در ميان نشست های پياپی که به مناسبت هفته جهانی دانشنامه «ايرانيکا» برگزار می شود، نشست پاريس از جمله جلساتی بود که با حضور انديشمندان و مورخان ايرانی و غيرايرانی و در حضور خبرنگاران رسانه های بين المللی، به يکی از حوادث مهم فرهنگی شهر بدل شد.
انجمن «دوستان دانشنامه ايرانيکا» هفته ی اول ماه مه سال ۲۰۰۸ را هفته جهانی ايرانيکا ناميده است، و به همين مناسبت، در طول اين هفته، در۳۵ کشور جهان، جلساتی در حمايت از «ايرانيکا» برگزار می شود.
درنشست پاريس ابتدا از دکتر احسان يارشاطر بنيانگزار و طراح دانشنامه ايرانيکا تجليل شد.
داريوش آشوری نويسنده و مترجم ايرانی در سخنرانی خود گفت: «ايرانيکا که ۳۴ سال پيش بوجود آمد، و امروز يا به صورت مکتوب و يا از طريق On-Line برروی اينترنت قابل استفاده است، اقدام بسيار عظيمی است درجهت شناساندن تاريخ و فرهنگ ايران.»
به گفته ی وی، پس از رخداد انقلاب درايران، دانشنامه ايرانيکا با مشکلات مالی روبرو شد، اما دکتر يارشاطر، «حتی با بودجه کم راه ايرانيکا را ادامه داد.»
داريوش آشوری شخصأ به مدت دوسال با دانشنامه ايرانيکا همکاری داشته و مقالاتی به ويژه درمورد زرتشت، پيامبر ايرانی از ديد تاريخ نگاران ايرانی و از ديد نيچه را در «ايرانيکا» منتشر کرده است.
درنشست پاريس پژوهشگاران و نويسندگان ديگری مانند جمشيد بهنام و بهزاد کشاورزی نيز درمورد «ايرانيکا» سخن گفتند.
دراين نشست، همچنين، يکی از اعضای هيئت امنای انجمن دوستان ايرانيکا، عبدالحميد اشراق، در مورد چگونگی نگارش مطالب درايرانيکا سخن گفت.
عبد الحميد اشراق درگفت و گويی با راديوفردا درباره پيشرفت های «ايرانيکا» و مشکلات آن به پرسش های ما پاسخ داد:
راديوفردا: آقای اشراق امروز دانشنامه ايرانيکا درچه موقعيتی است؟
عبدالحميد اشراق: امروز سيزدهمين جلد از دانشنامه ايرانيکا منتشر شده است. چهار جزوه از از چهاردهمين جلد آن نيز دردسترس است. هرجلدی شامل شش جزوه است.
- از سال آينده که هفته اول فروردين هرسال به عنوان هفته جهانی ايرانيکا خوانده می شود، چنين جلساتی حتی در بيشتر از ۳۵ کشور جهان برگزار خواهد شد و بحث های ديگری درمورد ايرانيکا انجام خواهد شد.
بدين ترتيب، جلد چهاردهم حدود شش ماه ديگر بيرون خواهد آمد. امروز درجلسه ای که نطير آن درتمام جهان برگزارمی شود، ۲۰ تا ۳۰ نفر دورهم نشستند، و به جای سخنرانی های طولانی، فقط درمورد ايرانيکا به اظهارنظرپرداختند.
درمورد اينکه چگونه ايرانيکا به پيش برود، پولش ازکجا تأمين می شود، چگونه اين پول خرج می شود، افراد شاغل در ايرانيکا چگونه انتخاب می شوند، و يا درمورد اندازه مقاله ها صحبت کردند.
نوعی برخورد انديشه ها بود؟
بله اين برخورد انديشه ها بسيار ضروری است و از سال آينده که هفته اول فروردين هرسال به عنوان هفته جهانی ايرانيکا خوانده می شود، چنين جلساتی حتی در بيشتر از ۳۵ کشور جهان برگزار خواهد شد و بحث های ديگری درمورد ايرانيکا انجام خواهد شد.
آقای اشراق، آيا درست است که ايرانيکا دچار مشکل مالی هست؟
نه به هيچ وجه درست نيست. ولی چون ما گفته بوديم به مبلغی حدود ۲۰ ميليون دلار نيازداريم، بايد بگويم که ازاين ۲۰ ميليون دلار الان دوسوم آن آماده است.
و اگر يک سوم باقی نيز مهيا گردد، می توانيم بدون درد سر تا آخرين شماره ايرانيکا را چاپ کنيم.
روشن است که هميشه مسائل مالی سبب گرفتاری های ما می شود. ازتمام درآمدی که تا کنون داشته ايم، بخشی را دربانک گذاشته ايم و با سود آن يک سوم باقی را تأمين کرده و خواهيم توانست تا آخرين شماره ايرانيکا را که انشا الله به چهل برسد چاپ کنيم.
اين طور که ما آگاه شده ايم، ايرانيکا برای بقای خود تنها از انجمن ها و نهادهای غيردولتی پول می گيرد. آيا اين به منظورحفظ استقلال ايرانيکا است؟
ايرانيکا ازهيچ تشکيلات سياسی پول نگرفته است. ازهيچ سوی دولتی بآن کمک مالی نشده است. نه ازدولت ايران و نه ازدولت های خارجی.
تنها منبع ما يک بنياد علوم انسانی است که ساليانه به ما پول می دهد، و اين بنياد مستقل است.
اين بنياد دو سال يکبار حدود ۳۵۰ هزاردلار به ما پول می دهد. اما يک شرط دارد. و آن اينکه دربرابر هرمبلغی که به ما می دهد، بايد يک سوم آن را خودمان تأمين کنيم.
مثلأ اگر مبلغ ۳۰ هزاردلار به ما بدهد، ما بايد ۱۰ هزاردلار آن را از منابع شخصی تأمين کنيم.
- شماری ازايرانيانی که امکاناتی دارند، به ما کمک می کنند. افرادی هم هستند که حاضرند تمام سرمايه خود را دراختيارما بگذارند. برای نمونه، شخصی با ما تماس گرفت و گفت چون من همسرم فوت کرده است و فرزندی هم ندارم، می خواهم پس از مرگ تمام ثروت خود را دراختيار ايرانيکا بگذارم.
بدين لحاظ، شماری ازايرانيانی که امکاناتی دارند، به ما کمک می کنند. افرادی هم هستند که حاضرند تمام سرمايه خود را دراختيارما بگذارند. برای نمونه، شخصی با ما تماس گرفت و گفت چون من همسرم فوت کرده است و فرزندی هم ندارم، می خواهم پس از مرگ تمام ثروت خود را دراختيار ايرانيکا بگذارم.
برخی از ايرانيکا انتقاد می کنند که چرا به زبان فارسی نيست و تنها به زبان انگليسی دردسترس است. پاسخ شما چيست؟
شکی نيست که اگر ايرانيکا به زبان فارسی منتشرمی شد، روشنفکران و ساير تحصيلکردگانی که می توانستند از آن استفاده کنند، بسيار کم می بودند.
اما درحال حاضر، ميليارد ها انسان روی کره زمين با آگاهی به زبان انگليسی می توانند از آن استفاده کنند و اطلاعات درمورد مثلأ ساختمانی که سه هزار سال پيش در ايران ساخته شده، به زبان انگليسی روشن که توسط يک پژوهشگر توانا نوشته شده، دردسترس است.
هم اکنون ۱۶۵۰ تن از متخصصين با ايرانيکا همکاری می کنند که ۱۱ درصدشان ايرانی هستند که به زبان انگليسی تسلط کامل دارند.
ضمن اينکه تا کنون بخش هايی از ايرانيکا به فارسی هم ترجمه شده است.
اطلاعات موجود درايرانيکا تا چه حد کامل است؟
آنچه که درايران موجود است از بناهای تاريخی گرفته تا انواع گياهان، حيوانات و حشرات و يا حتی غذاهای گوناگون و بسياری چيزهای ديگردرباره هنر و فرهنگ وتاريخ ايران را شما می توانيد در ايرانيکا بيابيد.
پرسشی که طرح آن بسيار دشوار است، اين است که در نبود استاد احسان يارشاطر بنيانگذار ايرانيکا، چه اقداماتی برای ادامه مسير ايرانيکا پيش بينی شده است؟
تمام جزئيات آن مسايل مطرح شده، افرادش تعيين شده اند، جانشين ايشان تعيين شده، سردبيرکل تعيين شده، ميراث داران مشخص شده اند و حتی هزينه آنهم آماده شده است.
بنابراين خدای نکرده اگر ايشان ازميان ما برود، هيچ گونه تغييری به وجود نخواهد آمد و همه چيز بر سر جای خود برقرارخواهد ماند.
