علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران گفته است نظر رهبر جمهوری اسلامی این نیست که ساختار نظام عوض شود و از ریاستی به پارلمانی تغییر کند.
آقای لاریجانی روز ۱۸ آذر در گفتوگو با خبرگزاری فارس گفته است بعد از اظهارات سال گذشته آیتالله علی خامنهای درباره ممکنبودن تغییر ساختار نظام حکومتی در ایران، از او در این مورد سوال کرده و آقای خامنهای گفته است که در آن سخنان فقط مثال زده" و نظرش این نبوده است که ساختار عوض شود.
مهرماه سال گذشته رهبر جمهوری اسلامی گفته بود: «اگر روزی در آینده احتمالا دور احساس شود که نظام پارلمانی برای انتخاب مسئولان قوه مجریه بهتر است، هیچ اشکالی در تغییر ساز و کار فعلی وجود ندارد.»
آیتالله خامنهای در عین حال با اشاره به انتخاب مستقیم رئیسجمهوری در ایران، گفته بود که نظام حکومتی جمهوری اسلامی در حال حاضر «نظام ریاستی» است.
آقای لاریجانی در مصاحبه اخیر خود گفته است که اگر قرار باشد تغییری درباره ساختار نظام صورت بگیرد، «کار مجلس نیست» و باید از طریق اصلاح قانون اساسی انجام شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفته است در صورت تشکیل نظام پارلمانی در ایران «ما یک رهبر داریم که سیاستها را مشخص میکند و یک پارلمان هم داریم که از طرف مردم قوانین را معلوم و مسئولین را انتخاب میکند.»
بنا بر قانون اساسی جمهوری اسلامی که در سال ۱۳۵۸ به تصویب رسید، در حکومت ایران علاوه بر رئیس جمهور، حضور نخستوزیر نیز پیش بینی شده بود.
اختلافات میان میرحسین موسوی نخست وزیر وقت و علی خامنهای رئیس جمهور وقت در سالهای ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ باعث شد گروهی از مقامات جمهوری اسلامی وجود همزمان این دو پست را موجب ناهماهنگی در قوه مجریه ببینند و در جریان بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی در سال ۱۳۶۸، سمت نخست وزیری از ساختار حکومتی ایران حذف شد.
این اظهارات رئیس مجلس شورای اسلامی در حالی مطرح شده است که مهرماه سال گذشته و چند روز پس از آنکه آیتالله خامنهای در سخنانی از «تغییر شیوه انتخاب رئیس دولت در صورت لزوم» سخن گفت، علی لاریجانی در رویکردی نسبتا مثبت درباره چنین تغییری گفته بود که انتخاب رئیس دولت توسط مجلس، او را «مسئولیتپذیرتر» خواهد کرد.
او در عین حال گفته بود: «البته اینکه زمان پیادهکردن چنین شیوهای چه زمانی باشد، بحثی است که باید روی آن بررسی دقیق انجام شود.»
آقای لاریجانی در ادامه گفته بود که برداشتش از متن سخنان رهبر جمهوری اسلامی، «احیای پست نخستوزیری» نیست و صحبتهای آیتالله خامنهای متوجه این پرسش است که «رئیس جمهور با رأی مستقیم مردم انتخاب شود یا به وسیله نخبگانی که مردم انتخاب کردهاند؟»
این سخنان رهبر جمهوری اسلامی درباره ممکنبودن تغییر نظام حکومتی ایران، واکنش اکبر هاشمی رفسنجانی را نیز در پی داشت که گفت تحقق نظام پارلمانی، مستلزم تغییر در جمهوریت نظام است که «قدرت انتخاب مردم را محدود و محصور میکند».
این رئیس جمهور سابق ایران و همچنین رئیس سابق مجلس خبرگان رهبری و رئیس فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام، گفته بود که چنین تغییراتی «قطعاً مدنظر رهبری نبوده است» چون «تضعیف بخش جمهوریت نظام خلاف قانون اساسی است.»
آقای هاشمی تاکید کرده بود که چنین تغییری مستلزم تغییر در قانون اساسی جمهوری اسلامی طبق ساز و کار آن است.
مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی، بازنگری در این قانون اساسی باید در یک شورا بررسی شود و پس از تأیید رهبری، به همهپرسی گذاشته میشود و باید به تصویب اکثریت مطلق شرکتکنندگان در همهپرسی برسد.
رئیس مجلس شورای اسلامی در مصاحبه روز شنبه ۱۸ آذر با فارس همچنین گفته است که قانون اساسی فعلی جمهوری اسلامی «ظرفیتهای خیلی خوبی دارد و اگر قانون درست اجرا شود مشکلی ندارد.»
علی لاریجانی که در سالهای گذشته بارها دولت محمود احمدینژاد را به نقض قانون و بیتوجهی به جایگاه مجلس متهم کرده است، گفته است جمهوری اسلامی «از نظر تربیت سیاسی وضع بهسامانی ندارد». او همچنین خواستار توجه به احزاب در نظام سیاسی ایران شده است.
او گفته است: «احزاب در ساختار سیاسی برای مردمسالاری یک غنا ایجاد میکنند.»
به گفته آقای لاریجانی «اگر ما از تربیت مدیران استراتژیک برخوردار باشیم و تشکیلات متناسب با قانون اساسی را داشته باشیم، میتوانیم با همین قانون اساسی کارمان را ادامه دهیم».