پس از اختلافات عمیق بین شرکت روسی گازپروم و بلاروس به عنوان یکی از کشورهای انتقال دهنده این گاز به اروپا، که مدتی به مسدود شدن جریان گاز انجامید، دامنه اختلافات دو کشور در زمینه انتقال انرژی، «نفت» را نیز شامل شده است.
طی روزهای گذشته روسیه، به دلیل آن چه «نفت ربایی از لوله های انتقال دهنده در بلاروس» نامید، انتقال نفت به بلاروس را متوقف کرده است.
اما اختلافات بین این دو کشور، تاثیر بسیاری بر کشورهای اروپایی دریافت کننده نفت نیز دارد؛ کشورهایی که هنوز نتوانسته اند به سیاست واحدی در مورد انتقال و تامین انرژی دست یابند.
دو کشور روسيه و بلاروس از متحدان سياسی نزديک به يکديگر به شمار می روند. اين رابطه دوستانه طی سال های گذاشته چنان ابعادی به خود گرفت، که خط لوله انتقال دهنده نفت روسيه به اروپا از طريق بلاروس، «خط لوله دوستی» ناميده می شود.
نفت روسيه، يک پنجم مصرف اتحاديه اروپا را تامين می کند. نزديک ترين کشورهای اتحاديه به مرز بلاروس، کاملا به منابع روسی ا وابسته هستند و هرگونه اختلالی در انتقال آن از روسيه به شرق و مرکز اروپا، اقتصاد اين کشورها را کاملا تحت تاثير قرار می دهد.
اما از آن جايی که دو کشور بلاروس و روسيه، عملا از شرکای استراتژيک يکديگر به شمار می روند، کمتر کسی در لیتونی، آلمان يا لهستان گمان می برد که انتقال گاز يا نفت از بلاروس دچار مشکل شود. به ويژه که انتقال نفت روسيه از طريق بلاروس يکی از مهم ترين منابع درآمدی مينسک است.
اختلاف ناگهانی
دکتر يوری گورجيف، استاد دانشگاه و کارشناس سياسی و اجتماعی بلاروس و از شهروندان اين کشور در مصاحبه با راديو فردا می گويد: «ريشه اختلافات پيش از هر چيز به مسئله گاز و نفت باز می گردد. روسيه می خواهد تا بلاروس تقريبا همان مبلغی را پرداخت کند که کشورهای پيشرفته اروپايی پرداخت می کنند. اقتصاد بلاروس به شدت به منابع سوختی روسيه وابسته است. منابعی که با قيمت کمی خريداری می شدند و با قيمت زيادی در کشورهايی مثل آلمان به فروش می رسيدند. روسيه از اين موضوع ناراضی بود. و بلاروس در قفقاز و حتی ايران دنبال شرکای ديگری می گشت.»
از سوی ديگر برخی از روزنامه های بلاروس از جمله ايزویٍستيا پيشاپيش اعلام کرده اند که روسيه درصدد است تا به مرور، انتقال گاز و نفت از طريق اين کشور را کاهش دهد و مسکو نیز به دنبال شرکای ديگری می گردد.
اشغال بلاروس؟
روزنامه ايزویٍستا نوشته است که برخی از سياست مداران روس اخيرا بيش از پيش از ايده اتصال بلاروس به خاک روسيه سخن می رانند. طی روزهای گذشته يک راديوی روسی پرسشی را برای آمارگيری تلفنی مطرح کرده است در اين مورد، که آيا روسيه برای دفاع از خط لوله نفت بايد ارتش خود را به خاک بلاروس بفرستد؟
يوری گورجيف در این باره می گويد: «احتمال حمله نظامی بسيار کم است. دوره جنگ برای نابود کردن حکومت های ستمکار به پايان رسيده است و اگر کشور بزرگی می خواهد بر کشور کوچکی حکومت کند، از روش های اقتصادی استفاده می کند. به نظر من روسيه همينک اين کار را انجام می دهد. آنها تلاش می کنند تا کنترل اقتصاد بلاروس را در دست بگيرند.»
مسدود کردن خط لوله نفت توسط روسيه بلافاصله واکنش مقام های اتحاديه اروپا را به همراه داشت.
اتحاديه خواستار طرح دليل اصلی اين کار توسط روسيه است. ولاديمير پوتين، رييس جمهور روسيه می گويد: «اختلافات با مينسک حل خواهد شد.»
نارضایتی روسیه از لوکاشنکو
در همين حال برخی از کارشناسان اختلافات اخير بر سر گاز و نفت را نتيجه اختلافات سياسی می دانند. اين در حالی است که مينسک با سرکوب مخالفان سياسی خود که عمده آن ها از مخالفان سياست های روسيه نيز به شمار می رفتند، وفاداری خود به روسيه را ثابت کرده است.
يوری گورجيف می گويد: «از آخرين گفته های مقام های روس بر می آيد که آنها از سالهای اخير حکومت لوکاشنکا ناراضيند. دو راه حل وجود دارد،، که ممکن است هرکدام عملی شوند. جايگزينی لوکاشنکا با سياست مدار انعطاف پذيرتری که البته طرفدار روسيه باشد. و راه حل ديگری که گروه بزرگی از مردم بلاروس طرفدار آنند، يعنی پيوستن به جامعه اروپايی.»
پيوستن بلاروس به جامعه اروپايی و يا از آن مهم تر اتحاديه اروپا همواره از خطوط قرمز مسکو در معاملات سياسی و اقتصادی با اين کشور به شمار می رود.
به ويژه پس از انقلاب نارنجی در اوکرايين و تبديل شدن بلاروس به تنها مرز استراتژيک ميان اتحاديه اروپا و روسيه موضوعاتی از این دست، پر رنگ تر نیز شده اند.
با اين همه به عقيده بسياری از کارشناسان، تا زمانی که اتحاديه اروپا به نفت و گاز روسيه شديدا وابسته است، کشورهای قدرتمند اتحاديه فاصله خود را با مخالفان سياسی مينسک حفظ خواهند کرد، مگر اين که طی روزها، ماه ها يا سال های آينده، اتحاديه اروپا به تدوين سياستی همه جانبه در زمينه تامين، انتقال و امنيت انرژی دست بزند.
طی روزهای گذشته روسیه، به دلیل آن چه «نفت ربایی از لوله های انتقال دهنده در بلاروس» نامید، انتقال نفت به بلاروس را متوقف کرده است.
اما اختلافات بین این دو کشور، تاثیر بسیاری بر کشورهای اروپایی دریافت کننده نفت نیز دارد؛ کشورهایی که هنوز نتوانسته اند به سیاست واحدی در مورد انتقال و تامین انرژی دست یابند.
دو کشور روسيه و بلاروس از متحدان سياسی نزديک به يکديگر به شمار می روند. اين رابطه دوستانه طی سال های گذاشته چنان ابعادی به خود گرفت، که خط لوله انتقال دهنده نفت روسيه به اروپا از طريق بلاروس، «خط لوله دوستی» ناميده می شود.
نفت روسيه، يک پنجم مصرف اتحاديه اروپا را تامين می کند. نزديک ترين کشورهای اتحاديه به مرز بلاروس، کاملا به منابع روسی ا وابسته هستند و هرگونه اختلالی در انتقال آن از روسيه به شرق و مرکز اروپا، اقتصاد اين کشورها را کاملا تحت تاثير قرار می دهد.
اما از آن جايی که دو کشور بلاروس و روسيه، عملا از شرکای استراتژيک يکديگر به شمار می روند، کمتر کسی در لیتونی، آلمان يا لهستان گمان می برد که انتقال گاز يا نفت از بلاروس دچار مشکل شود. به ويژه که انتقال نفت روسيه از طريق بلاروس يکی از مهم ترين منابع درآمدی مينسک است.
اختلاف ناگهانی
دکتر يوری گورجيف، استاد دانشگاه و کارشناس سياسی و اجتماعی بلاروس و از شهروندان اين کشور در مصاحبه با راديو فردا می گويد: «ريشه اختلافات پيش از هر چيز به مسئله گاز و نفت باز می گردد. روسيه می خواهد تا بلاروس تقريبا همان مبلغی را پرداخت کند که کشورهای پيشرفته اروپايی پرداخت می کنند. اقتصاد بلاروس به شدت به منابع سوختی روسيه وابسته است. منابعی که با قيمت کمی خريداری می شدند و با قيمت زيادی در کشورهايی مثل آلمان به فروش می رسيدند. روسيه از اين موضوع ناراضی بود. و بلاروس در قفقاز و حتی ايران دنبال شرکای ديگری می گشت.»
از سوی ديگر برخی از روزنامه های بلاروس از جمله ايزویٍستيا پيشاپيش اعلام کرده اند که روسيه درصدد است تا به مرور، انتقال گاز و نفت از طريق اين کشور را کاهش دهد و مسکو نیز به دنبال شرکای ديگری می گردد.
اشغال بلاروس؟
روزنامه ايزویٍستا نوشته است که برخی از سياست مداران روس اخيرا بيش از پيش از ايده اتصال بلاروس به خاک روسيه سخن می رانند. طی روزهای گذشته يک راديوی روسی پرسشی را برای آمارگيری تلفنی مطرح کرده است در اين مورد، که آيا روسيه برای دفاع از خط لوله نفت بايد ارتش خود را به خاک بلاروس بفرستد؟
يوری گورجيف در این باره می گويد: «احتمال حمله نظامی بسيار کم است. دوره جنگ برای نابود کردن حکومت های ستمکار به پايان رسيده است و اگر کشور بزرگی می خواهد بر کشور کوچکی حکومت کند، از روش های اقتصادی استفاده می کند. به نظر من روسيه همينک اين کار را انجام می دهد. آنها تلاش می کنند تا کنترل اقتصاد بلاروس را در دست بگيرند.»
مسدود کردن خط لوله نفت توسط روسيه بلافاصله واکنش مقام های اتحاديه اروپا را به همراه داشت.
اتحاديه خواستار طرح دليل اصلی اين کار توسط روسيه است. ولاديمير پوتين، رييس جمهور روسيه می گويد: «اختلافات با مينسک حل خواهد شد.»
نارضایتی روسیه از لوکاشنکو
در همين حال برخی از کارشناسان اختلافات اخير بر سر گاز و نفت را نتيجه اختلافات سياسی می دانند. اين در حالی است که مينسک با سرکوب مخالفان سياسی خود که عمده آن ها از مخالفان سياست های روسيه نيز به شمار می رفتند، وفاداری خود به روسيه را ثابت کرده است.
يوری گورجيف می گويد: «از آخرين گفته های مقام های روس بر می آيد که آنها از سالهای اخير حکومت لوکاشنکا ناراضيند. دو راه حل وجود دارد،، که ممکن است هرکدام عملی شوند. جايگزينی لوکاشنکا با سياست مدار انعطاف پذيرتری که البته طرفدار روسيه باشد. و راه حل ديگری که گروه بزرگی از مردم بلاروس طرفدار آنند، يعنی پيوستن به جامعه اروپايی.»
پيوستن بلاروس به جامعه اروپايی و يا از آن مهم تر اتحاديه اروپا همواره از خطوط قرمز مسکو در معاملات سياسی و اقتصادی با اين کشور به شمار می رود.
به ويژه پس از انقلاب نارنجی در اوکرايين و تبديل شدن بلاروس به تنها مرز استراتژيک ميان اتحاديه اروپا و روسيه موضوعاتی از این دست، پر رنگ تر نیز شده اند.
با اين همه به عقيده بسياری از کارشناسان، تا زمانی که اتحاديه اروپا به نفت و گاز روسيه شديدا وابسته است، کشورهای قدرتمند اتحاديه فاصله خود را با مخالفان سياسی مينسک حفظ خواهند کرد، مگر اين که طی روزها، ماه ها يا سال های آينده، اتحاديه اروپا به تدوين سياستی همه جانبه در زمينه تامين، انتقال و امنيت انرژی دست بزند.
