بحران ناشی از برنامه اتمی جمهوری اسلامی ایران که دولت ایالات متحده و سایر قدرتهای بزرگ در پی حل آن هستند، روز سهشنبه، ۱۹ اسفندماه، در نشست بنیاد غیردولتی شورای روابط خارجی در واشینگتن مورد بررسی قرار گرفت.
در این نشست چند تن از کارشناسان از چهار اندیشکده آمریکایی دیدگاههای خود درباره پیامدهای توافق احتمالی اتمی در ایران را با مخاطبان در میان گذاشتند.
از جمله این کارشناسان، علی آلفونه، پژوهشگر فارسیزبان و کارشناس ارشد امور ایران، که اخیرا به بنیاد دفاع از دمکراسی پیوسته بر این نکته تاکید کرد که برخلاف تصور بخشی از افکار عمومی، مخالفت با توافق اتمی، بیشتر از جانب سپاه پاسداران در ایران صورت میگیرد.
آقای آلفونه در گفتوگویی کوتاه با رادیوفردا در واشینگتن میگوید که حتی در صورت دستیابی به توافق اتمی، سپاه پاسداران همچنان با آن مخالفت خواهد کرد.
علی آلفونه: هر توافق اتمی که بین گروه ۵+۱ و جمهوری اسلامی ایران انجام شود، اثرات بزرگی در داخل سیاست جمهوری اسلامی خواهد داشت. ما میدانیم که سپاه پاسداران در گذشته با چنین موافقتی مخالفت کرده و اعتقاد دارد که دولت آقای روحانی در عمل در قبال ایالات متحده آمریکا کوتاه آمده.
و صدالبته من همچنین اعتقاد دارم که پس از چنین توافقی هم سپاه پاسداران به مخالفت خودش ادامه میدهد و چه بسا روزی که آقای روحانی دیگر در دولت نباشد یا این که قدرت ایشان حتی در داخل دولت به عنوان رئیس جمهور به اندازه امروز نباشد، سپاه پاسداران در عمل تعیینکننده خط سیاسی جمهوری اسلامی در مورد مسئله اتمی باشد. و هیچ توافقی هم توافق قطعی نخواهد بود و سپاه پاسداران میتواند آن را عوض کند و این به نظر من بزرگترین خطر و تهدید برای هر توافقی است که بین ایالات متحده و جمهوری اسلامی انجام میشود.
نقش آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در این میان چه خواهد شد؟
آقای خامنهای صدالبته چراغ سبز را هم به دولت آقای روحانی داده که در این مذاکرات اتمی شرکت کند و حتی ممکن است که در کوتاهمدت با چنین توافقی هم موافقت کند. ولی نظر ایشان ممکن است در آینده عوض شود. خصوصاً اگر آقای خامنهای در سیاست داخلی تحت فشار باشد و به کمک سپاه پاسداران احتیاج داشته باشد. همان طور که در سال ۲۰۰۹ [۱۳۸۸] هم آقای خامنهای محتاج به کمک سپاه پاسداران بود برای حفظ نظام در جلوی معترضین، جمع میلیونی که به خیابانهای تهران و دیگر شهرهای کشور رفتند.
در چنین شرایطی آقای خامنهای واقعاً چارهای نخواهد داشت جز این که از سیاست سپاه پاسداران پیروی کند و نه از توافقی که آقای روحانی و دولت ایالات متحده آمریکا به آن رسیدهاند.
با توجه به این که اگر توافقی صورت نگیرد، بدون تردید تحریمها افزایش پیدا خواهد کرد و تاثیر تحریمها بر اقتصاد ضعیف ایران بسیار شدید خواهد بود، در آن صورت نقش سپاه پاسداران چه میتواند باشد؟ آیا میتواند همچنان به مخالفت ادامه دهد؟
سپاه پاسداران یک تئوری دارند که سرکوب معترضان و حتی گرسنگان در ایران ممکن است در کوتاهمدت، ولی در همان زمان جمهوری اسلامی باید سعی کند که هرچه زودتر به بمب اتمی دسترسی پیدا کند. پس از این که ایران به بمب هستهای دست پیدا کند، صدالبته این تحریمها هم برداشته میشوند، چون که آنها هم میدانند که ایالات متحده و همپیمانان آن تمایلی ندارند که یک قدرت اتمی از نظر اقتصادی ورشکسته شود. به خاطر این که در چنین شرایطی واقعاً معلوم نیست چه کسی و چه نهادی بمب اتمی را کنترل میکند.