رئیس جمهور جمهوری آذربایجان که به تفلیس سفر کرده است، اعلام کرد کشورش آمادگی دارد «بی‌درنگ» گفت‌وگوهای صلح با رهبران ارمنستان را در گرجستان آغاز کند، به شرط آن که ایروان بعد از بیرون راندن جدایی‌طلبان ارمنی از منطقه قره‌باغ کوهستانی آماده مذاکره باشد.
الهام علی‌اف روز یکشنبه ۱۶ مهر بعد از دیدار با نخست‌وزیر گرجستان گفت که «ما به مشارکت گرجستان در این وضعیت نیاز داریم».
او افزود که اگر ارمنستان موافقت کند، کشورش گفت‌وگو را بی‌درنگ با مشارکت سازمان‌های مرتبط در «دیدارهای دوجانبه و سه‌جانبه» در گرجستان آغاز می‌کند.
ایراکلی گاریباشویلی، نخست‌وزیر گرجستان هم آمادگی کشور خود برای مشارکت در روند صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان را اعلام کرد و گفت: «ما همیشه گرجستان را در موضع بی‌طرف نگه داشته‌ایم».
او همچنین تأکید کرد تفلیس همچنان به نقش میانجی‌گرانه خود متعهد است و گفت سه کشور جنوب قفقاز باید بتوانند مشکل این منطقه را حل کنند و به فکر توسعه بیشتر باشند.
این تحول پس از آن رخ می‌دهد که آقای علی‌اف حاضر نشد در دیدار برنامه‌ریزی شده با نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان در روز ۱۳ مهر در حاشیه نشست رهبران اروپایی در شهر گرانادا اسپانیا حاضر شود.
جمهوری آذربایجان گفته بود خواستار مشارکت ترکیه، متحد نزدیکش در این مذاکره است و از حضور فرانسه شکایت کرده بود که به گفته او حامی ارمنستان است.
دفتر ریاست جمهوری آذربایجان روز یکشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «به دلیل موضع شناخته‌شده فرانسه، جمهوری آذربایجان در دیدار در شهر گرانادا شرکت نکرد.»
حمله برق‌آسای چند هفته پیش باعث شد جمهوری آذربایجان منطقه قره‌باغ کوهستانی را که به مدت سه دهه در اختیار جدایی‌طلبان ارمنی‌تبار بود، بازپس بگیرد.
به دنبال این اتفاق، بیش از صدهزار ارمنی ساکن در این منطقه به شکل دسته‌جمعی محل زندگی خود را ترک کردند و به ارمنستان رفتند. اغلب آنها گفتند حاضر نیستند تحت تابعیت جمهوری آذربایجان باشند.
رئیس دولت جمهوری خودخوانده قره‌باغ کوهستانی روز ششم مهر، دستور انحلال تمامی نهادهای دولت خود را تا پایان سال میلادی جاری صادر کرده و گفته بود از اول ژانویه ۲۰۲۴ دیگر جمهوری قره‌باغ (آرتساخ به ارمنی) وجود نخواهد داشت.
این جمهوری که در نبردهای جدایی‌طلبانه سال ۱۹۹۴ در مناطق عمدتاً ارمنی‌نشین قره‌باغ در جمهوری آذربایجان تشکیل شد، از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشده است.
از سوی دیگر، پارلمان اروپا در قطعنامه‌ای که روز ۱۳ مهر صادر کرد، گریز ارمنی‌ها از قره‌باغ کوهستانی بعد از حمله باکو را منجر به «پاکسازی قومی» توصیف و تهدیدها و خشونت اعمال شده توسط جمهوری آذربایجان را «به‌شدت محکوم» کرد.
باکو عملیات نظامی برای بازپس‌گیری این منطقه را مطابق با قوانین بین‌المللی دانست و وعده داد که به حقوق ارمنی‌تبارهای قره باغ کوهستانی احترام بگذارد، اما مقام‌های ارمنستان و برخی قدرت‌های جهانی بیم خود از پاکسازی قومی را ابراز کرده‌اند.
ارمنستان روز ۱۰ مهر از اتحادیه اروپا خواست به دلیل حمله نظامی به منطقه قره‌باغ کوهستانی، جمهوری آذربایجان را تحریم کند و هشدار داد که اگر غرب اقدامات لازم را انجام ندهد، باکو ممکن است در آینده نزدیک به خاک ارمنستان حمله کند.
