اوکراین، سازمان ملل و ترکیه روز چهارشنبه، ۲۲ تیرماه، از پیشرفت در مذاکره بر سر از سرگیری صادرات غلات از دریای سیاه که توسط روسیه مسدود شده است استقبال کردند.
روسیه و اوکراین در مجموع حدود یکسوم غلات جهان بهویژه گندم را تأمین میکنند.
از زمان شروع تهاجم نظامی روسیه در حدود پنج ماه پیش به دلیل محاصره بنادر اوکراین در حاشیه دریای سیاه صادرات گندم و روغن آفتابگردان از این کشور متوقف شده است.
گزارشها حاکی است در حال حاضر بیش از ۲۰ میلیون تن غلات اوکراینی در سیلوهای بندر اودسا در دریای سیاه گیر کرده و دهها کشتی به دلیل محاصره روسیه سرگردان شدهاند.
خبر خوشبینی درباره احتمال ازسرگیری صادرات غلات اوکراین که ادامه توقف آن میلیونها نفر را در معرض گرسنگی قرار میدهد، در شرایطی منتشر میشود که گلولهباران سنگین مناطق مورد تهاجم اوکراین از سوی نیروهای روسیه کماکان ادامه دارد.
پیش از این مقامهای اوکراینی اعلام کرده بودند نیروهای روسیه، پس از توقیف کشتیهای حامل غلات این کشور، آنها را به سرقت برده و بخشی را به ترکیه میفروشند.
مقامهای رسمی ترکیه که پیش از این اعلام کرده بودند اجازه ورود این غلات مسروقه به خاک این کشور را نخواهند داد، این بار از امضای یک توافق میان روسیه و اوکراین بر سر ایجاد یک «کریدور سبز» در دریای سیاه برای انتقال امن غلات اوکراین طی هفته آینده خبر میدهند.
به گفته خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه، بر اساس این توافق، «آنکارا از ایمنی محمولهها اطمینان حاصل خواهد کرد و طرفین به طور مشترک محمولههای غلات در بنادر را بررسی خواهند کرد.»
از آنجا که اوکراین تولیدکننده مهم ذرت و روغن آفتابگردان است، توافق برای ایجاد این کانال سبز، برای امنیت غذایی، به ویژه برای کشورهای در حال توسعه و ثبات بازارهای جهانی حیاتی تلقی میشود.
همزمان با وجود اعلام خوشبینی طرفهای ترک و اوکراینی، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، میگوید قبل از نهایی شدن توافق، نیاز به کار بیشتری هست.
آقای گوترش در گفتوگو با خبرنگاران افزود: «ما شاهد یک گام مهم رو به جلو بودهایم. اما هنوز به حسن نیت و تعهدات زیادی از سوی همه طرفها نیاز داریم.»
اظهارات وی پس از آن مطرح میشود که ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، هم با ابراز خوشبینی نسبت به از سرگیری صادرات غلات این کشور گفت که «هیئت اوکراینی به من گزارش داده پیشرفتهایی وجود دارد. در روزهای آینده درباره جزئیات با دبیرکل سازمان ملل به توافق خواهیم رسید.»
ترکیه و اوکراین میگویند یک مرکز هماهنگی مشترک با روسیه و سازمان ملل در این زمینه تشکیل خواهد شد که «وظیفه آن نظارت و هماهنگی کلی دریانوردی ایمن در دریای سیاه خواهد بود.»
با آن که اوکراین طی تهاجم روسیه به خاک این کشور توانسته به صورت محدود از مسیرهای غیردریایی، صادرات داشته باشد، اما ایجاد یک کانال سبز، صادرات غلات این کشور را به صورت چشمگیری افزایش خواهد داد.
پیش از این و پس از آزادسازی جزیره مارها از اشغال روسیه نیز امیدواریهایی مبنی بر استفاده از این مسیر دریایی برای صادرات ایجاد شده بود.
پیش از این مقامهای غربی از جمله لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا، روسیه را به «بهرهبرداری از گرسنگی به عنوان یک روش جنگی بیرحمانه» متهم کردهاند.
با این حال روسیه هرگونه مسئولیت این کشور در بحران مواد غذایی را رد کرده و تحریمهای غرب را عامل این بحران میداند.