گزارشها حاکی است که اسرائیل و حزبالله لبنان بهزودی برای پایان دادن به درگیریها که حدود ۱۴ ماه پیش و پس از شروع جنگ در نوار غزه آغاز شد به توافق میرسند.
این درگیریها از اواخر شهریور امسال با شروع حملات هوایی سنگین و گسترده اسرائیل به مواضع حزبالله و سپس تهاجم نیروی زمینی ارتش اسرائیل به جنوب لبنان تشدید شد.
خبرگزاری رویترز در گزارشی تبعات و هزینههای اصلی این درگیری ۱۴ ماهه را بررسی کرده است.
تلفات
براساس جدیدترین آمار وزارت بهداشت لبنان که روز یکشنبه چهارم آذر منتشر شد، در طول این درگیریها دست کم سه هزار و ۷۶۸ نفر در این کشور کشته و حدود ۱۵ هزار و ۷۰۰ نفر دیگر مجروح شدهاند. در این آمار غیرنظامیان از شبهنظامیان حزبالله لبنان، گروه مورد حمایت ایران، تفکیک نشدهاند.
بخش اعظم این تلفات نتیجه حملات هوایی و موشکی گسترده اسرائیل به بیروت، پایتخت و سایر نقاط لبنان از اواخر شهریور ماه است.
تعداد دقیق تلفات شبهنظامیان و نیروهای حزبالله هنوز مشخص نشده است. این گروه قبل از شروع حملات هوایی اسرائیل در اواخر شهریور تلفات خود را حدود ۵۰۰ نفر اعلام کرده بود ولی از آن زمان به بعد آمار تلفات خود را منتشر نکرده است.
مرکز مطالعات امنیت ملی در دانشگاه تلآویو که با نیروهای مسلح اسرائیل ارتباط نزدیکی دارد، تلفات حزبالله لبنان را حدود دو هزار و ۴۵۰ نفر تخمین میزند.
بر اثر حملات حزبالله لبنان به نواحی شمال اسرائیل و مناطق اشغالی در بلندیهای جولان ۴۵ غیرنظامی کشته شدهاند. براساس آمارهای دولتی دست کم ۷۳ سرباز اسرائیل در شمال این کشور، بلندیهای جولان و در جریان درگیری با حزبالله در جنوب لبنان کشته شدهاند.
تخریب و ویرانی
بانک جهانی میزان خسارات وارد شده به ساختمانها و واحدهای مسکونی در لبنان را حدود ۲.۸ میلیارد دلار تخمین میزند و در گزارش خود اعلام کرد که بیش از ۹۹ هزار واحد مسکونی کاملاً یا نسبتاً ویران شدهاند.
به گفته «اوربان لب» مرکز پژوهش شهرسازی در دانشگاه آمریکایی بیروت، در حملات هوایی اسرائیل به محلههای حومه جنوبی بیروت که مراکز پایگاهی و حمایتی حزبالله تلقی میشوند دست کم ۲۶۲ ساختمان کاملاً ویران شدهاند.
بر اثر حملات هوایی و موشکی اسرائیل به شهرها و روستاهای واقع در نواحی جنوبی و دره بقاع در شرق لبنان نیز خسارت شدیدی وارد شده است. هر دو منطقه تحت نفوذ گروه حزبالله هستند.
بانک جهانی در گزارش خود خسارت در بخش کشاورزی لبنان را حدود ۱۲۴ میلیون دلار و در مجموع خسارات ناشی از نابودی محصولات کشاورزی در فصل برداشت، دامپروری و آوارگی کشاورزان را بیش از ۱.۱ میلیارد دلار تخمین زده است.
در اسرائیل نهادهای مسئول خسارات وارد شده به املاک و مستغلات در این کشور را حدود ۲۷۳ میلیون دلار تخمین زده و میگویند هزاران خانه، مزرعه و کسبوکار نابود شده یا خسارت دیدهاند.
بخش اعظم این خسارات در نوار شمالی خاک اسرائیل و جوار مرز با لبنان که هدف حملات راکتی حزبالله بوده روی داده است.
نهادهای مسئول در اسرائیل میگویند از زمان آغاز درگیریها حدود ۵۵ هزار هکتار از اراضی جنگلی، مناطق طبیعی حفاظت شده، پارکها و مراتع طبیعی در شمال این کشور و مناطق اشغالی در بلندیهای جولان در آتش سوختهاند.
آوارگی
براساس آمارهای سازمان بینالمللی مهاجرت و کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهجویان تا پایان آبان ماه بیش از ۸۸۶ هزار نفر آواره شدهاند. دادههای سازمان ملل نشان میدهد که از آغازحملات هوایی اسرائیل در پایان شهریور بیش از ۵۴۰ هزار نفر از لبنان به سوریه گریختهاند.
در اسرائیل نیز جمعیتی حدود ۶۰ هزار نفر از ساکنان شهرها و روستاها در شمال این کشور تخلیه و در نقاط دیگر اسکان یافتهاند.
پیامدهای اقتصادی
بانک جهانی روز ۲۴ آبان در ارزیابی اولیه خود میزان خسارات اقتصادی لبنان را حدود ۸.۵ میلیارد دلار تخیمن زد. پیشبینی میشود که تولید ناخالص ملی لبنان برای سال ۲۰۲۴ حدود ۵.۷ درصد کاهش یابد. در حالی که قبل از وقوع جنگ نرخ رشد اقتصادی این کشور حدود ۰.۹ درصد تخمین زده میشد.
تحت تأثیر نابودی اراضی کشاورزی و دامها و آوارگی کشاورزان به خصوص در مناطق جنوبی لبنان بخش کشاورزی این کشور در ۱۴ ماه گذشته دست کم ۱.۱ میلیارد دلار از دست داده است.
براساس بررسیهای بانک جهانی صنعت گردشگری و مهمانداری، رستورانها و هتلها، که بخش قابل توجهی از درآمد ملی لبنان است به شدت ضرر کرده و دستکم ۱٫۱ میلیارد دلار از درآمد خود را از دست داده است.
برای اسرائیل نیز درگیری با حزبالله لبنان پیامدهای اقتصادی ناشی از جنگ در نوار غزه را افزایش داده و به بودجه دولتی فشار شدیدی وارد کرده است.
کسری بودجه دولتی به هشت درصد از تولید ناخالص ملی افزایش یافته است و موسسات بینالمللی مهم اعتبارسنجی رتبه اعتباری اسرائیل را کاهش دادهاند.
نرخ تورم نیز که بانک مرکزی اسرائیل وعده داده بود بین یک تا سه درصد مهار خواهد شد تحت تأثیر اختلال در زنجیره انتقال کالا به این کشور به ۳.۵ درصد رسیده است.
در واکنش به این وضعیت بانک مرکزی اسرائیل برای جلوگیری از افزایش تورم نرخ متوسط بهره بانکی را کاهش نداده و در نتیجه نرخ بالای وام مسکن فشار اقتصادی به خانوارها را تشدید کرده است.
براساس ارزیابیهای اولیه دولت اسرائیل رشد اقتصادی کشور که در سهماهه دوم امسال حدود یک درصد بود در سهماهه سوم بهبود یافته و در مقیاس سالانه به ۳٫۸ درصد افزایش یافته است.