عراقی های ناامید در شهر بغداد به دنبال اجساد اقوام و دوستان خود می گردند که در انفجارهای مرگبار دیروز چهارشنبه در بغداد کشته شدند. کشته شدن ۱۹۱ تن در این حادثه موجب شد ابهاماتی درباره نقشه امنیتی بغداد پیش آید.
عادل درویش ، نویسنده، روزنامه نگار و تحلیلگر بریتانیایی در گفت و گو با رادیو فردا درباره وضعیت کنونی عراق و بحران این کشور می گوید.
کشته شدن ۱۹۱ تن در این حادثه موجب شد ابهاماتی درباره نقشه امنیتی بغداد پیش آید. تا چه حد فکر می کنید این طرح موفق بوده است؟
عادل درويش:خوب مطمئنا در عراق امنیت وجود ندارد. نقشه امنیتی بغداد شکست خورده است. آنچه ما اکنون در عراق می بینیم، واژگونی نقش و اولویت ها است. تقریبا تا حدود دو سال پیش تعداد زیادی از شبه نظامیان شیعه خواستار آن بودند که نیروهای ائتلاف به رهبری ایالات متحده در کنار سنی ها در مقابل طرفداران صدام حسین بایستند. اما اکنون آنها می خواهند نیروهای ائتلاف، عراق را ترک کنند زیرا ارتش عراق اکنون در موقعیت قوی تری قرار دارد.
در حالی که شیعیان می خواهند نیروهای ائتلاف از عراق خارج شوند، سنی ها می دانند اگر نیروهای ائتلاف از عراق بیرون روند، دولت عراق مسئول تامین امنیت این کشور می شود. آنها به دولت عراق اعتماد ندارند و مطمئن نيستند که اين دولت، بین سنی ها و شیعیان بی طرفانه عمل کند. این مساله باعث درگیری های بیشتر می شود. بنابراین هر چه دولت نوری المالکی، نخست وزیر عراق ناتوانی بیشتری در تامین امنیت نشان دهد، نیروهای ائتلاف زمان بیشتری در این کشور باقی خواهند ماند.
آیا حملات دیروز در ادامه درگیری های قومی و مذهبی است؟چه کسانی در این درگیری ها نقش دارند؟
عادل درويش: مسلما نیروهای آمریکایی هدف عمده گروه القاعده در عراق هستند. گروه القاعده می خواهد درگیری های قومی را در عراق شدت بخشد. آنان می خواهند جنگ داخلی ایجاد کنند. فکر می کنم انفجارهای انتحاری دیروز در بغداد، کار سنی ها و القاعده بود. همانطور که مقتدی صدر در حمله به بصره در نزدیکی پایگاه های نیروهای بریتانیایی دست داشت.
شماری از کارشناسان عقیده دارند نباید به درگیری های کنونی در عراق جنگ داخلی نام داد. به نظر شما آیا جنگ داخلی در عراق رخ داده است؟
عادل درويش:اگر به تاریخ بنگریم واقعا نمی فهمیم که چه زمانی جنگ داخلی آغاز می شود. تاریخ نگاران همیشه تلاش می کنند نشانه های مشخصی را در جنگ های داخلی پیدا کنند تا آغاز آن را حدس بزنند.
اگر تعداد کشته شدگان به بیش از صد نفر در روز برسد، به دلیل درگیری های قومی و مذهبی می توان آن را جنگ داخلی نامید.
ممکن است شرایط عراق با آنچه تعریف کلاسیک جنگ داخلی است، مثلا در اسپانیا، متفاوت باشد؛ با وجود این، آنچه امروز در عراق می گذرد، مسلما نمونه ای از جنگ داخلی است.
راه برون رفت از بحران کنونی عراق چیست؟
عادل درويش: من فکر می کنم شرایط کنونی عراق بسیار وخیم است. من اصلا خوش بین نیستم. به نظرم واقعا فاجعه است. تا زمانی که دولت عراق استعفا نکند و قانون اساسی بازنویسی نشود و سیستم رای گیری در این کشور تغییر نکند، به نظر من تغییری در این شرایط فاجعه بار رخ نخواهد داد. ادامه شرایط کنونی، عراق را به سوی درگیری های بیشتر قومی و مذهبی، اشغال بیشتر این کشور و بیشتر شدن حساسیت های قومی و مذهبی هدایت می کند و موجب تشکیل دولت ائتلافی می شود. دولت ائتلافی به طور طبیعی ضعیف، ناموثر، فسادپذیر و تحت تاثیر نیروهای مختلف است.
عادل درویش، نویسنده، روزنامه نگار و تحلیلگر بریتانیایی سال ها با نشریاتی چون ایندیپندنت، دیلی تلگراف و تایمز همکاری مستمر داشته است. وی همچنین مقالات بسیاری در واشینگتن پست، دیلی اکسپرس و اکونومیست منتشر کرده است.
