شورای عالی هماهنگی اقتصادی ایران روز سهشنبه ۲۷ اردیبهشت تصویب کرد که دولت میتواند به بخش خصوصی نفت بفروشد. این طرح به این معناست که بخش خصوصی میتواند فرآوردههای نفتی را از دولت خریداری و صادر کند.
پیش از این نیز معاون اول رئیسجمهوری ایران از مصوبه دولت برای واگذاری صادرات نفت به بخش خصوصی با هدف مقابله با تحریمهای آمریکا خبر داده بود.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، شورای عالی هماهنگی اقتصادی در جلسه روز سهشنبه ۲۷ شهریور خود طرح عرضه نفت خام در «رینگ صادراتی بورس انرژی در داخل کشور به صورت ارزی» را تصویب کرد.
براساس این طرح، وزارت نفت میتواند با استفاده از «ظرفیت بخش خصوصی برای صادرات»، نفت خام و فرآوردههای نفتی را «به قیمت رقابتی»، در بورس داخل کشور به فروش برساند.
شورای عالی هماهنگی اقتصادی ایران پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمهای این کشور تشکیل شده است. روسای سه قوه و تعدادی از مقامات دولت عضو این شورا هستند.
پیش از تصویب این طرح در شورای عالی هماهنگی اقتصادی، معاون اول رئیسجمهوری ایران از تصمیم دولت برای واگذاری صادرات نفت به بخش خصوصی خبر داده بود.
اسحاق جهانگیری دهم شهریورماه گفته بود: «نخستین هدف آمریکا، ممانعت از فروش نفت ایران است که به این شیوه، بخش خصوصی میتواند نفت را از بورس به طور شفاف خریداری و صادر کند».
پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در واکنش به این سخنان در توئیتر خود نوشته بود که «بخشخصوصی واقعی امکانات صادرات نفت خام را ندارد».
وی همچنین از تحریم شدن شرکتهای خصوصی و تاجرانی که نفت ایران را صادر میکنند، ابراز نگرانی کرده بود.
جزئیات طرح دولت برای عرضه فرآوردههای نفتی در بورس انرژی اعلام نشده است.
در همین حال برخی از تحلیلگران از فساد در این حوزه و تکرار اتفاقات رخ داده در دولت سابق ابراز نگرانی کردهاند.
با این حال روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی با اشاره به فروش نفت توسط بابک زنجانی اعلام کرده بود که عرصه فرآوردههای نفتی در بورس انرژی ریسک بروز فساد را کاهش میدهد.
بورس نفت از سال ۷۷ در ایران راهاندازی شد و از سال ۸۶ نیز فرآوردههای پتروشیمی در بورس کالای ایران عرضه میشود.
در سال ۹۰ نیز نفت فوق سنگین و نفت کوره در بورس کالا عرضه شده بود اما مشتریان اعلام کرده بودند که قیمت ارائه شده از سوی وزارت نفت گران است.
شرکت ملی نفت نیز گفته بود که این محصولات را با همان قیمتی که به مشتریان خود میفروشد، در بورس کالا عرضه کرده است.
بازگشت تحریمهای آمریکا از روز ۱۵ مرداد آغاز شد و این کشور اعلام کرده است در مرحله بعدی تحریمها که روز ۱۳ آبان آغاز میشود، تلاش میکند فروش نفت ایران را به صفر برساند.
از دیدگاه برخی تحلیلگران تحریم فروش نفت و تحریمهای بانکی مهمترین تحریمها علیه ایران خواهد بود، موضوعی که برخی از مقامات جمهوری اسلامی نیز به آن اذعان کردهاند.