لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۵:۲۹

گفت‌وگوهای پرز با مدودف در ساچی و نگرانی‌های تهران


شیمون پرز (راست) به همراه دیمیتری مدودف، روسای جمهور اسرائیل و روسیه
شیمون پرز (راست) به همراه دیمیتری مدودف، روسای جمهور اسرائیل و روسیه
تاکید شیمون پرز، رئیس جمهور ۸۶ ساله اسرائیل، در سفر دوروزه او به روسیه و دیدار با رهبران آن کشور بر این نکته است که «بمب اتمی تنها خطری نیست که صلح جهانی را تهدید می‌کند، خطر اصلی قرار داشتن آنها در دست‌های نامطمئن است».

سفر جاری پرز که از روز سه‌شنبه آغاز شده اولین دیدار او از روسیه بعد از رسیدن به منصب رئیس جمهوری اسرائیل در ماه ژوئن سال ۲۰۰۷ است. رئیس جمهوری پیشین اسرائیل نیز در سال ۲۰۰۱ از روسیه دیدار کرده بود.

پذیرائی مدودف از پرز در «ساچی» که منطقه‌ای است ثروتمند و محل استراحت تابستانی رئیس جمهور روسیه در کرانه دریای سیاه، به سبک دیدارهای سیاسی و در عین حال دوستانه رئیس جمهور آمریکا در کمپ دیوید ترتیب داده شده است.

اگرچه گفت‌وگوهای پرز- مدودف «غیررسمی» اعلام شده و هدف عمده آن نیز ظاهرا فراهم آوردن هماهنگی‌های لازم پیرامون «کنفرانس بین‌المللی صلح خاورمیانه» در مسکو است، توسعه روابط دوجانبه، مناسبات اسرائیل با اعراب و به‌ویژه مسئله توسعه اتمی و موشکی ایران محورهای اصلی مذاکرات یاد شده را تشکیل می‌دهند.

در سال‌های اخیر روابط مسکو و تل‌آویو بسیار نزدیک‌تر از پیش شده و اینک جز مناسبات عادی تجاری و گردشگری، در زمینه همکاری‌های نظامی و سیاسی نیز توسعه فراوان یافته است.

اویگدور لیبرمن، وزیر خارجه کنونی اسرائیل، روسی‌تبار است و وجود اقلیت بزرگی از یهودیان روسی در اسرائیل به توسعه روابط دو کشور کمک فراوانی کرده است. شمار مهاجران روسی ساکن اسرائیل در ۱۵ سال گذشته و بعد از سقوط اتحاد جماهیر شوروی سابق افزایش زیادی یافته است.

جمهوری اسلامی نزدیکی روابط روسیه با اسرائیل را خطری علیه خود تلقی می‌کند، ولی قادر به نشان دادن عکس‌العمل خاصی در این زمینه نیست. حال آن که هنگام دیدار ماه ژوئن پرز از جمهوری آذربایجان و بعد قزاقستان، تهران ناخشنودی خود را از انجام دیدارهای یاد شده کاملا آشکار ساخت.

روابط دوجانبه مسکو با تل‌آویو، در مقایسه با تهران، برای کرملین از اهمیت بیشتری برخوردار است. از این لحاظ میزان تاثیرگذاری تل‌آویو در تصمیمات مسکو در قبال تهران نیز به مراتب بیش از تاثیر احتمالی تهران در تغییر روند مناسبات روسیه با اسرائیل است.

دیدار پرز از روسیه در حالی صورت می‌گیرد که روابط اسرائیل با آمریکا در مسیر دشواری قرار گرفته و بی‌تردید مسکو سعی خواهد کرد از این فرصت برای مستحکم‌تر کردن حضور خود در خاورمیانه حداکثر استفاده را به عمل آورد.

در آستانه دیدار پرز از روسیه، کرملین اعلام داشت : «روسیه و اسرائیل مخالف منحرف کردن تاریخ به‌ویژه انکار هالوکاست هستند.»

در این زمینه تاکید سخنگوی کرملین بر این نکته که «تلاش برای تجدید حیات نازی‌ها و هواداران آنها برای ما غیر قابل قبول است» در عین روشن نبودن مفهوم صریح اظهارات یاد شده، می‌تواند به‌نوعی در جهت ابراز ناخرسندی از رئیس دولت ایران تلقی شود.

محمود احمدی‌نژاد که برنده انتخابات اخیر رئیس جمهوری ایران معرفی شده شهرت جهانی خود را مدیون انکار هالوکاست و اظهارات ضداسرائیلی است. اظهارات سخنگوی کرملین در مورد هالوکاست بیشتر از این لحاظ قابل تامل است که احمدی‌نژاد بلافاصله بعد از اعلام پیروزی راهی روسیه شد و با مدودف دیدار کرد. روسیه در هفته‌های اخیر از سوی مخالفان دولت کنونی ایران به حمایت از آن چه «کودتای انتخاباتی» خوانده شده متهم بوده است.

بیش از هالوکاست و موضع‌گیری مسکو در قبال اظهارات رئیس جمهور ایران، خواسته‌های اسرائیل از روسیه متوجه نحوه همکاری‌های روسیه با ایران در زمینه‌های نظامی و اتمی و همچنین ادامه حمایت سیاسی از جمهوری اسلامی در مجامع جهانی است.

اسرائیل از روسیه می‌خواهد که در زمینه کند کردن روند توسعه موشک‌های دوربرد و همچنین تلاش در جهت تولید بمب اتمی توسط ایران اقدامات جدی‌تری به عمل آورد. دور از انتظار نخواهد بود که پرز در دیدار جاری خود از روسیه بار دیگر نارضایتی عمیق دولت متبوع خود را در قبال تکمیل و راه‌اندازی رآکتور در دست ساختمان اتمی در بوشهر به اطلاع رهبران کرملین برساند و از آنها بخواهد حداقل تا روشن شدن شرایط سیاسی جاری در ایران، همچنان از راه‌اندازی رآکتور بوشهر خودداری کنند.

درخواست دیگر پرز از روسیه هماهنگی بیشتر با سایر اعضاء شورای امنیت در جهت اعمال محدودیت‌های بیشتر علیه ایران با هدف وادار ساختن جمهوری اسلامی به قبول قطعنامه‌های شورای امنیت است، درخواستی که مسکو تاکنون در قبال آن مقاومت نشان داده است.

مسکو قرار است به زودی با میزبانی کنفرانس بین‌المللی صلح خاورمیانه گامی در جهت نزدیکی بیشتر اعراب و اسرائیل بردارد. توفیق کنفرانس یاد شده تا حدود زیادی در گرو همکاری اسرائیل و همراهی تل‌آویو با مسکو است. شرط همراهی بیشتر تل‌آویو با کنفرانس یاد شده، محدود کردن حماس و کنترل بیشتر افراطیون اسلامی در لبنان خواهد بود. پرز همچنین از رهبران روسیه خواستار اقدامات بیشتر در جهت محدود کردن مداخلات ایران در فلسطین و لبنان نیز خواهد شد.

اگرچه اهرم‌های در اختیار مسکو در جهت محدود کردن اقدامات ایران در خاورمیانه بسیار ضعیف به نظر می‌رسند، ادامه حمایت سیاسی روسیه از جمهوری اسلامی و به‌ویژه حفظ سطح کنونی همکاری‌های نظامی و اتمی آن کشور با ایران برای رهبری جمهوری اسلامی از اهمیت حیاتی برخوردار است. به این دلیل، تهران مذاکرات پرز در روسیه و نتایج احتمالی آنرا با نگرانی و از نزدیک پی‌گیری می‌کند.
XS
SM
MD
LG