پس از انتشار گزارش‌های مربوط به نرخ تورم مردادماه امسال، یکی از نگرانی‌های ناظران برهم خوردن جهت یکسان روند تغییرات نرخ‌های تورم بود.
در گزارش‌های بانک مرکزی و مرکز آمار ایران از تحولات شاخص‌های قیمتی در مرداد ۹۵، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه با حرکتی افزایشی روبرو شد تا پس از ماه‌ها روند کاهشی نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه همگام با نرخ متوسط تورم، این حرکت متوقف شود.
از سوی دیگر نرخ تورم ماهانه در گزارش بانک مرکزی ۱٫۱ درصد ثبت شد و در گزارش مرکز آمار ایران این نرخ به ۱٫۴ درصد رسید.
نوسان نرخ تورم ماهانه در محدوده‌ای بالاتر از یک درصد از سویی و برهم خوردن روند کاهشی نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در مردادماه، برای کارشناسان به معنای به صدا درآمدن زنگ خطر افزایش نرخ متوسط تورم در ماه‌های آتی بود.
اما انتشار گزارش‌های این دو مرکز از تغییرات شاخص بهای کالا و خدمات در پایان شهریورماه، ارزیابی‌های بدبینانه پیشین را اندکی بهبود بخشید.
نرخ متوسط تورم در شهریورماه به روایت بانک مرکزی به رقم ۸٫۸ درصد رسید که اگرچه یک‌دهم واحد درصد کمتر از اعلام قبلی بانک مرکزی بوده، اما به معنای حفظ روند کاهشی نرخ متوسط تورم است.
نرخ متوسط تورم در گزارش مرکز آمار ایران برای شهریورماه، ۸٫۳ درصد اعلام شد که چهار دهم واحد درصد کمتر از این نرخ در مردادماه بود.
اما نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه که در گزارش‌های این دو مرکز مربوط به مرداد، روندی افزایشی داشت دست‌کم در گزارش مرکز آمار ایران یک بار دیگر به مدار کاهش بازگشت و نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه شهریور در گزارش این مرکز در رقم ۶٫۷ درصد آرام گرفت که ۰٫۷ واحد درصد کمتر از نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه مردادماه است.
اما نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در گزارش بانک مرکزی در شهریورماه نیز روندی فزاینده داشت و از ۹ و ۴ درصد در مردادماه با یک دهم واحد درصد رشد به ۹٫۵ درصد در پایان تابستان رسید تا در کوتاه‌ترین فاصله با دو نرخی شدن داشته باشد.
مهم‌ترین تحول در گزارش‌های این دو مرکز از تورم شهریورماه ۹۵، در حوزه نرخ تورم ماهانه رقم خورد جایی که پس از چهار ماه، نرخ تورم ماهانه به سطحی کمتر از ۰٫۸ درصد رسید.
بر اساس ارزیابی‌های کارشناسان برای حفظ دستاورد تک‌رقمی بودن نرخ متوسط تورم در پایان امسال، باید نرخ‌های تورم ماهانه در سطحی کمتر از ۰٫۸ درصد نوسان کند، اتفاقی که در چهار ماه گذشته محقق نشده بود.
نرخ تورم ماهانه شهریور ۹۵ در گزارش بانک مرکزی با کاهش چهاردهم واحد درصدی از ۱٫۱ درصد به ۰٫۷ درصد کاهش یافت و نرخ تورم ماهانه شهریور امسال در گزارش مرکز آمار ایران با کاهشی قابل‌توجه از ۱٫۴ درصد به ۰٫۲ درصد کاهش یافت.
در میان گروه‌های ۱۲ گانه کالا و خدمات مصرفی خانوارها در گزارش مرکز آمار ایران، شاخص بهای چهار گروه همچنان با شتاب دو رقمی افزایش یافته است اما هشت گروه کالایی و خدماتی تورمی تک‌رقمی را تجربه کرده‌اند.
به‌طورمعمول ماه‌های گذشته، تورم «بهداشت و درمان» با ثبت رقم ۱۱ درصد، صدرنشین افزایش قیمت‌هاست، پس‌ازاین گروه، زیر بخش «هتل و رستوران» با ۱۰٫۷ درصد و مسکن با رشد ۱۰٫۵ درصدی قرار دارند.
کمترین میزان تورم هم مانند ماه‌های گذشته مربوط به «ارتباطات» است که تورم ۱٫۵ درصدی دارد. تورم «تفریح و فرهنگ» با ثبت رقم ۵٫۷ درصد، «پوشاک و کفش» با تورمی معادل ۶٫۷ درصد در رتبه‌های بعدی کمترین نرخ تورم در این ماه قرار گرفتند.
بررسی جزییات تورم گروه‌های مختلف کالایی و خدمات در گزارش بانک مرکزی نیز نشان می‌دهد که در ماه مورد گزارش، تورم پنج گروه از گروه‌های ۱۲ گانه کالا و خدمات، همچنان دو رقمی است.
در میان این گروه‌ها، بالاترین نرخ تورم با ثبت تورمی ۲۱ و ۷ درصدی به گروه تحصیل اختصاص یافت. پس از گروه تحصیل، گروه «بهداشت و درمان» با تورم ۱۸٫۱ درصدی قرار گرفت.
کمترین میزان تورم در مقایسه با ماه مشابه سال قبل مربوط به گروه «ارتباطات» است که تورم منفی ۰٫۱ درصدی را تجربه کرده است. تورم «اثاث، لوازم و خدمات مورداستفاده در خانه» نیز در شهریورماه امسال ۴٫۵ درصد بود.
تورم گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» در گزارش بانک مرکزی در این ماه، ۹٫۵ درصد بود، تورم نقطه‌به‌نقطه گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» در گزارش مرکز آمار ایران، ۸٫۵ درصد به ثبت رسید.
میانگین تغییرات قیمت سبد کالای منتخب رادیو فردا نیز در شهریورماه امسال در مقایسه با ماه قبل از آن، نشان می‌دهد که در این فاصله زمانی یک ماهه، این میانگین قیمتی حدود ۲ درصد (۱٫۸۲ درصد) کاهش داشته است.
در جدول شماره یک می‌توان دید که بیشترین رشد قیمتی برای روغن مایع رقم خورد و بیشترین کاهش قیمت را گوجه‌فرنگی به ثبت رساند.
با تغییر مبدأ مقایسه تغییرات قیمت سبد کالای منتخب رادیو فردا از مردادماه ۹۵ به شهریورماه پارسال، با نتیجه‌ای کاملاً متفاوت همراه است، به‌طوری‌که میانگین تغییرات قیمت این سبد در این فاصله زمانی یک ساله، ۱۳٫۵ درصد است.
نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه برنج داخله درجه‌یک با ۵۴٫۸۳ درصد، بالاترین رشد قیمتی در میان این ۱۰ قلم کالا و نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه ۲۲٫۸- درصدی گوجه‌فرنگی، بیشترین کاهش قیمت در این مقایسه یک ساله است.
جزییات تغییرات قیمتی ۱۰ قلم کالای مندرج در سبد کالای منتخب رادیو فردا در فاصله زمانی شهریور پارسال تا شهریور امسال در جدول شماره دو قابل‌مشاهده است.
مقایسه تغییرات قیمت فصلی این اقلام نیز بیشتر شبیه به تغییرات نقطه‌به‌نقطه است. میانگین قیمت این سبد کالایی در تابستان امسال نسبت به تابستان پارسال، حدود ۱۵ درصد رشد داشته است.
صدرنشین رشد قیمت برنج داخله درجه‌یک با افزایش بیش از ۴۷ درصد و بیشترین کاهش قیمت در مقایسه فصلی قیمت این اقلام، به نام گوجه‌فرنگی با کاهش بیش از سه درصد، ثبت شد.
اگرچه روند تغیرات نرخ تورم در شهریورماه نسبت به مردادماه روندی نزدیک به تداوم کاهش بوده است.
اما همچنان نگرانی از رشد نرخ نقدینگی در اقتصاد ایران به‌عنوان یکی از عوامل بالقوه تورم‌زا و همچنین تلاش دولت برای رونق آفرینی می‌توانند نرخ تورم را به سمت افزایش سوق دهد.
از سویی دیگر، گزارش بانک مرکزی از شاخص بهای تولیدکننده که شاخصی پیش‌نگر برای پیش‌بینی شاخص تورم در سطح خرده‌کننده محسوب میشود نشان می‌دهد که شاخص بهای تولیدکننده در پایان تابستان امسال نسبت به ماه قبل از آن روند رشد مثبت پیش گرفت و تورمی ۰٫۷ درصد به ثبت رساند.
شاخص بهای تولیدکننده در ماه‌های قبل معمولا رشدی منفی را تجربه کرده بود. تورم نقطه به نقطه تولید در شهریورماه ۹۵، نیز به ۳٫۶ درصد رسید. همچنین بر اساس این گزارش بانک مرکزی، نرخ میانگین تورم تولیدکننده در شهریورماه در سطح ۳٫۲ درصد، تثبیت شد.
با وجود عوامل و نشانه‌های نگران‌کننده برای افزایش نرخ تورم در ماه‌های آتی، تورم پایین وارداتی و متوسط پایین نرخ تورم در کشورهای مبدا کالا به ایران و همچنین تأکید حسن روحانی در سخنرانی و گفت‌وگوهای رسانه‌ای او در نیویورک بر حفظ دستاورد تورم تک‌رقمی، نسبت به آینده حفظ دستاورد تک‌رقمی تورم، از جمله عوامل اطمینان‌ساز به شمار می‌آید.
