آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، روز چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت با تأکید بر اینکه توافق هستهای با ایران «توافقی آرمانی نیست» گفت با این حال خروج از این توافق در شرایط فعلی «اشتباه» است.
خانم مرکل که در پارلمان آلمان سخنرانی میکرد با اشاره به اینکه «ما برای دستیابی به این توافق بیش از یک دهه مذاکره کردیم» و «توافق نهایی به اتفاق آرا در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شد»، گفت: «این توافق به هیچ وجه توافقی آرمانی نیست؛ اما ایران، طبق نظر آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به تعهداتش در این توافق پایبند است».
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، ۱۸ اردیبهشت در نطق اعلام خروج از توافق هستهای با ایران گفت که برجام قرار بود «آمریکا و متحدانش را از جنون بمب اتمی ایران حفظ کند» اما این توافق «نه آرامش آورد، نه صلح».
به گفته آقای ترامپ در مدتی که برجام اجرا شد «بودجه نظامی ایران حدود ۴۰ درصد بیشتر شد» و «در حالی که اقتصاد ایران وضع خیلی بدی دارد» جمهوری اسلامی به گسترش برنامه موشکهای بالیستیک و همچنین «حمایت از تروریسم در سرتاسر خاورمیانه و فراتر از آن» ادامه داد.
با این حال سه کشور اروپایی، شامل آلمان، بریتانیا و فرانسه، ضمن استقبال از انجام مذاکراتی درباره دو موضوع موشکهای بالیستیک و اقدامات ایران در منطقه، بر حفظ برجام تأکید کردهاند.
آنگلا مرکل در نطق روز چهارشنبهاش در پارلمان آلمان گفت: «پرسش این است که آیا شما با پایان دادن به یک توافق میتوانید بهتر حرف بزنید یا با حفظ آن؟ به باور ما، آسانتر است و ضرورت دارد که به گفتوگو با یکدیگر ادامه دهیم».
خانم مرکل همچنین با تأکید بر اینکه «برنامه موشکهای بالیستیک (ایران) تهدیدی برای امنیت اسرائیل است»، گفت که حفظ برجام «اصلاً بدین معنی نیست که از اقدامات ایران در زمینههای دیگر (خارج از فعالیتهای هستهای) راضی هستیم. ما باید درباره موضوعاتی بیشتر صحبت کنیم. درباره برنامه موشکهای بالیستیک، و درباره نفوذ ایران و حزبالله در سوریه».
با این حال آنگلا مرکل چند روز پیش تأکید کرده بود که تصمیم دونالد ترامپ در خروج از برجام نباید باعث شود که مناسبات آمریکا و اروپا زیر سؤال برود.
گفتههای جدید خانم مرکل در حالی بیان میشود که یک روز پیشتر فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به همراه وزیران خارجه آلمان، بریتانیا و فرانسه، در بروکسل گفتوگوهایی با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، برگزار کردند.
خانم موگرینی پس از این گفتوگوها در نشستی خبری با تأکید بر اینکه قدرتهای اروپایی به دنبال یافتن راه حلی برای حفظ برجام هستند گفت که طی هفتههای آتی، گروهی از کارشناسان طرحهایی را برای «محافظت از منافع شرکتهای اروپایی که با ایران روابط تجاری دارند» ارائه خواهند کرد.
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، گفته است که تهران به همکاریهای خود با پنج کشور باقیمانده در توافق هستهای ادامه خواهد داد و چنانچه از منافع برجام منتفع نشود، تصمیم مقتضی خواهد گرفت.
با این حال آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، گفته است به اروپاییها «بیاعتماد» است و طرفهای ایرانی باید «تضمینهای لازم» را از آنها بگیرند.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روز سهشنبه پس از دیدار با مقامهای اروپایی گفت که مذاکرات «شروعی خوب» داشته است و به گفته او «حاضران در نشست توافق داشتند که در هفتههای آتی باید کارهای زیادی انجام شود تا منافع اقتصادی برای مردم ایران به صورت عملی تضمین شود».
پس از اعلام خروج ایالات متحده از برجام، وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد که شرکتهای خارجی که با ایران روابط تجاری دارند حداکثر شش ماه وقت دارند تا به قراردادهای خود با تهران پایان دهند.