کانون مدافعان حقوق بشر ایران «اعدامهای دستهجمعی» تعدادی از زندانیان اهل سنت با «اتهامهایی مبهم و غیرمشخص» و همراه با «شکنجه» و «محروم بودن از دادرسی عادلانه» در طول مدت زندان را «زنگ خطری برای جامعه حقوقی ایران» پس از «اعدامهای در دهه ۶۰» دانست.
این کانون به ریاست شیرین عبادی، برنده ایرانی جایزه صلح نوبل، روز پنجشنبه، ۱۴ مرداد، در اطلاعیهای در وبسایت خود چنین نوشت که تصور میرفت پس از عبور از دهه ۶۰، «دوران اعدامهای دستهجمعی زندانیان سیاسی و عقیدتی سرآمده باشد، اما این فاجعه، زنگ خطری دوباره برای جامعه حقوقی ایران است که بر عدم استقلال قوه قضاییه تأکید دارد».
به گفته کانون مدافعان حقوق بشر، اعدامشدگان «محروم از دادرسی عادلانه و مدتها در سلول انفرادی و تحت شکنجه بودهاند».
این کانون همچنین اعلام کرد که حکم محکومیت به وکلا و متهمان «ابلاغ رسمی نشده بود» و «در نتیجه مشخص نیست که کلیه مراحل قانونی برای آنان طی شده باشد».
این نهاد ایرانی مدافع حقوق بشر تاکید کرد که «اعدامهای دستهجمعی با اتهامهایی مبهم و غیرمشخص، نه تنها نشانی از عدالت ندارد، بلکه نشان از شائبه ایجاد رعب و وحشت در جامعه دارد».
به گفته مقامات قوه قضاییه ایران روز سهشنبه، ۱۲مردادماه، ۲۰ نفر از اعضای گروه «توحید و جهاد» در زندان رجایی شهر کرج اعدام شدند.
در روزهای اخیر دادگستری استان کردستان و وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در اطلاعیههای جداگانه، اتهامهای متعددی به اعدامشدگان نسبت داده اند.
«ترور مسلحانه ماموستا برهان عالی از روحانیون اهل سنت و ماموستا شیخالاسلام»، «درگیری مسلحانه در محله شریف آباد با پرسنل وزارت اطلاعات»، «سرقت مسلحانه و زورگیری» و قتل «چهار نفر از محیطبانان استان کردستان» از جمله این اتهامها است.
اکثر این افراد این اتهامها را رد کرده اند و در فیلم هایی ویدیویی و نوشته هایی که از آنان منتشر شده اعلام کرده اند که مدتها در «سلولهای انفرادی» و «تحت شکنجه» بوده اند.
برخی از آنان همچنین اعلام کرده اند که تنها به فعالیت مذهبی و دینی مشغول بوده اند.
با این حال محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور ایران، افراد اعدام شده را متهم کرده که «تحت تاثیر القائات تکفیری قرار گرفته بودند» که به گفته وی، هم در داخل و هم خارج از کشور «تفکرات تکفیری را دنبال میکردند».
در همین حال کانون مدافعان حقوق بشر هشدار داد که «این عملکرد غیرقانونی قوه قضاییه» در شرایط فعلی منطقه خاورمیانه «میتواند به امنیت ملی ضربه زده و اختلافات مذهبی که همواره مورد سوء استفاده سیاستمداران قرار گرفته است را تشدید کند».
این نهاد مدافع حقوق بشر با محکوم کردن اعدام این افراد و با اعلام تسلیت به خانواده جانباختگان، «توجه مقامهای مسئول ایران را به تعهدات بینالمللی خویش در زمینه اجرای ضوابط حقوق بشر جلب» کرده است.
برخی از نهادهای مدافع حقوق بشر نیز اعدام این زندانیان اهل سنت را محکوم کرده اند. از جمله فدراسیون بینالمللی جامعههای حقوق بشر روز چهارشنبه، ۱۳ مردادماه، اعدام این زندانیان را به «شدیدترین وجهی» محکوم کرد.