رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، در یک مصاحبه تلویزیونی با ذکر اینکه میان ایران و ترکیه در مورد مسائل منطقهای اختلاف نظرهایی وجود دارد تأکید کرد که فرقهگرایی نباید باعث بروز دشمنی میان دو کشور شود.
وی این مطلب را روز شنبه ۵ دی در مصاحبه با شبکه تلویزیونی العربیه بیان کرد؛ این مصاحبه قرار است روز یکشنبه ۶ دی ماه به طور کامل از این شبکه تلویزیونی پخش شود.
آقای اردوغان در این مصاحبه تصریح کرد: «بین ترکیه و ایران اختلاف نظرهایی وجود دارد اما نمیخواهم که این تمایزها به مناسبات خوب همسایگی ما لطمه بزند ... فرقهگرایی نباید سبب شود ایران و ترکیه به دشمنی با هم برخیزند. اسلام باید مرجع ما باشد.»
این در حالی است که رجب طیب اردوغان روز ۱۸ ام آذر ماه در مصاحبه با شبکه تلویزیونی الجزیره ایران و عراق را به فرقهگرایی متهم کرده بود.
در پاسخ به این اظهارات روز دوم دی ماه جاری و دو هفته پس از انتقاد رئیسجمهور ترکیه از سیاستهای منطقهای جمهوری اسلامی، رئیس مجلس ایران بدون ذکر نام، بعضی از کشورهای منطقه را به تلاش برای «زنده کردن امپراتوریهای گذشته خود» متهم کرده و گفت که «دوره امپراتوریگری به سر رسیده» و «تفکری واهی» است.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، علی لاریجانی، تأکید کرده بود که «این گونه سیاستها» هزینههای بسیاری برای منطقه به دنبال دارد.
اردوغان در ادامه مصاحبه روز شنبه خود با العربیه ضمن اشاره به «تلاشهایی در جهان برای ایجاد تفرقه میان کشورهای منطقه» گفت که باید تلاش کرده و جلوی این تفرقه را بگیریم.
او با مثال آوردن مشکلات موجود در کشورهایی چون سوریه، عراق، لیبی و فلسطین گفت «اگر بخواهیم شرایط را اداره و مدیریت کنیم باید بر این اختلافات غلبه کنیم. جهان اسلام میتواند قویتر از این باشد.»
روز شنبه و همزمان با مصاحبه اردوغان با العربیه، علیاکبر ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، در دیدار با صلاحالدین اوزگوندروز، رئیس جمعیت شیعیان ترکیه، گفت: «مبارزه با جریانهای افراطی و تکفیری ضرورتی امکانناپذیر است و کشورهای همسایه در منطقه باید با جدیت در این زمینه همکاری کنند.»
آقای ولایتی افزود که «آنچه امروز به نام اسلام از سوی جریانهای تروریستی در حال معرفی شدن است همانا توطئه دشمنان اسلام برای ایجاد تفرقه میان مسلمانان از هر مذهبی است و برای آنها تفاوتی میان شیعه و سنی وجود ندارد.»
ترکیه و عراق
رئیس جمهوری ترکیه در ادامه مصاحبه روز شنبه خود ضمن اشاره به بحران موجود در عراق گفت نیروهای ترکیه در کمپ بعشیقه در موصل به عراقیها آموزش نظامی میدهند و با آگاهی و خواست دولت عراق به این منطقه رفتهاند.
رجب طیب اردوغان گفت: «روابط عراق و ترکیه خوب است و ما تحولات موجود میان عراق و ترکیه را وقتی نخست وزیر عراق حیدر العبادی به ترکیه سفر کرد مورد بررسی قرار دادیم.»
آقای اردوغان در ادامه این مصاحبه دربارهٔ حضور نیروهایش در عراق گفت: «وقتی گروه حکومت اسلامی (داعش) وارد عراق شد، حکومت عراق از ما کمک خواست و ما اعلام آمادگی کردیم. ترکیه از عراق خواست برای نیروهای ارسالی محل استقراری تعیین کند که با برآورده شدن این خواست نیروهای خود را به این کشور ارسال کردیم.»
اردوغان خاطر نشان کرد همه این مسائل به اواخر سال قبل باز میگردد و نیروهای ترکیه از ماه مارس (فروردین) گذشته در بعشیقه مستقر شدهاند.
این در حالی است که روز ۲۰ آذر ماه، عراق شکایت خود از ترکیه را بخاطر آنچه حضور «شرمآور» شماری از نظامیان این کشور در بخش شمال عراق نامید، به شورای امنیت سازمان ملل متحد برد و خواهان «خروج فوری و بی قید و شرط» این نیروها شد.
دولت عراق در یک التیماتوم ۴۸ ساله از دولت ترکیه خواسته بود نیروهای خود را از این کشور خارج کند.
حیدر العبادی، نخستوزیر عراق، روز ۱۵ ام آذر ماه در بیانیهای به ترکیه هشدار داد در صورتی که تا ۴۸ ساعت آینده نیروهای خود را خاک این کشور خارج نکند، به شورای امنیت سازمان ملل شکایت خواهد کرد.
نخست وزیر عراق تصریح کرده بود که شمار و اندازه نیروهای ترکیه اهمیت ندارد، بلکه چنین حضوری در خاک عراق مردود است.
در برابر این اعتراض عراق، ترکیه گفته بود این نیروها با هماهنگی دولت مرکزی عراق و برای آموزش نیروها برای بازپسگیری موصل از گروه داعش در این منطقه حضور دارند.
رئیس جمهوری ترکیه در ادامه مصاحبه خود با شبکه تلویزیونی العربیه گفت: «وزیر دفاع عراق از این اردوگاه نیز دیدار کردهاست اما بنظر میرسد تحولات در سوریه بر شرایط عراق نیز تأثیر گذاشتهاست. سوریه، عراق، ایران و روسیه در بغداد یک گروه چهارجانبه تشکیل دادند و از ترکیه نیز دعوت کردند تا به آنها بپیوندد اما من به ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه گفتم نمیتوانم کنار رئیس جمهوری بنشینم که مشروعیتش زیر سؤال است.»
ورود نیروهای نظامی ترکیه به عراق انتقاد ایران را نیز به دنبال داشتهاست. ایران در رابطه با رخدادهای سوریه دچار اختلاف با آنکارا است، چرا که تهران حامی بشار اسد محسوب میشود، اما آنکارا بر کنارهگیری اسد از قدرت تأکید دارد.