لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۴ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۹:۰۱

نتایج انتخابات کنگره آمریکا چه پیامی با خود داشت؟


یکی از حوزه‌های رأی‌گیری در ویرجینیای آمریکا
یکی از حوزه‌های رأی‌گیری در ویرجینیای آمریکا

انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا در ماه نوامبر ۲۰۲۲ در رقابتی نزدیک برگزار شد و تقریباً روند انتخابات ۲۰۲۰ را تکرار کرد. بر خلاف برخی فضاسازی‌ها نه تنها موج قرمز ادعایی پدیدار نشد بلکه جریان تندروی جمهوری‌خواه موسوم به مگا (آمریکا را دوباره می‌سازیم) در موقعیت دشواری قرار گرفت.

دونالد ترامپ بازنده اصلی انتخابات بود که بعد از انتخابات در درون حزب جمهوری‌خواه مخالفان جدید و بیشتری پیدا کرده است. او پیش از این با چالش برون‌حزبی مواجه بود، اما الان انتخاب او به عنوان نامزد نهایی جمهوری‌خواه‌ها در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ در هاله‌ای از ابهام است.

موضوعات اصلی رقابت انتخاباتی مشکلات اقتصادی، تورم بالا، آمار جرم و جنایت، منع سقط جنین، دمکراسی، بخشش وام‌های دانشجویی، ثبات سیاسی و اخلاق محافظه‌کار بودند. حزب جمهوری‌خواه سرمایه‌گذاری زیادی روی مشکلات اقتصادی، افزایش جرم و جنایت و مرتبط کردن آن با محدودیت نسبت به پلیس و سیاست‌خارجی کرده بود که دولت بایدن آمریکا را در وضعیت بحرانی قرار داده است. اما رویکرد پوپولیستی آنها بی اعتنا به پیامدهای ناگزیر بحران طولانی کرونا و تهاجم نظامی روسیه به اوکراین بر اعطای معافیت مالیاتی به ثروتمندان و شرکت‌های تجاری بزرگ استوار بود.

دمکرات‌ها روی موضوعات دیگر بخصوص تهدید دموکراسی مانور دادند. آنها از عملکرد اقتصادی خود دفاع کردند که در درازمدت باعث تحولات مثبت و ماندگار در رشد اقتصادی و تقویت طبقه متوسط می‌شود. اما نیروهای مستقل و غیرحزبی نگران شده بودند که قدرت گرفتن جمهوری‌خواه‌های تندرو باعث تکرار حوادثی چون حمله به کنگره آمریکا در ژانویه ۲۰۲۱ شده و ثبات سیاسی در آمریکا را به هم بزند.

نرخ مشارکت در انتخابات ۲۰۲۲ نسبت به چهار سال قبل تقریباً با ۴ درصد کاهش به ۴۶ درصد رسید منتهی در ۹ ایالت آریزونا، کارولینای شمالی، میشیگان، داکوتای جنوبی، آرکانزاس، پنسلیوانیا، مین، هاوایی و نیوهمپشایر میزان مشارکت افرایش یافت. معمولاً در انتخابات میان دوره‌ای میزان مشارکت نسبت به دو سال قبل در انتخابات ریاست جمهوری و کنگره کمتر است.

این کاهش این بار در درون جامعه آمریکا به شکل متفاوتی بروز یافت. مشارکت جوانان و زنان نسبتاً بالا بود. ۳۰ درصد جوانان در بازه سنی ۱۹ تا ۲۹ سال در انتخابات فوق شرکت کردند که در ۳۰ سال گذشته به لحاظ بیشترین در رتبه دوم قرار دارد. کاهش مشارکت در ایالت‌های کالیفرنیا و نیویورک در پیروزی جمهوری‌خواه‌ها در مجلس نمایندگان نقش داشت اگر میزان مشارکت در سطح انتخابات‌ ۲۰۱۸ بود دموکرات‌ها رقابت نزدیک در ایالت‌های فوق را نمی‌باختند و در نتیجه برتری خود در کل دو بخش کنگره آمریکا را حفظ می‌کردند.

در حال حاضر فقط تکلیف یک کرسی از ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان معلوم نشده است که کاندیدای جمهوری‌خواه با فاصله کمی جلو است. سرنوشت این کرسی هنوز مشخص نیست. بدون آن جمهوری‌خواه‌ها ۲۲۱ کرسی و دمکرات‌ها ۲۱۳ کرسی کسب کردند. فاصه کنونی در حد هشت کرسی است که مشابه فاصله دو حزب در ترکیب کنونی مجلس نمایندگان است. جمهوری‌خواه ها حتی اگر یک کرسی دیگر را در اختیار بگیرند باز برتری شکننده‌ای دارند. این فاصله کم در سه دهه گذشته در انتخابات میان‌دوره‌ای بی‌سابقه است.

البته همین فاصله کم، کنترل مجلس نمایندگان را در اختیار جمهوری‌خواهان قرار می‌دهد و از نیمه دوم ماه ژانویه ۲۰۲۳ کوین مک‌کارتی سخنگوی مجلس نمایندگان می‌شود. ولی باید توجه داشت که الگوی حاکم بر انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره به گونه‌ای است که از سال ۱۹۳۴ تا ۲۰۱۸ تا کنون حزب رئیس‌جمهور فقط سه بار در انتخابات مجلس نمایندگان، شش بار مجلس سنا و دو بار هردوی آنها را برده است.

دمکرات‌ها توانستند تا کنون با برد در انتخابات سنا در ایالت پنسیلوانیا تعداد کرسی‌های خود را به ۵۰ عدد افزایش بدهند؛ اگر انتخابات جورجیا در مرحله دوم را ببرند که احتمال آن زیاد است بدون نیاز به رأی کاملاً هریس اکثریت مجلس سنا را در دست می‌گیرند. بنابراین با توجه به الگوی حاکم بر انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا ناکامی در مجلس نمایندگان حزب دمکرات‌ها باختی خفیف محسوب می‌شود و یا می‌توان گفت جمهوری‌خواه‌ها برد معنادار و بزرگی نداشتند.

ترکیب کنونی کنگره آمریکا اگرچه دولت بایدن را در پیشبرد برنامه‌هایش با چالش مواجه کند، اما در عین حال برتری شکننده حزب جمهوری‌خواه باعث می‌شود تا ظرفیت‌هایی برای توافقات فراحزبی حاصل شود و اجازه ندهد تا ساختار دولت در آمریکا دچار ناکارآمدی شود.

از سوی دیگر ترکیب متوازن کنگره کمکی برای مهار بی‌ثباتی در آمریکا خواهد بود. اکثر کاندیداهایی که نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ را رد کرده و یا مدعی تقلب بودند در انتخابات ۲۰۲۲ چه در برای کنگره و چه برای فرمانداری‌ها و وزارت داخلی در ایالت‌ها شکست خوردند. این اتفاق نویدی برای آینده سیاست آمریکا است که حزب جمهوری‌خواه به سمت میانه و به حاشیه راندن بخش تندرو تحول پیدا می‌کند.

نتیجه انتخابات میان دوره‌ای تأثیر بزرگی در سیاست‌های داخلی و خارجی آمریکا نخواهد داشت. جمهوری‌خواه ممکن است از اکثریت در مجلس نمایندگان فشار بر دولت بایدن برای سخت‌گیری بر جمهوری‌اسلامی را افزایش دهند که با توجه به بن‌بست پیش‌آمده در مذاکرات برجام چندان مابه ازای عملی پیدا نمی‌کند. در دیگر حوزه‌های سیاست خارجی تفاوت زیادی مشاهده نمی‌شود. اختلافات اصلی در سیاست‌های مالیاتی، آب و هوا و تولید پاک است که باز توازن قوا به گونه‌ای است که اجازه تغییرات بزرگ را نمی‌دهد.

پیامد اصلی انتخابات ۲۰۲۲ حمایت مجدد جامعه آمریکا از بنیاد‌های دمکراسی و محافظت از آن است. در این اکثریت مردم آمریکا نشان دادند که اراده جدی برای مهار چالش‌های جدید دمکراسی در این کشور دارند. این سمت‌گیری اگر نبود دمکرات‌ها در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در سال ۲۰۲۲ شکست سنگینی می‌خوردند.

نظرات طرح شده در این یادداشت، الزاماً بازتاب دیدگاه رادیوفردا نیست.
XS
SM
MD
LG