سازمان عفو بین‌الملل، بخش آمریکا، از روز جمعه ۲۴ شهریور همزمان با سالگرد شروع اعتراضات «زن زندگی آزادی»، کارزار خود در حمایت از توماج صالحی را آغاز کرد؛ کارزاری که تا ۲۳ مهرماه ادامه خواهد داشت.
توماج صالحی که از مشهورترین خواننده‌های رپ ایرانی است، دو بار تا کنون به زندان افتاده است؛ بار اول شهریور ۱۴۰۰ بود که بعد از خواندن آهنگ «سوراخ موش بخر» دستگیر و چندی بعد با قید وثیقه و دریافت حکم تعلیقی آزاد شد.
اما در جریان اعتراضات «زن زندگی آزادی»، مأموران امنیتی بار دیگر او را در هشتم آبان ۱۴۰۱، پس از حدود دو ماه زندگی پنهانی در روستای گِردبیشه در استان چهارمحال و بختیاری، بازداشت کردند.
توماج صالحی که در جریان اعتراضات سال ۱۴۰۱ حضوری فعال داشت، بارها با ضبط ویدئوهایی از ضرورت مبارزه با حکومت گفته بود.
این خوانندهٔ معترض پس بازداشت و محاکمه به‌اتهاماتی چون «افساد فی‌الارض» که می‌توانست برای او حکم اعدام در پی داشته باشد، نهایتاً به «شش سال و سه ماه حبس» محکوم شد و همچنان زندانی است.
مسئول بخش ایران سازمان عفو بین‌الملل در آمریکا در گفت‌وگو با رادیوفردا با اشاره به کارزاری که این سازمان برای توماج صالحی برگزار می‌کند، به «کارزار جهانی هفتهٔ کتاب‌های ممنوعه» در ایالات متحده اشاره کرد و گفت این سازمان با تمرکز بر روی پروندهٔ توماج صالحی در این کارزار نیز دربارهٔ او برنامه‌های متعددی را اجرا خواهد کرد.
هفتهٔ جهانی کتاب‌های ممنوعه هر سال با توجه به موضوع آزادی بیان، سانسور و حذف نویسندگان و آثار ادبی و هنری تلاش می‌کند از زوایای مختلف به این موضوعات بپردازد.
الیز اورباخ، کارشناس ایران در سازمان عفو بین‌الملل در آمریکا، دربارهٔ این کارزار و دلیل انتخاب توماج صالحی در گفت‌وگو با رادیو فردا چنین می‌گوید:
«من شخصاً پس از آن‌که بسیاری از ویدئوهای او را دیدم، تحت تأثیر شخصیت توماج قرار گرفتم. او یک کانال یوتیوب دارد و باید بگویم آنها بی‌نظیرند. هرچند من از سنی که به موسیقی هیپ‌هاپ گوش کنم گذشته‌ام و بیشتر موسیقی کلاسیک گوش می‌دهم اما حتی من هم بسیار تحت تأثیر ویدئوهای او قرار گرفتم. توماج در ایران بسیار محبوب است و یک شخصیت الهام‌بخش است. من دربارهٔ او بسیار خوانده‌ام، دربارهٔ این‌که او از چه مسیری گذشته است، از سلول‌های انفرادی طولانی، برخوردهای وحشیانه که با او شده است و نگرانی‌هایی که دربارهٔ از دست دادن بینایی دو چشمش وجود دارد.»
خانم اورباخ تأکید می‌کند که هر آن‌چه بر توماج صالحی رفته، به این دلیل است که «او بسیار شجاع و صریح از معترضان حمایت کرده و حکومت را به دلیل رفتارهایش در قبال نقض حقوق بشر نقد کرده است.»
این مقام مسئول در سازمان عفو بین‌الملل در آمریکا تأکید می‌کند که عفو بین‌الملل برای انتخاب یک مورد برای کارزارهایش، «دنبال شخصیتی می‌رود که مردم بتوانند با او ارتباط برقرار کنند و با او احساس یگانگی (همدلی) داشته باشند.»
به‌گفتهٔ او، همهٔ زندانیان عقیدتی در ایران باید مورد توجه قرار بگیرند و فعالان حقوق بشر باید روی پروندهٔ آنها کار کنند، «اما از بسیاری از زندانیان عقیدتی در ایران هیچ رد پایی نیست و در اینترنت برای یافتن آنها اطلاعاتی وجود ندارد، اما در مورد توماج مردم می‌توانند ویدئوهایش را ببینند و بفهمند که او چگونه آدمی است و دربارهٔ احساس و تعلقش به حقوق بشر بیاموزند.»
عفو بین‌الملل تا کنون کارزارهای بسیاری را در حمایت از فعالان حقوق بشر زندانی در ایران برگزار کرده است. در کارزاری که به‌تازگی برای توماج صالحی در آمریکا شکل گرفته، به‌گفتهٔ خانم اورباخ، «پوسترها و ویدئوهایی دربارهٔ توماج صالحی و شرایطش در زندان تولید شده است که البته بخش‌های دیگر این سازمان در نقاط دیگر جهان می‌توانند از آن استفاده کنند، اما فعالیت اصلی در بخش آمریکای این سازمان صورت می‌گیرد».
خانم اورباخ با اشاره به کارزار جهانی هفته کتاب ممنوعه که توسط این سازمان به مدت یک ماه در حال برگزاری است، به رادیو فردا گفت که در این کارزار به موضوع توماج صالحی و یک سال اعتراضات در ایران نیز پرداخته می‌شود «زیرا این کارزار تنها به موضوع کتاب نمی‌پردازد بلکه به کسانی می‌پردازد که به دلیل منع آزادی بیان در زندان هستند یا آثارشان اجازهٔ انتشار ندارد و به هر نحوی آزادی بیان‌شان سلب شده است.»
به‌گفتهٔ او، کسانی چون توماج کتاب ننوشته‌اند اما برای مثال ویدئو یا تولیدات هنری داشته‌اند که به دلیل آن متهم شناخته شده‌اند یا به زندان افتاده‌اند: «توماج بخشی از کارزار ما در هفتهٔ کتاب ممنوعه است و چون این کارزار امسال با سالگرد اعتراضات در ایران مصادف شد، ما تصمیم گرفتیم به پرونده توماج صالحی در ماه پیش رو بیشتر بپردازیم.»
در این کارزار، نامهٔ سرگشاده‌ای خطاب به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ، هم برای امضای دیگران در دسترس قرار گرفته است. این نامه از رهبر جمهوری اسلامی می‌خواهد که توماج صالحی فوراً و بدون قیدوشرط از زندان آزاد شود. این نامه همچنین با اشاره به بدرفتاری‌ها و شکنجه‌های اعمال‌شده علیه این خواننده معترض ایرانی، خواستار ارائه مراقبت‌های پزشکی از او شده است.
در بخش دیگری از گفت‌وگوی رادیوفردا با کارشناس ایران در سازمان عفو بین‌الملل آمریکا، خانم اورباخ با اشاره به این‌که این سازمان به دنبال آن است که مردم آمریکا با توماج صالحی آشنا شوند، چنین می‌گوید:
«ما به دنبال آن هستیم که از مردم بخواهیم به نمایندگی از او اقدام کنند و شاید بزرگ‌ترین هدف کارزار ما این است که به مردم ایران نشان دهیم آنها تنها نیستند. ما می‌دانیم که در حال حاضر مردم در ایران توماج صالحی را تحسین می‌کنند و به او توجه دارند. ما می‌خواستیم به او و مردم ایران بگوییم که حمایت همهٔ ما در آمریکا را با خود دارند. فکر می‌کنم این برای مردم ایران خیلی اهمیت دارد که شاهد این همبستگی مردم خارج از ایران باشند.»
خانم اورباخ از فعالیت‌هایی نظیر سخنرانی، پخش پوستر و حمایت گروه‌های محلی و دانشجوییِ همراه با عفو بین‌الملل در آمریکا نیز خبر داده و می‌گوید شاخهٔ این سازمان در نیویورک که یک گروه قوی و منسجم است روز سه‌شنبه ۲۸ شهریور نیز در نیویورک به دلیل سخنرانی ابراهیم رئیسی حاضر شد تا به حضور او و آن‌چه در سال گذشته در ایران اتفاق افتاد، اعتراض کند.
« ما به دنبال آنیم که مردم ایران فعالیت‌های ما را ببینند، چون می‌دانیم جمهوری اسلامی تلاش سرسختانه‌ای برای سانسور و قطع ارتباط مردم ایران با اخبار خارج از ایران دارد. این مسئله بخش بزرگی از کاری است که ما انجام می‌دهیم، این‌که مردم داخل ایران بدانند که حمایت می‌شوند، تنها نیستند و اعتراضات و خواسته‌هایشان نادیده گرفته نشده است. مردم ایران زندگی خود را برای به دست آوردن آزادی و مبارزه با نقض حقوق بشر به خطر انداختند. هیچ خطری ما را در این‌جا- آمریکا -تهدید نمی‌کند، تنها کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که به مردم ایران نشان دهیم که ما آنها را حمایت می‌کنیم.»
این کارزار قرار است تا نیمهٔ اکتبر (۲۳ مهر ۱۴۰۲) مراسم و برنامه‌هایی را در شهرها و دانشگاه‌های متعدد آمریکا در حمایت از توماج صالحی برگزار کند.
