تک رقمی شدن نرخ تورم از خردادماه ۹۵ به این سو، حساسیت‌ها نسبت به تغییرات نرخ تورم را کمتر از زمانی کرده است که نرخ تورم ارقامی بالای ۳۰ یا حتی ۴۰ درصد را نشانه می‌رفت، اما پایداری روند کاهش نرخ تورم و حفظ دستاورد تورم تک رقمی، همچنان حساسیت زاست.
از این رو اعلام اعداد و ارقام مربوط به نرخ تورم مردادماه ۹۵ و بررسی روند تغییرات جزیی نرخ تورم در این ماه، اهمیتی دوچندان برای صاحب‌نظران داشت.
در مردادماه امسال روند نرخ متوسط تورم همچنان روند رو به کاهش بود، در گزارش بانک مرکزی نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به مرداد ۹۵، با کاهش ۰٫۳ واحد درصدی نسبت به تیرماه، به ۸٫۹ درصد رسید.
بانک‌مرکزی ایران، نرخ تورم میانگین در تیرماه امسال را، ۹٫۲ درصد اعلام کرده بود.
گزارش مرکز آمار ایران از نرخ تورم مردادماه امسال نیز نشان می‌دهد که روند رو به کاهش نرخ تورم میانگین در این ماه، همچنان ادامه داشته است، نرخ تورم دوازده ماه منتهی به مردادماه ۹۵، به ۸٫۷ درصد رسید که نسبت به نرخ تورم متوسط تیرماه، نیم واحد درصد کاهش داشته است.
اما دقت در روند تغییرات نرخ تورم ماهانه مرداد و همچنین نرخ تورم نقطه به نقطه این ماه در دو گزارش مرکز آمار ایران و بانک‌مرکزی، همچون نرخ تورم متوسط رقم نخورده است.
در گزارش بانک مرکزی از تغییرات قیمت خدمات و کالاهای مصرفی، نرخ تورم ماهانه مردادماه ۱٫۱ درصد اعلام شد، حال آنکه نرخ تورم ماهانه در تیرماه امسال، کمتر از یک درصد و در حد ۰٫۸ درصد، رقم خورده بود.
نرخ تورم نقطه به نقطه مردادماه به روایت بانک مرکزی، ۹٫۴ درصد بود که نسبت به تورم نقطه به نقطه تیرماه ۹۵، افزایشی ۱٫۴ واحد درصدی داشته است، نرخ تورم نقطه به نقطه تیرماه سال ۹۵، در روایت بانک‌مرکزی، ۸٫۱ درصد بود.
نرخ تورم نقطه به نقطه، حاصل مقایسه نرخ تورم ماه مورد گزارش نسبت به ماه مشابه پارسال است و در واقع حافظه ای دوازده ماهه از تورم را روایت می کند.
نرخ تورم نقطه به نقطه مرداد ماه ۹۵ در گزارش مرکز آمار ایران نیز روند فزاینده داشته است و برای دومین ماه پیاپی با تغیر جهت، افزایشی شده است.
در گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه به نقطه در مردادماه به ۷٫۴ درصد رسیده که در مقایسه با نرخ تورم نقطه به نقطه تیرماه که ۶٫۵ درصد بود، ۰٫۹ واحد درصد رشد کرد.
اما در گزارش مرکز آمار ایران از نرخ تورم مردادماه ۹۵، نرخ تورم ماهانه در مقایسه با نرخ تورم تیرماه که ۱٫۶ درصد بود، کاهشی اندک در حد ۰٫۲ واحد درصدی داشته و به ۱٫۴ درصد رسیده است.
در گزارش هر دو مرکز رسمی اعلام آمار، ارقام و شاخص های اقتصادی، نرخ‌های تورم ماهانه و نقطه به نقطه در راستای از دست‌رفتن دستاورد تورم تک‌رقمی، حرکت کرده‌اند.
برای ادامه روند کاهشی نرخ تورم متوسط و نوسان آن در دامنه‌ای کمتر از ۱۰ درصد نیاز است تا تورم ماهانه در محدوده‌ای کمتر از یک درصد در نوسان باشد که این روند در ماههای اخیر با چالش همراه شده است.
همچنین تغییر جهت نرخ تورم نقطه به نقطه به حرکت رو به افزایش، می تواند در ماههای آتی برای ادامه نوسان تورم متوسط در سطحی کمتر از ۱۰ درصد، چالش برانگیز باشد.
مهم‌ترین دلیل برای تغییر فاز نرخ تورم ماهانه و نقطه به نقطه را می توان در رشد نرخ نقدینگی و نوسان این شاخص در محدوده، ۳۰ درصدی جست وجو کرد. از سوی دیگر تلاش دولت برای خروج اقتصاد ایران از رکود که با گشایش‌های بانکی همراه بوده، می‌تواند عامل موثری برای افزایش نرخ‌های تورم ماهانه و نقطه به نقطه به شمار آید.
به نظر می‌رسد در صورت ادامه روند سیاست انبساطی پولی در پیش گرفته شده، تورم تک رقمی با تورمی بالای ۱۰ درصد جایگزین شود و از دست رفتن این دستاورد دولت در آستانه سال انتخابات، چندان مورد علاقه سیاست‌مداران نیست.
در این میان اجرای سیاست تک نرخی کردن ارز که مدنظر سیاست‌گذاران اقتصادی دولت و مورد حمایت فعالان اقتصادی است، به خودی خود می تواند اثری فزاینده بر تورم داشته باشد.
بررسی تورم گروه‌های مختلف کالایی و خدماتی در گزارش‌های بانک مرکزی و مرکز آمار ایران نیز بیانگر باقی ماندن فشار تورمی در گروه‌هایی همچون بهداشت و درمان و آموزش است که در ماههای گذشته نیز سابقه داشته است.
در گزارش بانک مرکزی از تورم مردادماه، تورم نقطه به نقطه گروه اصلی «تحصیل» با افزایشی ۲۱٫۵ درصدی، صدرنشین افزایش قیمت‌ها بود و پس از این گروه، شاخص بهای گروه اصلی «بهداشت و درمان» با رشد ۱۷٫۳ درصدی در رتبه دوم افزایش قرار گرفت.
گروه اصلی حمل و نقل تنها گروه بین گروه‌های اصلی ۱۲ گانه در گزارش بانک مرکزی بود که در مردادماه با کاهش هفت دهم درصدی روبرو شد.
شاخص بهای گروه اصلی «خوراکی ها و آشامیدنی‌ها»، در مردادماه تورمی ۹٫۵ درصدی را تجربه کرد، تورم ماهانه این گروه در مردادماه ۱٫۱ درصد ثبت شد.
در گزارش مرکز آمار ایران نیز بالاترین نرخ تورم میانگین بین گروه‌های مختلف مورد بررسی، مربوط به گروه آموزش بود که در مردادماه تورم متوسط، ۱۵٫۲ درصدی را به ثبت رساند. پس از این گروه بالاترین نرخ تورم متوسط به گروه بهداشت و درمان تعلق گرفت گه در مردادماه، ۱۱٫۶ درصد رشد کرد.
تورم متوسط گروه خوراکی ها و آشامیدنی ها در مردادماه، ۶٫۸ درصد بود. تورم نقطه به نقطه این گروه در مردادماه به روایت مرکز آمار ایران، ۸٫۸درصد، رقم خورد.
بررسی تغییرات قیمت سبد کالای منتخب رادیو فردا نیز در مردادماه سال جاری، از رشد نسبی قیمت این اقلام حکایت می کرد.
تغییرات قیمتی این سبد کالای منتخب که شامل کالاهای پرمصرف خانوارهای ایرانی است، در ماههای گذشته با ثبات نسبی همراه بود که در یکی دو ماه اخیر با رشد نسبی و تغییراتی محسوس روبور شده است.
میانگین تغییرات قیمت این سبد در مرداد ۹۵ در مقایسه با تیرماه امسال، دود ۵ درصد شرشد داشت.
در این میان، بیشترین افزایش قیمت با ۲۳٫۷۵ درصد افزایش متعلق به قند بود. تخم‌مرغ نیز در این فاصله یک ماهه حدود ۲۲ درصد رشد قیمتی داشت.
در مقابل سیب زمینی با کاهش هفت و گوجه فرنگی با افت شش درصدی قیمت روبرو بود.
در جدول شماره یک، تغییرات قیمتی این سبد کالایی در فاصله زمانی تیر تا مرداد امسال قابل مشاهده است.
با تغییر مبنای مقایسه از تیر ۹۵ به مرداد ۹۴، تغییرات قیمتی محسوس‌تر می‌شود. تورم نقطه نقطه این سبد در مردادماه ۹۵، به بیش از ۱۶٫۱ درصد بالغ شد.
بیشترین رشد قیمتی در این فاصله یک ساله، به قند اختصا یافت که تقریبا ۶۰ درصد رشد یافت.
قیمت برنج داخله درجه یک نیز از مرداد ۹۴ تا مرداد ۹۵، بیش از ۵۱ درصد افزایش یافت.
گوجه فرنگی و گوشت گوساله بی‌استخوان، معدود اقلام از ۱۰ قلم کالای مورد بررسی در قالب این سبد کالای منتخب بود که در فاصله زمانی یک ساله مرداد ۹۴ تا مرداد ۹۵، با کاهش قیمت کار خود را به پایان بردند.
کاهش قیمت گوجه فرنگی در این فاصله زمانی یک ساله، حدود ۲۵ درصد بود.
جدول شماره دو، جزییات تغییرات قمیت اقلام مندرج در سبد کالای منتخب رادیو فردا در فاصله زمانی مردادماه ۹۵ نسبت به ماه مشابه پارسال را نشان می‌دهد.
رشد حدودا ۳۰ درصدی نقدینگی مهم‌ترین عامل در کمین تورم است، یکسان سازی نرخ ارز، سیاست انبساطی و تسهیل گردش منابع مالی، تجهیز بانک‌ها و کاهش نرخ‌های سود بانکی از دیگر عواملی هستند که بالقوه می‌توانند در ماههای آتی نرخ تورم را افزایش دهند.
اما تورم تولیدکننده که از آن به عنوان شاخص پیش‌نگر تورم یاد می‌شود و تحولات آن با تاخیری چند ماهه به سطح مصرف‌کننده می رسد، در جدیدترین گزارش بانک مرکزی از این تغییرات شاخص، همچنان روندی نزولی داشته است.
نرخ تورم متوسط تولیدکننده در مردادماه امسال، ۳٫۳ درصد بود، شاخص بهای تولیدکننده نسبت به تیرماه امسال ۰٫۷ درصد رشدکرده است و تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در این ماه، کمتر از سه درصد و در حد ۲٫۶ درصد باقی ماند.
ثبت این ارقام برای تورم تولیدکننده، می تواند به نکته قابل اتکا دولتی ها تبدیل شود که نسبت به اینده تک رقمی باقی ماندن نرخ تورم امیدوار باشند و سیاست‌های خود برای رفع رکود را دنبال کنند.
