رافائل گروسی میگوید اظهارات علنی بیشتر در ایران در مورد توانمندی فنی برای تولید سلاح هستهای و تغییرات احتمالی در دکترین هستهای تهران، نگرانی او را نسبت به درستی و کامل بودن بیانیههای ایران در قبال پادمانهای آژانس افزایش داده است.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه ۱۴ خرداد در آغاز نشست شورای حکام این نهاد گفت بهرغم سفر ماه گذشتهاش به تهران «عمیقا متاسف است» که ایران هنوز تصمیم خود را در مورد جلوگیری از حضور بازرسان مجرب آژانس لغو نکرده است.
به گفته آقای گروسی، ایران ذخایر اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی خود را افزایش داده، بیش از سه سال است که تعهداتش را بر اساس پروتکل الحاقی متوقف کرده، آژانس در این سه سال نتوانسته است به اطلاعات تکمیلی در ایران دسترسی داشته باشد و تداوم کسب اطلاع درباره تولید و موجودی سانتریفوژها، روتورها، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم ایران را از دست داده است.
او گفت هیچ پیشرفتی در حل مسائل باقیمانده پادمانی صورت نگرفته، ایران توضیحات فنی معتبری در مورد رد ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در سایتهای ورامین و تورقوزآباد ارائه نکرده و آژانس را از محلهای کنونی مواد هستهای و تجهیزات «آلوده» (به ذرات اورانیوم) آگاه نکرده است.
همزمان با آغاز نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بحث در مورد اختلافات باقیمانده میان این نهاد با ایران، دیپلماتهای غربی گفتند ارائه درخواست سه قدرت اروپایی برای تصویب قطعنامه تازه علیه تهران ناشی از فوریت واکنش نشان دادن به پیشرفت سریع برنامه هستهای ایران است.
یک دیپلمات غربی نیز به یک رسانه اسرائیلی گفت سه قدرت اروپایی از «مماشات» در برابر ایران خسته شدهاند.
شورای حکام آژانس دوشنبه ۱۴ خرداد در مقر این نهاد در وین کار خود را آغاز کرد و قرار است در یک اجلاس پنج روزه بهویژه بر وضعیت برنامه هستهای ایران تمرکز کند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان هفته گذشته با توزیع پیشنویس قطعنامهای میان اعضای شورای حکام آژانس، همچنین از رافائل گروسی، مدیر کل آژانس، خواستند یک گزارش جامع درباره آخرین فعالیت هستهای ایران تهیه کند.
بر اساس آخرین گزارش آژانس، ذخایر اورانیوم غنیشده ایران با غنای ۶۰ درصد افزایش یافته و مقدار کلی اورانیوم غنیشده با درجات متفاوت غلظت، به ۳۰ برابر حد مجاز بر اساس برجام رسیده است.
دیوید آلبرایت، از مؤسسه علوم و امنیت بینالملل و بازرس پیشین آژانس، گفته است در صورت ادامه روند برنامه هستهای ایران، تهران میتواند در یک ماه مقدار کافی اورانیوم برای هشت سلاح هستهای داشته باشد، تا پایان ماه دوم به مواد کافی برای ۲۰ سلاح و تا پایان ماه سوم اورانیوم لازم ۹۰ درصدی برای ۱۲ بمب داشته باشد.
یک دیپلمات غربی دوشنبه گفت بریتانیا، فرانسه و آلمان خواهان تصویب قطعنامهای برای ابراز نگرانی از تبدیل شدن ایران به یک کشور در آستانه توان هستهای نظامی هستند و برای ارسال پیام به تهران در این زمینه باید قطعنامه تازهای صادر شود.
به گفته دیپلماتهای اروپایی، دست روی دست گذاشتن در برابر روند رو به گسترش برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران، از سوی تهران نشانه ضعف آژانس تلقی خواهد شد و اعتبار فشار غرب بر ایران را زیر سئوال میبرد.
تاریخ انقضای تحریمهای شورای امنیت علیه ایران و «اسنپ بک»، سازوکاری که امکان اعمال تحریم بیشتر علیه ایران را فراهم میکرد، مهر امسال (اکتبر) به پایان میرسد.
به گزارش خبرگزاریها، سه کشور اروپایی معتقدند نباید لزوم برخورد با ایران را به آخرین روزهای پیش از پایان این مهلت موکول کرد.
یک دیپلمات غربی به خبرگزاری فرانسه گفت گسترش برنامه هستهای ایران به این سرعت، اگر برای مصارف نظامی نباشد، توجیه قابل قبولی ندارد.
خبرگزاری فرانسه که متن پیشنهادی سه کشور اروپایی را دیده، نوشت در این متن تأکید شده که ضرورت دارد ایران «توضیحات فنی معتبر» برای بهدست آمدن رد ذرات اورانیوم در دو مکان اعلامنشده در ایران ارائه کند.
این گزارش حاکی است، از ایران خواسته خواهد شد تصمیم چند ماه پیش خود برای اخراج چند بازرس آژانس را لغو کند و امکان دهد که آژانس دوباره به دوربینهای تأسیسات هستهای دسترسی داشته باشد.
همچنین یک «دیپلمات اروپایی» روز دوشنبه به شبکه هفت رسانهای اسرائیل گفت کشورهای اروپایی میخواهند به ایران بگویند که «دیگر بس است».
این دیپلمات به عملکرد ایران در دوره اخیر در پیشبرد برنامه هستهای، ادامه تجهیز روسیه به پهپاد و موشک که در جنگ اوکراین به کار رفته، حمله مستقیم نظامی ایران به خاک اسرائیل و ادامه تلاش آن برای حمله به اهداف اسرائیلی، یهودی و ضربه زدن به مخالفان جمهوری اسلامی در خاک اروپا اشاره کرده است.
بهرغم عزم سه کشور اروپایی برای تصویب قطعنامه تازه علیه ایران، دولت آمریکا هنوز در حال مباحثه داخلی بر سر این امر است. رسانههای آمریکا هفته گذشته نوشتند دولت جو بایدن در آستانه انتخابات ریاستجمهوری این کشور تلاش میکند از گسترش بیشتر تنش در منطقه خودداری کند.
سه کشور اروپایی سه ماه پیش خواهان اتخاذ گامهای تنبیهی تازه علیه ایران بودند اما پس از روبهرو شدن با عدم حمایت واشینگتن، از خواسته خود صرفنظر کردند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، ممکن است موضع آمریکا در جریان اجلاس این بار شورای حکام تغییر کند زیرا «سیاست انفعال کنونی» «قابل تحمل نیست».
رافائل گروسی ماه گذشته به ایران سفر کرد و خواهان «بهبود ملموس» در روند همکاری تهران با آژانس شد.
جمهوری اسلامی ایران تلاش برای صدور قطعنامه تازه علیه خود را وادار شدن به «همکاری فراتر از تعهدات» نامیده و تهدید کرده که در آن صورت، واکنش قابل توجهی نشان خواهد داد.
خبرگزاری ایسنا روز دوشنبه در این زمینه نوشت قطعنامه تازه «مسیر باریک و در عین حال، مهم و حیاتی همکاریهای ایران و آژانس را به خطر میاندازد».
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در آژانس، روز یکشنبه ابراز امیدواری کرد که قطعنامه تازه علیه ایران ارائه نشود. او گفت چنین کاری اوضاع را «وخیمتر خواهد کرد».
آخرین قطعنامه شورای حکام آژانس علیه ایران پاییز دو سال پیش تصویب شده بود.
برخی از مقامهای جمهوری اسلامی ایران در هفتههای گذشته به صراحت از احتمال تغییر سیاست حکومت در قبال برنامه هستهای و رفتن به سوی برنامه نظامی سخن گفتند.