یک مدیر مؤسسه علوم شیلاتی ایران خبر داد که «ژنوم» بیش از ۱۰۰ گونه ماهی ایران که برای شناسنامهدار کردن و ثبت جهانی آنها استخراج شده، به دلیل «کمبود اعتبارات» در سردخانه باقی مانده است و «احتمال خراب شدن» آنها وجود دارد.
ژنوم ماده ژنتیکی است که حاوی دستورالعملهای ارثی برای ساخت و نگهداری جاندار است. کلمهٔ ژنوم از دو کلمهٔ ژن و پسوند (ome) که از کلمهٔ کروموزوم میآید ساخته شدهاست.
احمد غرقی، مدیر گروه ژنتیک مولکولی مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی، روز شنبه ۲۴ مرداد، در مصاحبهای با خبرگزاری ایسنا خبر داد که این مؤسسه از ۵ سال پیش طرحی را برای شناسنامهدار کردن آبزیان ایران با هدف «حفظ تنوع زیستی و اصلاح نژاد» آنها آغاز کردهاست.
به گفته آقای غرقی، شناسنامهدار کردن آبزیان ایران با روش «شناسهگذاری» دیانای انجام میشود و این آبزیان پس از شناسنامهدار شدن، در مجامع ملی و بینالمللی به نام ایران ثبت خواهند شد.
وی خبر داد که تاکنون ۱۳ گونه از آبزیان ایران شامل ۸ گونه میگو و ۵ گونه ماهی ثبت جهانی شدهاند.
به گفته آقای غرقی، این در حالی است که دریای خزر زیستگاه ۱۱۰ گونه، آبهای داخل ایران، زیستگاه ۸۰ گونه و دریای عمان و خلیج فارس زیستگاه هزار و ۵۰۰ گونه ماهی و آبزی است اما این آبزیان تاکنون دارای «شناسنامه و هویت ژنتیکی نبودند و به ثبت نرسیدهاند.»
براساس گزارشها، در روش شناسهگذاری دیانای برای هر گونه جانوری یا گیاهی یک شناسه ژنتیکی ثبت میشود و با بررسی آنها میتوان پی برد که هر جانور یا گیاهی به چه گونهای تعلق دارد.
آقای غرقی در سخنان روز شنبه خود همچنین خبر داد که برای توسعه این طرح، در مراکز تحقیقات ذخایر آبزیان در بندر عباس، بوشهر، اهواز، چابهار، گرگان، ساری، تنکابن، رشت و ارومیه «زیستبانک» ایجاد شدهاست.
وی درعین حال اضافه کرد: «در حال حاضر ژنوم بیش از ۱۰۰ گونه ماهی را استخراج کردیم و این کار نیاز به اجرای سایر مراحل دارد ولی به دلیل کمبود اعتبارات، نمونهها در سردخانه باقی مانده است و احتمال خراب شدن آنها وجود دارد.»
وی تأکید کرد که این پروژه برای اولین بار در ایران اجرا شدهاست ولی «حمایت مالی نمیشود و استمرار ندارد.»