رئیس «وی‌تی‌بی»، دومین بانک بزرگ روسیه می‌گوید این بانک تنها یک نمایندگی در ایران افتتاح کرده و قرار نیست شعبه‌ای از این بانک در کشور تأسیس شود.
آندری کوستین به خبرگزاری اسپوتنیک روسیه گفته است که این بانک تنها یک «دفتر با دو کارمند» در تهران باز کرده و کار این دفتر «نمایندگی» نیز برای مقاصد اطلاعاتی و تماس با هدف «شناخت بهتر ایران» است.
علیرضا پیمان پاک، معاون وزیر صنعت و تجارت ایران، اردیبهشت امسال در پی سفر یک هیئت روسی به کشور خبر داده بود که بانک «وی‌تی‌بی» (وتب) در تهران «نمایندگی» باز کرده است.
او با اشاره به این‌که «وی‌تی‌بی» نخستین بانک روسی است که در ایران حضور مستقیم داشته، افزوده بود که تأسیس نمایندگی آن در تهران، «در انتقال بخشی از درآمدهای ارزی از شبکه تراستی به شبکه بانکی و شفافیت تجارت موثر خواهد بود».
به‌رغم اظهارات این مقام جمهوری اسلامی، آقای کوستین بدون اشاره به نقش نمایندگی وی‌تی‌بی در «انتقال درآمدهای ارزی» ایران، گفته است: «دفتری که دایر کردیم برای این هدف بود که ایران را بهتر بشناسیم.»
رئیس بانک «وی‌تی‌بی» در مورد چندوچون آشنایی بهتر با ایران جزییاتی ارائه نکرد اما به نظر می‌رسد هدف بانک روسی به‌طور مشخص، آشنایی از نزدیک با نظام بانکی ایران در دوران تحریم‌ها باشد.
طبق آیین‌نامه اجرایی اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت‌های خارجی در ایران، دفاتر نمایندگی بانک‌های خارجی صرفاً نقش «رابط بانکی» را ایفا می‌کنند؛ به عبارت دیگر، این دفاتر می‌توانند در حکم «مشاور» و یا «رابط اطلاعاتی» بین بانک خود و بانک‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های ایرانی عمل کنند.
این در حالی است که شعبه بانک‌های خارجی در ایران با گرفتن مجوز تأسیس چه داخل کشور چه در مناطق آزاد می‌توانند به امور معمول بانکداری مانند دیگر بانک‌های داخلی بپردازند.
در پی آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، وی‌تی‌بی یکی از بانک‌های روسی بود که تحت تحریم کامل ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار گرفت و از فعالیت در کشورهای اروپایی منع شد.
رئیس «وی‌تی‌بی» افزوده که این بانک شعبات خود در اروپا و آفریقا را بسته است و تنها در چهار کشور جمهوری آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان و ویتنام شعبه دارد.
وی‌تی‌بی آوریل امسال اعلام کرد که در پی تحریم‌های غرب، طی سال گذشته با ۷.۷ میلیارد دلار زیان مالی مواجه شده است؛ در حالی که در سال ۲۰۲۱ و قبل از تحریم‌های آمریکا، سود خالص این بانک ۴.۱ میلیارد دلار بود
از سوی دیگر، همزمان با شدت گرفتن تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی به‌ویژه تحریم‌ها علیه نظام مالی و بانکی ایران، تهران درصدد بوده تا ارتباطات بانکی خود با روسیه را افزایش دهد.
فروردین سال گذشته، کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی در مسکو، گفت که ایران و روسیه در حال رایزنی برای به رسمیت شناختن کارت‌های سیستم مالی «میر» هستند.
«میر» یک سیستم نقل و انتقال و پرداخت مالی تحت کنترل بانک مرکزی روسیه است که در سراسر این کشور از آن استفاده می‌شود و از سال ۲۰۱۴ با حمله روسیه به کریمه اوکراین و اعمال تحریم‌های غرب علیه نهادهای روسی، آغاز به کار کرد.
در غیاب آمارهای رسمی گمرکی ایران و روسیه، سفیر مسکو در تهران اخیراً اعلام کرده بود که تجارت دوجانبه دو کشور در سال گذشته میلادی با ۱۵ درصد رشد به ۴.۶ میلیارد دلار رسیده و ۸۵ درصد این تجارت، شامل محصولات کشاورزی است.
او میزان واردات و صادرات را مشخصاً اعلام نکرده بود، اما دستیار رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در امور روسیه میزان صادرات ایران به این کشور در ۱۰ ماه ابتدایی پارسال را تنها ۵۹۷ میلیون دلار عنوان کرده بود؛ موضوعی که نشان از ناترازی گسترده تجاری میان دو کشور دارد.
ایران در سال‌های اخیر کوشیده است تا با جایگزین کردن ارزهای معتبر غربی، از روبل و ریال در تجارت دو کشور استفاده شود. با این حال، ناترازی هنگفت در تجارت میان دو کشور چالش اساسی برای تجارت دوجانبه با ارزهای ملی ایران و روسیه به‌شمار می‌رود.
