ماتیاس اِنار، نویسنده فرانسوی، توانست با رمان «قطب‌نما» بزرگ‌ترین و معتبرترین جایزه ادبی در فرانسه یعنی «گنکور» را از آن خود کند.
نهمین رمان ماتیاس اِنار ماجرای یک محقق اتریشی موسیقی به نام «فرانتس ریتر» را روایت می‌کند که یک بیماری ناشناس او را به بستر می‌اندازد. فرانتس روزهای بیماری و شب‌های بی‌خوابی خود را صرف اندیشیدن به عشق نافرجام خود به زنی فرانسوی و همین طور رابطه پر نشیب و فراز اروپا و خاورمیانه طی قرون گذشته می‌کند.
ناشر «قطب‌نما» آن را «توصیفی ستایش‌آمیز و شاعرانه از داد و ستد تاریخی غرب و شرق» نام داده است. اِنار که در رشته زبان‌های فارسی و عربی تحصیل کرده و بخش قابل توجهی از عمر ۴۲ ساله خود را به سفر در کشورهای خاورمیانه گذرانده است اکنون در دانشگاه بارسلون اسپانیا به تدریس عربی و البته نوشتن رمان مشغول است.
پیش از انتخاب این رمان، هیئت ده نفره اعضای آکادمی گنکور فهرستی چهار نفره از نامزدهای نهایی جایزه را اعلام کرده بودند. طرفه این که همه این کتاب‌ها کم و بیش به موضوعی می‌پردازند که به نظر می‌رسد ذهن روشنفکران و نویسندگان فرانسوی را نیز مانند بسیاری دیگر از قلم‌به‌دستان جهان مشغول کرده است: اسلام‌گرایی افراطی و روابط میان غرب و کشورهای عرب/مسلمان.
در میان نامزدهای امسال رمانی هم از «بوالم سانسال» نویسنده الجزایری بود به نام «۲۰۸۴» که نه تنها نامش یادآور «۱۹۸۴» رمان مشهور «جورج اورل» است، بلکه داستانش هم آینده‌ای تیره و تار را به تصویر می‌کشد که در آن خلافتی اسلامی تشکیل شده و از آزادی‌های فردی و اجتماعی خبری نیست. این رمان که حال و هوایش بی‌شباهت به رمان‌های میشل ولبک (نویسنده جنجالی برنده گنکور ۲۰۱۰) نیست، علیرغم حمایت‌های وولبک نتوانست به جایزه دست پیدا کند.
این نخستین باری نیست که آثار آقای اِنار مورد توجه قرار می‌گیرند. رمان پیشین او «منطقه» (Zone) که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، کتابی بود ۵۰۰ صفحه‌ای که تنها و تنها یک نقطه داشت، آن هم در پایان رمان.
آقای اِنار در این رمان/مونولوگِ تک جمله‌ای، خوانندگان را به سفری دور و دراز در ذهن یک مامور مخفی فرانسوی- کروآت می‌برد تا ماجرای بی‌رحمی‌ها و نژادپرستی‌ها و عدم مدارا در اروپا را روایت کند. با وجود فرم به شدت نوگرایانه این رمان که از یک جمله ۱۵۰ هزار کلمه‌ای تشکیل می‌شود، در کنار تحسین منتقدان، خوانندگان نیز از این کتاب استقبال قابل توجهی کردند. ترجمه انگلیسی «منطقه» - که یکی از شناخته‌شده‌ترین آثار اِنار به شمار می‌آید-در سال ۲۰۱۱ به قلم شارلوت ماندل روانه بازار شد.
برخلاف بسیاری از جوایز معتبر، آکادمی گنکور پس از انتخاب «بهترین و خیال‌پردازانه‌ترین نثرِ سال» که به زبان فرانسه نوشته شده باشد، تنها ده دلار ناقابل به نویسنده آن جایزه می‌دهد، درست معادل همان مبلغی که در نخستیندوره اهدا جایزه گنکور در سال ۱۹۰۳ به «جان آنتونی ناو» نویسنده رمان «نیروی دشمن» داده شد. اما اعتبار این جایزه نه به ارزش نقدی که به چهره‌های ادبی فرانسه‌زبانی است که تاکنون این جایزه را به خانه برده‌اند: از جمله مارسل پروست، مارگرت دوراس، آندره مارلو و سیمون دوبووآر.
به علاوه دریافت این جایزه اغلب به معنای اقبال بالای کتاب‌خوان‌ها و پرفروش شدن رمان در فرانسه است، در نتیجه کسب آن در نهایت برای نویسنده و ناشر خالی از منفعت مادی نیز نخواهد بود.
نه تنها مبلغ جایزه طی بیش از یک قرن تغییر نکرده، بلکه طبق سنت پیشین، هنوز هم برنده این جایزه هر سال در رستوران «دروان» در پاریس و پس از صرف نهاری متشکل از خوراک بره و زیتون اعلام می‌شود.
