رئیسجمهوری ترکیه میگوید نخستین بخش از سامانه پدافند هوایی روسی اس-۴۰۰ طی ۱۰ روز پیشرو به کشورش تحویل داده میشود. اردوغان با وجود اعتراضات مکرر آمریکا گفته بود ایالات متحده تحریمی علیه آنکارا وضع نخواهد کرد.
موضوع قرارداد خرید و سپس پافشاری ترکیه بر سر دریافت سامانه پدافندی اس-۴۰۰ روسیه، یکی از دلایل اصلی تنشهای اخیر بین آنکارا و متحدانش در «ناتو» و بهطور مشخص ایالات متحده، بهشمار میرود.
ناتو و آمریکا میگویند این سامانه جنگی از سوی یک کشور رقیب پیمان آتلانتیک شمالی، در یک کشور عضو این پیمان، تهدیدی برای جنگندههای فوقپیشرفته اف-۳۵ است که ترکیه نیز در ساخت آن مشارکت دارد. آنکارا این اتهام را رد کرده و میگوید اگر چنین بود باید تا کنون و در جریان عملیات نظامی در جاهایی مانند سوریه این تهدید برملا میشد.
سفیر آمریکا در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، چهارم تیر گفته بود اگر دریافت اس-۴۰۰ قطعی شود ترکیه استفاده و مشارکت در طرح تولید جنگندههای اف ۳۵ را از دست خواهد داد.
کاخ سفید آمریکا نیز گفته دونالد ترامپ «نگرانی خود را ابراز کرده» و «ترکیه را به همکاری با ایالات متحده در زمینه دفاعی، در جهت افزایش توان ناتو، تشویق کردهاست».
اما رجب طیب اردوغان هشتم تیر ماه در جریان گردهمایی گروه ۲۰ اظهار کرد رئیسجمهوری ایالات متحده از رویکرد ترکیه «حمایت میکند» و معتقد است این تنشها «بدون مشکل» سپری خواهند شد.
اردوغان افزوده ترامپ نگفته ترکیه تحت تحریم قرار میگیرد بلکه گفته «حق با توست، ما این موضوع را به جای خیلی باریکی کشاندیم».
ایالات متحده هنوز واکنشی به این اظهارات اردوغان نشان نداده است. واشینگتن هنوز بهطور رسمی تحریمی علیه ترکیه بهخاطر خرید سامانه اس-۴۰۰ وضع نکردهاست.
آمریکا پیشتر تاکید کرده بود که ترکیه میتواند بهجای اس-۴۰۰ روسی، سامانه پدافندی «پتریوت» ایالات متحده را بخرد.
اما شبکه انتیوی نهم تیر ماه از رئیسجمهوری ترکیه نقل کرده است که «یک اس-۴۰۰ به اندازه سه پتریوت میارزد. اگر شرایط خرید پتریوت با اس-۴۰۰ برابر باشد، آنوقت ما به خرید این سامانه فکر میکنیم، وگرنه باید بر منافع خودمان متمرکز باشیم».
رقم دقیق قرارداد ترکیه و روسیه مشخص نیست. شبکه تآرت دو سال پیش گفته بود چیزی بین ۲ تا ۳ میلیارد دلار است. به گفته این شبکه ترکیهای، روسیه انتقال فناوری به ترکیه را نیز در نظر گرفتهاست.
از سوی دیگر برخی از تحلیلگران میگویند تحریمهای احتمالی آمریکا علیه ترکیه ممکن است از جمله برای صنایع نظامی این کشور پیامدهای منفی همراه بیاورد. آنها در این مورد به مشکلاتی برای فروش جنگافزارهای ترکیه که مجوز آمریکا را نیاز دارند، اشاره میکنند.
رجب طیب اردوغان روز یکشنبه در عین حال ابراز امیدواری کرده دیگر موضوع تنش بین آنکارا و واشینگتن، بر سر «هالکبانک» بهزودی پایان یابد.
محمد هاکان آتیلا، بانکدار ترکیهای بانک دولتی «هالکبانک»، در پرونده رضا ضراب، در دادگاهی در نیویورک، به اتهام نقض تحریمهای ایران به ماهها زندان محکوم شد. دوره محکومیت آقای آتیلا در ۱۹ ژوئیه (کمتر از سه هفته دیگر) پایان مییابد.