چهل و سومین دوره جشنواره بینالمللی روتردام، شامگاه چهارشنبه دوم بهمنماه، در تالار باشکوهی در این شهر سرد هلند افتتاح شد. این در حالی است که مدیر هنری این جشنواره، راتگر وولفسون، به دلیل یک بیماری سخت از دو ماه پیش در بیمارستان به سر میبرد.
این جشنواره در سالها میزبان فیلمهای بسیار زیادی از سینمای ایران بوده و سال قبل هم در یک بخش ویژه با عنوان «درون ایران»، پنج فیلم بلند، سه فیلم کوتاه و نیمه بلند و پنج چیدمان را به نمایش گذاشت و در نهایت هم «لرزاننده چربی» ساخته محمد شیروانی که در بخش مسابقه حضور داشت، به همراه دو فیلم دیگر برنده ببر طلایی این جشنواره شد.
فیلم افتتاحیه
گردانندگان جشنواره، فیلم کیسا (افسانه عشق) ساخته آنوپ سینگ از هند را به عنوان فیلم افتتاحیه جشنواره به نمایش گذاشتند که با حضور کارگردان جوان فیلم و سه بازیگر زن آن بر روی صحنه مورد استقبال تماشاگران قرار گرفت.
کیسا با یک قصه رئالیستی آغاز میشود؛ جایی که پدری متعصب در پنجاب، از دختر زائیدن همسرش ناراضی است و آرزوی داشتن یک پسر را دارد و سرانجام فرزند چهارم را هم که یک دختر است، پسر میخواند و او را مثل یک مرد بار میآورد.
در اواخر فیلم اما با ترکیب جادویی پدر و دختر با هم، فیلم به نوع افسانههای کهن هندی پهلو میزند و به شدت از پرداخت رئالیستیاش دور میشود.
فضای فیلم به شدت کلاسیک است، هر چند از سینمای تجاری هند فاصله زیادی دارد. با این حال نقطه قوت فیلم شیوه داستان گوییاش است که میتواند تماشاگر عام را جذب کند، اما در نهایت به انبوه فیلمهای مستقل سینمای هند چیز چندانی اضافه نمیکند.
سینمای ایران
سه فیلم بلند از سینمای ایران در بخشهای مختلف جشنواره روتردام امسال حضور دارند.
فیلم جسارتآمیز محمد رسولاف با عنوان «دست نوشتهها نمیسوزند» که داستان قتلهای زنجیزهای را به شیوهای دیدنی روایت میکند، اولینبار در بخش نوعی نگاه جشنواره کن به نمایش درآمد و حالا در بخش «خیال» که به نمایش فیلمهای برگزیده از سراسر جهان اختصاص دارد، روز جمعه برای اولین بار در هلند به نمایش در میآید.
«گربه و ماهی» ساخته جذاب شهرام مکری که اولین بار سال گذشته در بخش افقهای جشنواره ونیز نمایش داده شد و به همین دلیل از حضور در بخش مسابقه جشنواره فجر امسال بازماند، در بخش «چگونه زنده بمانیم...» برای اولین بار روز جمعه به نمایش در میآید.
فیلمبرداری فیلم در یک نمای طولانی ۱۳۴ دقیقهای بدون قطع، گربه و ماهی را به تجربه منحصر به فردی در سینمای ایران بدل میکند.
اما «از تهران تا بهشت» ساخته ابوالفضل صفاری با فیلمنامهای از صفاری و حسین آبکنار و بازی مهناز افشار، جعفر والی و علیرضا خمسه، اولین نمایش اروپاییاش را در جشنواره روتردام تجربه میکند. این فیلم هم که در بخش «چگونه زنده بمانیم...» به نمایش در میآید٬ داستان سفر غریب زنی به نام غزال را روایت میکند که ظاهرا شوهرش به دلیل ربودن اسنادی ناپدید شده و حالا غزال که از بارداری خود هم باخبر شده، در سفری سورئال در جامعه به دنبال یافتن اوست. فیلم روز شنبه هفته آینده اولین نمایشاش را تجربه میکند.
فیلمهای مسابقه
۱۴ فیلم برای دریافت جایزه ببر طلایی جشنواره روتردام با هم رقابت خواهند کرد.
از این میان «قلب تیره من» ساخته پیتر برونر از اتریش با تصاویر سیاه و سفید خود، چهره تازهای از سینمای اتریش ارائه میکند و داستان جنگ ساخته مارک جکسون، محصول مشترک ایتالیا و آمریکا داستان زنی را روایت میکند که عکاس جنگ است و به تازگی از گروگانگیری در لیبی رها شده و حالا تمام روزهای خود را در سیسیلی در حال سیگار کشیدن در رختخواب است و توانایی شرح احساسات خود را ندارد.
«کارخانه امید» از روسیه ساخته ناتالیا مشانینوا که با دوربین روی دست و بازیگرانی که غالباً برای اولین بار جلوی دوربین آمدهاند، ساخته شده، چهره تازهای از سینمای روسیه ارائه میکند.
«آروارد» ساخته سامر نجاری و دومنیک شیلا محصول کانادا مضمون مهاجرت را در یک جزیره نزدیک ساحل سوریه بررسی میکند و «بدرود ماه» ساخته دیک تویندر از هلند ماموریت آمریکاییها در کره ماه را در سال ۱۹۷۲ از منظر یک دختر ۱۲ ساله در هلند پیگیری میکند تا به شرحی از جامعه این کشور در آن دوران برسد.
جشنواره فیلم روتردام تا ۱۳ بهمنماه (دوم فوریه) ادامه خواهد داشت.