پنجاه سال پيش در اول ژانويه ۱۹۵۹ فيدل کاسترو و انقلابيون کوبايی از کوه‌های سی‌يرا مائسترا پايين آمدند و رژيم ديکتاتوری را سرنگون کردند.
کاسترو زمانی که هنوز انقلابی جوانی بود در ۱۹۵۳ گفته بود: «امروز مرا محکوم می‌کنيد، اهميتی ندارد. تاريخ مرا خواهد بخشيد». آيا تاريخ چنين قضاوتی در مورد فيدل دارد؟
در اين که انقلاب در تمام اين سال‌ها استمرار داشته حرفی نيست. انقلاب تهاجم خليج خوک‌ها، بحران موشکی و سقوط اتحاد شوروی را از سر گذرانده است.
کاسترو ۸۲ ساله زمامداری ۱۰ رئيس‌جمهوری آمريکا را تجربه کرده و از تعداد زيادی سوء قصد که به جانش شده جان سالم بدر برده است. اينکه تاريخ او را خواهد بخشيد يا نه معلوم نيست اما قطعاً هميشه نام کاسترو در ياد تاريخ خواهد ماند.
مقامات کوبايی از گروه‌های موسيقی خواسته‌اند تا در جشن ضدامپرياليستی سالگرد انقلاب در ساحل هاوانا شرکت کنند. پس رقص وپايکوبی به اين مناسبت برقرار خواهد بود. اما شادی و سرور، مانند چيزهای ديگر در اين جزيره کمياب است.
تلاش برای پيدا کردن مواد ساده غذايی و کالاهای اساسی زندگی ديگر حال و هوای جشن و خوشحالی در سر کسی باقی نگذاشته است.
دولت تحريم‌های طولانی مدت آمريکا را علت همه مشکلات می‌داند، اما بسياری از تحليل‌گران شکل متمرکز تصميم‌گيری در رژيم کمونيستی، بوروکراسی خفقان‌آور و نبود آزادی اقتصادی را عامل اصلی وضعيت کنونی کوبا می‌بينند.
در کوبا ۹۰ درصد اقتصاد در دست دولت است و بدين‌ترتيب همه برای دولت کار می‌کنند. متوسط حقوق ماهيانه ۱۲ دلار است. همه از دولت سهميه برنج و لوبيا و ديگر مايحتاج ضروری می‌گيرند. خدمات عمومی و بهداشت و درمان هم مجانی است، پس مردم نمی‌ميرند اما نمی‌توانند خود را از دام فقر نجات دهند.
پس از سقوط اتحاد شوروی، کوبا برای کسب درآمد ارزی رو به جذب جهانگردان آورد تا ارز مورد نياز وارد کشور شود. انعامی که گردشگران می‌دهند از درآمد دولت بيشتر است بنا بر اين معلمان، محققان و ديگر افراد متخصص کار خود را رها کردند و پيش‌خدمت، راننده تاکسی و گارسون شدند.
همه در کوبا شغل دومی هم دارند. خرت و پرت دست دوم می فروشند، شيرينی خنگی، سبزی و صيفی که در باغچه خانه کاشته‌اند را در کنار خيابان بساط می کنند.
در نبود پيشرفت مادی در زندگی مردم، دستاوردهای انقلاب کوبا در نظام بهداشت و درمان و آموزش و پرورش خلاصه می‌شود. کوبا کمترين مرگ و مير نوزادان، بالاترين ميزان اميد به زندگی، باسوادی و فارغ‌اتحصيل دانشگاهی را در جهان دارد.
پس از گذشت نيم قرن، انقلاب کوبا دستاوردهای زياد و ناکامی‌های بسياری داشته است.
اکنون بر عهده ۱۱ ميليون کوبايی است که تصميم بگيرند آيا می‌خواهند همچنان ادامه‌دهنده راه انقلابيونی باشند که از کوه‌های سی‌يرا مائسترا پايين آمدند و نظامی جديد را در کشور مستقر کردند يانه.
