگر نیز قادر به این کار نخواهند بود؛ از این سخنان، به تهدید ایران به بستن تنگه هرمز و حتی آبراه باب المندب در دریای سرخ تعبیر شد.
بنیامین نتانیاهو چهارشنبه گذشته گفت اگر ایران و «اذنابش» باب المندب را ببندند، خود را در برابر «یک ائتلاف قاطع بینالمللی خواهند یافت که اسرائیل نیز با همه بازوانش بخشی از این ائتلاف خواهد بود».
از سوی دیگر، به گزارش ایسنا، محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران دوشنبه گفت کشورش دوران سخت تحریمها را «با سربلندی پشت سر خواهد گذاشت» و «اتفاقی برای ایران نمیافتد» زیرا «این دفعه دنیا پشت ایران ایستاده» و «شرایط فعلی ایران نیز بسیار بهتر از شرایط قبل از تحریمهای پیشین است».
به ادعای آقای ظریف، «ایران در دنیا منزوی نیست، بلکه (بنیامین) نتانیاهو، (دونالد) ترامپ و (محمد) بن سلمان (ولیعهد عربستان سعودی) در دنیا منزوی هستند».
او اضافه کرد که «نتانیاهو شعبدهبازیهایش را به جایی رسانده که هر روز یک پیام توئیتری پر میکند و میفرستد و برای مردم ایران اشک تمساح میریزد».
اشاره وزیر خارجه ایران به سه پیام اخیر نخستوزیر اسرائیل خطاب به مردم ایران است که در شبکههای اجتماعی منتشر و در آنها تأکید شده با فروپاشی رژیم حاکم بر ایران، اسرائیل اولین کشوری خواهد بود که با ایران و مردمش مراودات دوستی دیرینه را تجدید کند.
اما وزیر خارجه ایران با گمانهزنی به وجود یک همپیمانی نانوشته میان اسرائیل و عربستان، ادعا کرد که اسرائیل «کمر به نابودی موجودیت ایران بسته» و «همسایگان ناپخته ما نیز در این خیال خام هستند».