فلسطینیان ساکن غزه، جمعه هفدهم فروردین، برای دومین جمعه پی در پی، در طول ۶۵ کیلومتر از مرزهای این باریکه با اسرائیل دست به تظاهرات زدند.
تظاهرات این بار فلسطینیان با نام «جمعه لاستیک‌های مشتعل» در چارچوبِ «راهپیمایی بازگشت میلیونی» در حالی آغاز شد که شمار فلسطینی‌های کشته و زخمی یک هفته اخیر افزایش یافته است.
در عین حال هزاران نظامی اسرائیلی نیز با استقرار در منطقه، از دولت و فرماندهان ارتش دستور گرفته‌اند که با خشونت‌های مرزی قاطعانه برخورد کنند.
فلسطینی‌ها از جمعه گذشته همزمان با «روز زمین» دور تازه‌ای از اقدامات اعتراضی را با نام «راهپیمایی بازگشت میلیونی» آغاز کرده و گفته‌اند که آن را تا «یوم النکبه» («روز فاجعه»، که توصیف فلسطینیان از سالروز تأسیس اسرائیل است) تا بیست و پنجم اردیبهشت ادامه خواهند داد.
حماس و سایر سازمان‌های فلسطینی فعال در غزه که از این تظاهرات شش هفته‌ای حمایت کرده‌اند، می‌گویند جامعه جهانی باید اسرائیل را برای احقاق «حق بازگشت» فلسطینیان، بر اساس قطعنامه ۱۹۴ شورای امنیت، زیر فشار بگذارد؛ اسرائیل در هفتاد سال موجودیتش با مذاکره بر سر «حق بازگشت» به سختی مخالفت کرده است.
تظاهرات دومین جمعه از «راهپیمایی بازگشت میلیونی» در حالی آغاز شد که شمار کلی کشته‌های فلسطینیان در یک هفته گذشته ۲۲ تن و تعداد زخمی‌های آنها از هزار و ۷۰۰ تن فراتر رفته است.
جمعه گذشته در مجموع ۱۷ فلسطینی کشته و بیش از یک هزار و ۴۰۰ تن زخمی شدند؛ در روزهای پس از آن هم چهار فلسطینی دیگر در غزه کشته شدند؛ یک فلسطینی نیز در کرانه باختری کشته شد.
منابع بیمارستانی غزه بامداد جمعه هفدهم فروردین گزارش دادند که بیست و یکمین کشته غزه در یک هفته اخیر، یکی از مجروحان هفته گذشته بود که بر اثر شدت جراحات وارده درگذشت.
در یک هفته اخیر، ده‌ها چادر بزرگ امدادی حماس که در طول مرزها بر پا شده بود، خدمات اولیه را به تظاهرکنندگان فلسطینی می‌داد تا شعله اعتراض‌ها روشن بماند. هلال احمر فلسطینی نیز این جمعه چادرهای بیشتری را برای درمان زخمی‌های احتمالی در نزدیکی مرزها بر پا کرده است.
به گزارش خبرگزاری‌ها، در حالی که شمار شرکت‌کنندگان فلسطینی در نخستین ساعات تظاهرات این جمعه ظاهراً کمتر از آدینه پیش بود، هزاران تن در امتداد مرزها از جمله به آتش زدن لاستیک‌های کهنه مشغول هستند؛ بسیاری از آنها آینه نیز در دست دارند تا دید تک‌تیراندازان اسرائیلی را مختل کنند. پنج نقطه مرزی و کانون دیگری در مرکز شهر غزه، شش محل اصلی تظاهرات این جمعه هستند.
رهبران سیاسی و نظامی حماس نیز هر از گاهی برای تشویق تظاهرکنندگان، به میان آنها می‌روند؛ اسماعیل هنیه، یحیی سنوار، محمود الزهار و توفیق ابونعیم از مقام‌های ارشد سیاسی و میدانی حماس نماز جمعه را در میان حامیان این اقدام اعتراضی برگزار کرده‌اند.
نظامیان اسرائیلی با بهره‌گیری از پهپادهایی که بمب‌های دودزا را از هوا در میان مردم منفجر می‌کند، و نیز با استفاده از تک تیراندازان، در صدد است که از نزدیک شدن تظاهرکنندگان به حفاظ‌های مرزی جلوگیری کند. از آنجا که فلسطینیان این روز را «جمعه لاستیک‌های مشتعل» نامیده‌اند، اسرائیل نیز صدها آتش‌نشان خود را در منطقه مستقر کرده است.
همزمان با غزه، کرانه باختری نیز این جمعه شاهد درگیری‌های بیشتری میان فلسطینیان و نیروهای اسرائیلی در نقاط تماس بود؛ محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، از طریق نماینده‌اش در سازمان ملل متحد خواسته است که شورای امنیت سیاست اسرائیل را که به توصیف او «شلیک به قصد کشت» است، بررسی کند. نشست هفته گذشته شورای امنیت بیانیه‌ای صادر نکرده بود.
اسرائیل اما می‌گوید که نظامیانش در روزهای گذشته «تروریست‌ها» و کسانی را که «در تحریکات شدید» دست داشته‌اند، کشته و این سیاست را دنبال خواهد کرد. یک فرمانده ارشد اسرائیل گفته است که در صورت ادامه خشونت مرزی، اسرائیل تعقیب فعالان حماس در سایر نقاط را نیز از سر می‌گیرد.
به گزارش رسانه‌های اسرائیل، آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع و گادی آیزنکوت، فرمانده ارتش اسرائیل، پنجشنبه در یک نشست مشترک به ارزیابی چشم‌انداز اوضاعِ روزهای آینده پرداخته و تأکید کردند که نظامیان با قاطعیت با هر گونه اختلال در مرزهای غزه با اسرائیل مقابله خواهند کرد.
وزیر دفاع اسرائیل درخواست دبیرکل سازمان ملل متحد برای انجام تحقیق مستقل از رخدادهای جمعه خونین گذشته را رد کرده بود؛ آقای لیبرمن در پاسخ آنتونیو گوترش و فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت «نظامیان کاری را که از آنها انتظار می‌رفت، انجام دادند».
وزارت امور خارجه آمریکا در آستانه دومین جمعه تظاهرات فلسطینیان، از آنها خواست که از مرزها دور شوند. بیانیه وزارت خارجه آمریکا، رهبران تظاهرات را به خشونت و بهره‌برداری از غیرنظامیان متهم کرده است.
دور تازه خشونت‌ها در مناسبات اسرائیل و فلسطینیان در حالی ادامه یافته که ایران دوباره از حماس حمایت کرده است؛ دفتر آیت‌الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، چهارشنبه پاسخ رهبر جمهوری اسلامی ایران را به نامه‌ای که مدتی پیش اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، برای او فرستاده بود منتشر کرد؛ رهبر ایران در این نامه نوشت ایران خود را «موظف» به حمایت از حماس و «مقاومت» می‌داند.
آیت‌الله خامنه‌ای همچنین در این نامه، با انتقاد تلویحی اما روشن، از ولیعهد عربستان سعودی تأکید کرد که حرکت به سمت مذاکره با اسرائیل «خطای نابخشودنی بزرگی است که پیروزی ملت فلسطین را به عقب می‌اندازد».
محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در دو مصاحبه در روزهای گذشته، با نشریات آمریکایی آتلانتیک و تایم، برای نخستین بار از «حق» اسرائیلیان برای زندگی در «زمین‌های خود» و «فواید زیاد صلح با اسرائیل برای منطقه»، و همچنین از «اشتراک منافع» اسرائیل و عربستان در برابر ایران آشکارا سخن گفته است.
در حالی که دولتمردان اسرائیلی به اظهارات بن سلمان در خصوص «حق» زندگی اسرائیلی‌ها در «زمین‌های خود» واکنش چندانی نشان ندادند، بخش‌هایی از گروه‌های فلسطینی سخنان او را نکوهش کردند.
