در روز هفتم آبان، روز گرامیداشت یاد کوروش کبیر، پادشاه هخامنشی، یهودیان می گویند تنها قومی هستند که کورش کبیر را به عنوان «منجی» و «رهایی بخش» قوم خود تلقی می کنند.
القاب «منجی» و «رهایی بخش» از سوی یهودیان تنها برای کوروش کبیر به کار رفته و چنین توصیفی برای هیچیک دیگر از انبای قوم یهود و خود حضرت موسی خطاب نشده است.
در تورات واژه عبری «ماشیاح» به مفهوم مسیح یا منجی موعود تنها برای کوروش کبیر استفاده شده است؛ زیرا انبای یهودی در طول اسارت یهودیان در سرزمین بابِل به قوم خود تسکین می دادند که نجات دهنده‌ای خواهد آمد و آنها را از ظلم رها خواهد کرد و اورشلیم را دوباره آباد خواهد کرد.
در باب «عزرا» در تورات یا عهد عتیق آمده است که کوروش یهودیان را از سرزمین بندگی در بابِل که بزور به آنجا رانده شده بودند، نجات بخشید و آنها را با کاروانی از سپاهیان حکومت هخامنشی راهی سرزمین اجدادی خود در بیت المقدس یهود کرد.
کتاب عزرای عهد عتیق، کوروش کبیر را دستِ بیرون آمده پروردگار بروی زمین می داند؛ در بخش‌های اشعیا و سفر دانیال در عهد عتیق نیز نام کوروش با احترام بسیار و بارها قید شده است.
یهودیان تاکید دارند که کوروش کبیر به عنوان یک پادشاه دادگستر و عدالت جو، اشیا قیمتی را که از خزانه معبد مقدس ویران شده یهود توسط قوای فاتح به غنیمت گرفته شده بود، به یهودیان پس داد و آنها را همراه با کاروانی از نیروهای حکومت خود در کنار یهودیان به اورشلیم باستانی برد.
با ساخت دوباره معبد مقدس یهود با یاری‌های کوروش کبیر، خزانه به غارت رفته دوباره به آن برگردانده شد.
اشیا باستانی که خزانه یهودیان بود توسط بخت النصر، پادشاه بابِل که در عهد عتیق از او با عنوان «نبوکد نِزِر» نام برده می شود، در حمله نیروهای او به اورشلیم، از معبد باستانی یهودیان به غارت رفته و به بابِل برده شده بود.
منشور کوروش کبیر که اولین لوح آزادی بشر نامیده شده و ارزشی تاریخی برای همه بشریت دارد، به رهایی و آزادگی همه ملت‌ها و قومیت‌ها در سرزمین‌های زیر سلطه حکومت هخامنشی اشاره دارد؛ برای همین است که منشور کوروش کبیر برای یهودیان نیز صاحب اهمیتی بسزا است.
گفته می شود نام کوروش کبیر با احترام زیاد دست کم ۲۳ بار در عهد عتیق ذکر شده است.
در متون‌های تاریخی دیگر یهودیان نیز بارها نام کوروش کبیر مورد اشاره قرار گرفته و او را رهایی بخش یهودیان و حاکمی عادل که بر دوران طولانی اسارت یهودیان در بابِل نقطه پایان گذاشت، نامیده اند.
اما کوروش کبیر تنها پادشاه از حکومت‌های باستانی ایران نیست که مورد پرستش و ستایش یهودیان است.
متون تاریخی یهودیان داریوش را نیز به عنوان یکی دیگر از پادشاهان هخامنشی مورد احترام قرار می دهد زیرا با درگذشت کوروش، داریوش امکان تکمیل ساخت معبد دوباره مقدس یهودیان در اورشلیم را فراهم کرد.
یهودیان از ملکه استر ملکه یهودی خشایار شاه هخامنشی نیز که موفق به نجات یهودیان سرزمین امپراطوری ایرانی از خطر کشته شدن بر اثر برنامه ریزی هامان، صدراعظم وقت دربار، بود، سپاسگزاری می کنند و استر و خشایارشاه را تا به امروز مورد نیایش قرار می دهند.
از خشایار شاه در طومار استر به نام «اخشوروش» یاد شده است؛ یهودیان در طول تاریخ، و سالیانه، جشن پوریم را برای شکرگزاری نسبت به این مراقبت پادشاه هخامنشی از یهودیان در جشن‌های موسوم به پوریم برگزار می کنند.
احترام یهودیان نسبت به سرزمین باستانی ایران و قدردانی از پادشاهان هخامنشی تنها جنبه تاریخی ندار یا صرفا علقه ی مذهبی محسوب نمی شود و گاهی به بحث‌های سیاسی و نزاع دهه‌های اخیر میان یهودیان و فلسطینی‌ها بر سر سرزمینی که هر دو در آن زندگی می کنند، سر ریز می کند.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به تازگی و در آخرین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت محمود عباس به جای شکایت از بریتانیا به خاطر اعلامیه بالفور که منجر به تشکیل کشور اسرائیل شد، خوب است برود و از کوروش کبیر و ایران باستان به دادگاههای بین المللی شکایت کند زیرا کوروش بود که یهودیان تبعید شده از سرزمین باستانی خود را به اسرائیل تاریخی برگرداند و ساخت دوباره معبد مقدس یهودی با کمک کوروش بود.
نتانیاهو این سخنان را بعد از آن بیان داشت که محمود عباس رهبر تشکیلات خودگردانی در آستانه صد سالگی اعلامیه بالفور خبر داد که فلسطینی‌ها کارزار یک ساله‌ای را علیه این اعلامیه با هدف شکایت از بریتانیا بخاطر کمک به تشکیل کشور اسرائیل راه اندازی کرده اند.
شیمون پرز رییس جمهوری پیشین اسرائیل نیز که ماه گذشته، دو سال قبل از درگذشت خود به روزنامه تلگراف گفته بود، کوروش اولین «صیونیست» جهان بود.
یهودیان می گویند، «صیونیست» (به عربی: «صهیونیست») کسانی هستند که به ملی گرایی قوم یهودی کمک کرده اند.
با وجود نزاع سیاسی ۳۷ ساله اخیر میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل، یهودیان در ایران، اسرائیل و جهان تاکید دارند تعظیم آنها به تاریخ ایران و پادشاهان هخامنشی برقرار است.
