روز سوم مارس روز جهانی حیات وحش است. هدف سازمان ملل از تعیین این گونه روزهای جهانی دادن مجالی است برای اطلاع‌رسانی درباره موضوع و بحث و بررسی آن.
در آستانه یکشنبه سوم مارس برابر با ۱۲ اسفند فرصتی دست داده است که مروری داشتته باشیم بر چالش‌های پیش روی حیات وحش ایران.
تا پیش از زمستان سال گذشته بررسی‌های سالانه درباره حیات وحش ایران متمرکز می‌شد بر پرسش‌هایی مثل این که در سال گذشته چیتاهای ایرانی زاد و ولدی کردند یا نکردند یا چند محیطبان ایرانی به ضرب گلوله شکارچیان مجروح و کشته شدند. جواب‌ها تعیین می کرد که وضع حیات وحش ایران بهتر شده یا نه.
ولی حالا این‌گونه سوال‌ها جای خود را پرسش‌های دیگری داده است. چون در بهمن و اسفند سال گذشته، اطلاعات سپاه ۹ فعال حامی حیات وحش ایران را بازداشت و سپس قوه قضائیه این عده را متهم به جاسوسی و افساد فی الارض کرد – اتهام‌هایی با مصداق ادعایی «استفاده از پروژه‌های محیط زیستی به عنوان پوشش برای جمع‌آوری اطلاعات راهبردی طبقه‌بندی‌شده».
سپس چند رویداد دیگر یکی بعد از دیگری ماجرا را پیچیده‌تر و بغرنج‌تر کرد:
اول، انتشار خبر درگذشت کاووس سید امامی استاد جامعه شناسی دانشگاه امام صادق و مدیر عامل مؤسسه «حیات وحش میراث پارسیان» در زندان که رسما خودکشی اعلام شد اما خانواده نپذیرفت و عفو بین الملل مرگ را مشکوک توصیف کرد؛
به فاصله کمی بعد از آن، انتشار خبر بازداشت کاوه مدنی، معاون پیشین سازمان محیط زیست ایران (که بعدا آزاد و از ایران خارج شد).
و سرانجام در مهر ماه امسال پیدا شدن جسد فرشید هکی حقوقدان و فعال مدنی که فعالیت محیط زیستی را هم در کارنامه داشت.
سازمان محیط زیست و وزارت اطلاعات گفته‌اند فعالان حیات وحش و محیط زیست جاسوسی نکرده‌اند. هیئت ۴نفره گمارده دولت نیز همین‌طور.
فعلا که نگرانی از بازداشت امیرحسین خالقی، هومن جوکار، سام رجبی، طاهر قدیریان، نیلوفر بیانی، سپیده کاشانی، مراد طاهباز و عبدالرضا کوهپایه ۸ فعال حیات وحش و محیط زیست زندانی ابعاد بین المللی وحقوق بشری پیدا کرده است.
حالا در آستانه روز جهانی حیات وحش این پرسش‌ها به ذهن می رسد:
چرا اطلاعات سپاه و نیروهای مسلح و قوه قضائیه دست‌کم به عده‌ای از فعالان حوزه حیات وحش حساس شده‌اند؟
و چگونه می‌شود این حساسیت امنیتی-سیاسی به فعالان حیات وحش و محیط زیست را کاست و برطرف کرد؟
به این پرسش‌ها، سه میهمان این هفته برنامه پاسخ داده‌اند: اسماعیل کهرم کارشناس ارشد و معاون سابق سازمان حفاظت از محیط زیست در تهران؛ محمدحسین آقاسی حقوقدان و وکیل سابق یکی از فعالان زندانی حوزه محیط زیستی در تهران؛ و سولماز ایکدر روزنامه‌نگار در استانبول.
برای مرور بر مسائل پیش روی فعالیت‌های مدنی مرتبط با پاسداری از حیات وحش ایران و گرفتن اطلاعات بیشتر در این باره فایل صوتی کامل این بحث و تبادل نظر چالشی را بشنوید.
