ادوارد اسنودن، شهروند آمریکایی گریخته از کشور خود، ده سال پس از افشای ابعاد گسترده جاسوسی نهادهای اطلاعاتی غربی از شهروندان، تأکید کرد که از کرده خود پشیمان نیست.
او که در یک دهه اخیر در روسیه زندگی کرده، در گفتوگویی که روز پنجشنبه، ۱۸ خرداد از سوی روزنامه بریتانیایی گاردین بازتاب یافت، نسبت به گسترش «تجسس از مردم» هشدار داد و گفت فناوری بسیار پیشرفتهتر و مداخلهگرایانه امروزی دست سازمانهای اطلاعاتی را بیش از پیش بازگذاشته است.
آقای اسنودن با تأکید بر اینکه فناوری بهشدت تاثیرگذار شده، گفته کارهایی که نهادهای اطلاعاتی آمریکایی و بریتانیایی در سال ۲۰۱۳ میلادی میکردند، در قیاس با امکاناتی که امروز در حوزه تجسس و رصد مردم دارند، «مثل بازی کودکان است».
او افزود دوربینهای نظارت تصویری تجاری موجود، تشخیص چهره، هوش مصنوعی و نرمافزارهای جاسوسی مانند پگاسوس (نرمافزار تولیدی شرکت اسرائیلی اناساو) که علیه مخالفان حکومتها و روزنامهنگاران استفاده میشود، جای نگرانی جدی دارد.
ادوارد اسنودن با یادآوری سال ۲۰۱۳ که او اقدام به افشاگری کرد، گفت «ما به دولت اعتماد داشتیم که ما را نابود نکند، اما کرد. ما به شرکتهای فناوری اعتماد کردیم که از ما سوء استفاده نکنند، اما کردند. این وضعیت ادامه خواهد یافت چرا که ماهیت قدرت همین است».
از سوی دیگر، او به تغییرات مثبتی اشاره کرد که از پس از افشاگریهای او رخ داد و از جمله شرکتهای ارائهدهنده فناوری نسبت به مراقبت از پیامهای کاربران، «سازوکارهای تازهای» درپیش گرفتند.
با این حال، اسنودن گفت قدرت فناوریهای جدید، توان بزرگی در زمینه نقض حریم خصوصی در اختیار دولتها گذاشته است.
ادوارد اسنودن که پیمانکار آژانس امنیت ملی آمریکا و کارمند پیشین سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا با توان دسترسی به اسناد محرمانه این نهادها بود، ده سال پیش بهدنبال ابتدا پس از انتقال اطلاعاتی محرمانه به چند روزنامه آمریکایی و بریتانیایی، از آمریکا به هنگکنگ گریخت و سپس از از روسیه سردرآورد.
او در مسکو دهها هزار سند فوق محرمانه نهادهای اطلاعاتی آمریکایی را رسانهای کرد. بسیاری از اسناد افشاشده او، از جمله در زمینه شنود از رهبران متحد آمریکا، تا مدتها عامل تنش در روابط میان آنها با واشینگتن بود.
اما موضوع مهم در افشاگری آقای اسنودن این بود که مردم آمریکا درک کردند که نهادهای اطلاعاتی کشورشان بدون نیاز به احکام قضایی به ایمیلها، پیامکها و مکالمات تلفنی آنها دسترسی داشتهاند.
بهنوشته گاردین، آقای اسنودن که در روسیه ازدواج کرده و دو پسر کوچک دارد، در دو سال گذشته از حضور رسانهای خود کاست و از فضای رسانههای اجتماعی نیز دور شد.
او این هفته گفت به روسیه رسید زیرا فکر میکرد که میتواند از آنجا به آمریکای لاتین برود و درخواست پناهندگیاش از روسیه آخرین راهی بود که برایش باقی مانده بود.
آقای اسنودن که این ماه ۴۰ ساله میشود، مهر سال ۱۴۰۱، زمان کوتاهی پیش از حمله روسیه به اوکراین، تابعیت روسیه را دریافت کرد.
با وجود حمایتهای گسترده بخشی از آمریکاییان از آقای اسنودن، احتمال بخشودگی او از سوی آمریکا امری بعید بهنظر میرسد.