پس از لغو نخستین پرواز اخراج پناهجویان از بریتانیا به روآندا، شامل سه شهروند ایرانی، دولت بوریس جانسون روز چهارشنبه، ۲۵ خرداد، تاکید کرد که برنامه اخراج را همچنان دنبال خواهد کرد.
شمار پناهجویانی که قرار بود شامگاه سهشنبه، ۲۴ خرداد، با هواپیما از بریتانیا به کیگالی، پایتخت روآندا، برده شوند، به هفت تن کاهش یافته بود، ولی حکم دادگاه حقوق بشر اروپا در آخرین لحظات، مانع از برخاستن هواپیما و اخراج این هفت نفر شد.
به نوشته خبرگزاری فرانسه، این حکم در میانه اصرار وزیران دولت بریتانیا، یک «شرمساری» برای کابینه بوریس جانسون است.
پریتی پاتل، وزیر کشور بریتانیا، بامداد چهارشنبه گفت که حکم یادشده صرفا یک چالش قانونی و «ادعاهای لحظه آخری» است که هر چند موجب «سرخوردگی» است، اما سیاست دولت برای انتقال پناهجویان به روآندا «قاطعانه اجرا میشود».
خانم پاتل افزود که تیم حقوقی وزارت کشور در حال بررسی شرایط فعلی در پی حکم دادگاه است، اما همزمان برای پرواز بعدی که با آن چند تن از پناهجویان اخراج خواهند شد، آماده میشود.
لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا، روز سهشنبه تاکید داشت که پرواز هواپیمای حامل نخستین گروه پناهجویان رانده شده به هر شکل اجرا خواهد شد.
یولانده ماکولو، سخنگوی دولت روآندا، نیز چهارشنبه گفت: «این تحولات ما را از مسیر خود منحرف نمیکند و این کشور آماده پذیرایی از مهاجران است و به آنها امنیت و فرصت در این کشور اعطا خواهد کرد.»
دولت بریتانیا سیاست خود را «یک برنامه راهبردی» توصیف کرده تا «قاچاقچیان ترسناکی که با امید و رویاهای انسانها تجارت میکنند» در انتقال پناهجویان به بریتانیا ناکام بمانند.
دادگاه حقوق بشر اروپا که در استراسبورگ در فرانسه مستقر است، حکم سهشنبه شب خود را بنا به درخواست یکی از پناهجویان کرد عراقی صادر کرد. دادگاه حکم داد که تضمینی برای آینده قانونی او در روآندا وجود ندارد.
دادگاه با این پناهجو موافقت کرد که رفتار با او ممکن است مصداق شکنجه باشد و افزون بر آن، درخواست پناهندگیاش در بریتانیا اصولا تکمیل نشده بود. او تنها چند هفته پیش خود را از کانال مانش به این سوی آب رسانده بود، زیرا خواهرش شهروند بریتانیا است.
حکم دادگاه استراسبورگ تاکید دارد که اخراج این مرد باید تا تصمیم نهایی دادگاههای بریتانیا به تعویق بیفتد.
پس از صدور حکم، این پناهجوی مرد عراقی از هواپیمایی که هر لحظه منتظر برخاست از فرودگاه نظامی بود، بیرون آورده شد. دقایقی بعد نیز با استناد به همان حکم، شش مرد دیگر، شامل سه شهروند ایرانی، از هواپیما بیرون آورده شدند.
ایرانیان یادشده که هر یک تنها چند هفته است به بریتانیا رسیدهاند، شرایط روحی خود را در روزهای اخیر بسیار سخت توصیف کرده و گفتهاند خواب و خوراک ندارند، اضطراب عمیق روحی رهایشان نمیکند و از اینکه قرار است به کشوری در هزاران کیلومتر دورتر رانده شوند، در شوک هستند.
نهادهای حقوق بشری جهانی، ولیعهد بریتانیا و کلیسای این کشور در روزهای گذشته تصمیم دولت جانسون را شدیدا محکوم کردهاند. اسقف اعظم کلیسای کانتربری و دو اسقف دیگر کلیسا تاکید کردهاند که این برنامه مایه یک شرم بزرگ است.
هزاران پناهجوی آفریقایی و آسیایی، شامل شهروندان ایران و افغانستان، که در اردوگاه بدنام «کاله» در فرانسه زندگی سختی دارند، به خبرگزاری فرانسه گفتند که خطر اخراج به روآندا نیز مانع از ادامه تقلای آنها برای عبور از کانال مانش و رسیدن به بریتانیا نخواهد شد.
به نوشته رسانههای بریتانیایی، دستکم ۲۶۰ پناهجو تنها در روز ۲۴ خرداد با قایقهای کوچک در صدد عبور از مانش بودند.
در پنج ماه و نیم اخیر بیش از ده هزار تن از پناهجویان از کانال عبور کردند. دهها تن نیز در دریا غرق شدند.
دولت جانسون در حالی بر سر اجرای برنامه اخراج پناهجویان به روآندا اصرار میکند که شماری از وزیران و مقامات ارشد این دولت، خود از خانوادههای مهاجر هستند. خانم پریتی پاتل، وزیر کشور، عضو یک خانواده مهاجر هندیالاصل است که در اوگاندا زندگی کرده بود.