دیدار روز چهارشنبه رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، از مسکو فرصتی است برای نزدیک ساختن مواضع روسیه و غرب پیرامون وضعیت بحرانی سوریه و دست یافتن به توافق ضمنی در مورد نحوه کنار گذاشتن رژیم اسد در دمشق.
ایستادگی سیاسی روسیه در کنار رژیم اسد و کمک‌های نظامی این کشور به دولت حاکم در دمشق روند تحولات داخلی سوریه را که از یک سال و نیم پیش آغاز شده کند ساخته است.
نحوه برکناری معمر قذافی از قدرت در لیبی، روسیه را نسبت به هدف‌های نهایی غرب در سوریه مشکوک ساخته است. از این جهت کرملین ایستادگی در کنار رژیم اسد و دفاع از آخرین متحد خاورمیانه‌ای خود را اقدامی در برابر گسترش دامنه نفوذ غرب در صحنه بین‌المللی تلقی می‌کند.
علی‌رغم تغییر وضعیت اقتصادی و نظامی روسیه بعد از سقوط امپراتوری اتحاد شوروی سابق، مسکو همچنان طالب نفوذ در عرصه جهانی است و خود را درگیر نبرد قدرت با غرب می‌بیند.
از نگاه کرملین ایستادگی در کنار رژیم اسد فرصتی است برای ادامه حضور در صحنه جهانی از راه آویخته ماندن به اهرم‌های رنگ‌باخته‌ای که اتحاد شوروی در گذشته در اختیار داشت.
از نگاه غرب، تغییر رژیم سیاسی حاکم بر سوریه علاوه بر ادامه تحولات سیاسی گسترده‌تری که طی دو سال گذشته از تونس آغاز و تا مصر ادامه یافته است، هدف تضعیف سیاسی روسیه را نیز که با استفاده از کارت عضویت دائم در شورای امنیت مزاحم شکل گرفتن نظم تازه در منطقه است تامین خواهد کرد.
نارضایتی غرب
ادامه وضع موجود در سوریه که تاکنون به از دست رفتن جان بیش از ۱۶ هزار نفر انجامیده، علاوه بر تحمیل تلفات انسانی بیشتر و افزایش میزان تخریب در زیرساخت‌های شهری، مداخله مستقیم نظامی کشورهای همسایه، من‌جمله ترکیه و اسرائیل را به منظور پایان دادن به مخاطرات امنیتی در مرزهای خود، اجتناب‌ناپذیر خواهد ساخت.
در این میان در صورتی که روسیه راه تصویب قطعنامه‌های شورای امنیت علیه حکومت اسد را سد نمی‌ساخت، فشار‌های جهانی تاکنون موازنه قدرت را در سوریه به نحو چشمگیری به نفع مخالفان اسد تغییر داده بود.
در تازه‌ترین واکنش به مواضع روسیه در قبال بحران سوریه، هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، اظهارداشت: «متحدان اسد هزینه پشتیبانی از او را پرداخت می‌کنند.»
احمد داووداوغلو، وزیر خارجه ترکیه، نیز که در سفر روز چهارشنبه اردوغان به روسیه نخست وزیر ترکیه را همراهی می‌کند، طی اظهارات مشابهی خاطرنشان ساخت: «کشورهای حامی رژیم اسد باید منزوی شوند.»
رهبران کرملین شاید بر اساس این جمع‌بندی که با پایان یافتن وضعیت انتقالی در سوریه، طرح برخورد با ایران و احتمالا حرکت غرب در جهت تغییر رژیم تهران وارد مرحله تازه‌ای خواهد شد، ایستادگی در کنار رژیم اسد، حتی در قالب یک جنگ تاخیری، را در جهت مصالح راهبردی روسیه می‌بینند.
پیشنهاد دعوت از ایران
پیشنهاد روسیه (و کوفی عنان) مبنی بر دعوت از ایران برای پیوستن به کشورهای عضو دائمی شورای امنیت، اتحادیه عرب، جامعه اروپا، ترکیه، قطر، عراق، و کویت برای پایان دادن به بحران سوریه، و همزمان، اعلام آمادگی تهران برای گفت‌وگو با مخالفان اسد نه نشانه انعطاف‌پذیر‌تر شدن روسیه و جمهوری اسلامی در قبال تغییرات سیاسی سوریه، که تاکتیکی شناخته‌شده برای ادامه جنگ تاخیری با مخالفان اسد است.
مسکو به خوبی واقف است که پیشنهاد دعوت از تهران برای پیوستن به جمع کشورهای گروه تماس فاقد هر گونه شانس واقع‌گرایانه است. تهران نیز انتظار ندارد که دعوت از مخالفان اسد برای گفت‌وگو را هیچ یک از جناح‌های مخالف رژیم کنونی حاکم بر سوریه جدی تلقی کرده و بپذیرند.
پادرمیانی اردوغان
از زمان آغاز بحران داخلی در سوریه، ترکیه نسبت به هر کشور دیگر منطقه نقش فعال‌تری در قبال تحولات مربوط داشته است. در حال حاضر بیش از ۴۰ هزار سوری پناهنده در خاک ترکیه به سر می‌برند.
شورشیان مسلح پ‌ک‌ک، با استفاده از وضعیت موجود، در درون مرزهای سوریه مستقر شده و مشابه پناه گرفتن کردهای متحد پ‌ک‌ک در مناطق کردنشین عراق، تحرکاتی را علیه ارتش ترکیه در نقاط نزدیک به پناهجویان آغاز کرده‌اند.
ساقط شدن یک فروند هواپیمای فانتوم اف ۴ ترکیه در آب‌های مدیترانه در ۲۲ ژوئن سال جاری توسط سوریه، ملاحظات امنیتی آنکارا در قبال بحران جاری در مرزهای آن کشور را بیش از پیش گسترش داده است.
طی سفر دو روزه به روسیه، نخست وزیر ترکیه ضمن تاکید بر اهمیت همکاری‌های دوجانبه مسکو و آنکارا، ضرورت گسترش دادن این مناسبات و کسب اطلاعات پیرامون هواپیمای ساقط شده خود در آب‌های مدیترانه، مسئله سوریه و راه حل‌های پایان دادن به بحران آن کشور را با پوتین رئیس جمهور و مدودف نخست وزیر روسیه در میان خواهد گذاشت.
نگرانی‌های تهران و دمشق
انتظار می‌رود که اردوغان در دیدار با پوتین نگرانی‌های امنیتی ترکیه و اجتناب‌ناپذیر بودن حذف اسد از هر نوع راه حل بحران سیاسی سوریه را با وی در میان بگذارد.
نکته دیگری که انتظار می‌رود اردوغان طی دیدار با پوتین مطرح سازد، نقش بازدارنده تهران در جهت پایان دادن به بحران سوریه، و عدم امکان دعوت از جمهوری اسلامی برای قرار گرفتن در کنار کشورهای عضو گروه تماس است.
قانع ساختن مسکو به تعلیق ارسال تسلیحات روسی به مقصد سوریه، توافق بر سر نحوه عبور از دوران انتقالی در سوریه، قانع ساختن اسد در جهت اجرای تعهدات مندرج در طرح شش‌ماده‌ای عنان، تدوین دستور کار تازه‌ای برای اجلاس بعدی گروه تماس در ژنو (یا مسکو) از جمله مسائلی است که طی دیدار اردوغان و پوتین می‌توانند مطرح شوند.
تهران نگران است که مذاکرات ترکیه و روسیه به دور زدن ایران در فعل و انفعالات مربوط به سوریه منتهی شود. اسد نگران است که روسیه با میانجی‌گری ترکیه به همراهی با غرب رضایت داده و در نهایت کنار نهادن وی را به عنوان راه حل بحران سوریه بپذیرد.
ایستادگی سیاسی روسیه در کنار رژیم اسد و کمک‌های نظامی این کشور به دولت حاکم در دمشق روند تحولات داخلی سوریه را که از یک سال و نیم پیش آغاز شده کند ساخته است.
نحوه برکناری معمر قذافی از قدرت در لیبی، روسیه را نسبت به هدف‌های نهایی غرب در سوریه مشکوک ساخته است. از این جهت کرملین ایستادگی در کنار رژیم اسد و دفاع از آخرین متحد خاورمیانه‌ای خود را اقدامی در برابر گسترش دامنه نفوذ غرب در صحنه بین‌المللی تلقی می‌کند.
علی‌رغم تغییر وضعیت اقتصادی و نظامی روسیه بعد از سقوط امپراتوری اتحاد شوروی سابق، مسکو همچنان طالب نفوذ در عرصه جهانی است و خود را درگیر نبرد قدرت با غرب می‌بیند.
از نگاه کرملین ایستادگی در کنار رژیم اسد فرصتی است برای ادامه حضور در صحنه جهانی از راه آویخته ماندن به اهرم‌های رنگ‌باخته‌ای که اتحاد شوروی در گذشته در اختیار داشت.
از نگاه غرب، تغییر رژیم سیاسی حاکم بر سوریه علاوه بر ادامه تحولات سیاسی گسترده‌تری که طی دو سال گذشته از تونس آغاز و تا مصر ادامه یافته است، هدف تضعیف سیاسی روسیه را نیز که با استفاده از کارت عضویت دائم در شورای امنیت مزاحم شکل گرفتن نظم تازه در منطقه است تامین خواهد کرد.
نارضایتی غرب
ادامه وضع موجود در سوریه که تاکنون به از دست رفتن جان بیش از ۱۶ هزار نفر انجامیده، علاوه بر تحمیل تلفات انسانی بیشتر و افزایش میزان تخریب در زیرساخت‌های شهری، مداخله مستقیم نظامی کشورهای همسایه، من‌جمله ترکیه و اسرائیل را به منظور پایان دادن به مخاطرات امنیتی در مرزهای خود، اجتناب‌ناپذیر خواهد ساخت.
در این میان در صورتی که روسیه راه تصویب قطعنامه‌های شورای امنیت علیه حکومت اسد را سد نمی‌ساخت، فشار‌های جهانی تاکنون موازنه قدرت را در سوریه به نحو چشمگیری به نفع مخالفان اسد تغییر داده بود.
در تازه‌ترین واکنش به مواضع روسیه در قبال بحران سوریه، هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، اظهارداشت: «متحدان اسد هزینه پشتیبانی از او را پرداخت می‌کنند.»
احمد داووداوغلو، وزیر خارجه ترکیه، نیز که در سفر روز چهارشنبه اردوغان به روسیه نخست وزیر ترکیه را همراهی می‌کند، طی اظهارات مشابهی خاطرنشان ساخت: «کشورهای حامی رژیم اسد باید منزوی شوند.»
رهبران کرملین شاید بر اساس این جمع‌بندی که با پایان یافتن وضعیت انتقالی در سوریه، طرح برخورد با ایران و احتمالا حرکت غرب در جهت تغییر رژیم تهران وارد مرحله تازه‌ای خواهد شد، ایستادگی در کنار رژیم اسد، حتی در قالب یک جنگ تاخیری، را در جهت مصالح راهبردی روسیه می‌بینند.
پیشنهاد دعوت از ایران
پیشنهاد روسیه (و کوفی عنان) مبنی بر دعوت از ایران برای پیوستن به کشورهای عضو دائمی شورای امنیت، اتحادیه عرب، جامعه اروپا، ترکیه، قطر، عراق، و کویت برای پایان دادن به بحران سوریه، و همزمان، اعلام آمادگی تهران برای گفت‌وگو با مخالفان اسد نه نشانه انعطاف‌پذیر‌تر شدن روسیه و جمهوری اسلامی در قبال تغییرات سیاسی سوریه، که تاکتیکی شناخته‌شده برای ادامه جنگ تاخیری با مخالفان اسد است.
مسکو به خوبی واقف است که پیشنهاد دعوت از تهران برای پیوستن به جمع کشورهای گروه تماس فاقد هر گونه شانس واقع‌گرایانه است. تهران نیز انتظار ندارد که دعوت از مخالفان اسد برای گفت‌وگو را هیچ یک از جناح‌های مخالف رژیم کنونی حاکم بر سوریه جدی تلقی کرده و بپذیرند.
پادرمیانی اردوغان
از زمان آغاز بحران داخلی در سوریه، ترکیه نسبت به هر کشور دیگر منطقه نقش فعال‌تری در قبال تحولات مربوط داشته است. در حال حاضر بیش از ۴۰ هزار سوری پناهنده در خاک ترکیه به سر می‌برند.
شورشیان مسلح پ‌ک‌ک، با استفاده از وضعیت موجود، در درون مرزهای سوریه مستقر شده و مشابه پناه گرفتن کردهای متحد پ‌ک‌ک در مناطق کردنشین عراق، تحرکاتی را علیه ارتش ترکیه در نقاط نزدیک به پناهجویان آغاز کرده‌اند.
ساقط شدن یک فروند هواپیمای فانتوم اف ۴ ترکیه در آب‌های مدیترانه در ۲۲ ژوئن سال جاری توسط سوریه، ملاحظات امنیتی آنکارا در قبال بحران جاری در مرزهای آن کشور را بیش از پیش گسترش داده است.
طی سفر دو روزه به روسیه، نخست وزیر ترکیه ضمن تاکید بر اهمیت همکاری‌های دوجانبه مسکو و آنکارا، ضرورت گسترش دادن این مناسبات و کسب اطلاعات پیرامون هواپیمای ساقط شده خود در آب‌های مدیترانه، مسئله سوریه و راه حل‌های پایان دادن به بحران آن کشور را با پوتین رئیس جمهور و مدودف نخست وزیر روسیه در میان خواهد گذاشت.
نگرانی‌های تهران و دمشق
انتظار می‌رود که اردوغان در دیدار با پوتین نگرانی‌های امنیتی ترکیه و اجتناب‌ناپذیر بودن حذف اسد از هر نوع راه حل بحران سیاسی سوریه را با وی در میان بگذارد.
نکته دیگری که انتظار می‌رود اردوغان طی دیدار با پوتین مطرح سازد، نقش بازدارنده تهران در جهت پایان دادن به بحران سوریه، و عدم امکان دعوت از جمهوری اسلامی برای قرار گرفتن در کنار کشورهای عضو گروه تماس است.
قانع ساختن مسکو به تعلیق ارسال تسلیحات روسی به مقصد سوریه، توافق بر سر نحوه عبور از دوران انتقالی در سوریه، قانع ساختن اسد در جهت اجرای تعهدات مندرج در طرح شش‌ماده‌ای عنان، تدوین دستور کار تازه‌ای برای اجلاس بعدی گروه تماس در ژنو (یا مسکو) از جمله مسائلی است که طی دیدار اردوغان و پوتین می‌توانند مطرح شوند.
تهران نگران است که مذاکرات ترکیه و روسیه به دور زدن ایران در فعل و انفعالات مربوط به سوریه منتهی شود. اسد نگران است که روسیه با میانجی‌گری ترکیه به همراهی با غرب رضایت داده و در نهایت کنار نهادن وی را به عنوان راه حل بحران سوریه بپذیرد.
