لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۴ دی ۱۴۰۳ تهران ۰۶:۰۴

تذکرهای خامنه‌ای به دولت و تلاش برای انکار اختلاف‌ها


در حالی که حاميان رهبر جمهوری اسلامی می‌گويند بين دولت يازدهم و علی خامنه‌ای در حوزه‌هايی چون سياست خارجی٬ مذاکرات هسته‌ای٬ مقوله‌های فرهنگی٬ اقتصاد مقاومتی و وضعيت دانشگاه‌ها اختلافاتی جدی وجود دارد٬ برخی چهره‌های سرشناس دولت اين موضوع را رد می‌کنند.

هواداران تندروی خامنه‌ای٬ حسن روحانی و دولت وی را متهم می‌کنند بر اساس الگوی اکبر هاشمی رفسنجانی٬ تنها در کلام از رهبر و دستوراتش سخن می‌گويند و در عمل به خواسته وی اهميتی نمی‌دهند.

سعيد قاسمی٬ از فرماندهان حزب‌الله در يک سخنرانی به صراحت گفته روحانی و دولتش «با اينکه در کلام‌شان دائم از واژه مقام معظم رهبری استفاده می‌کنند اما عکس ايشان اقدام می‌کنند.»

قاسمی درباره آنچه «بی‌اعتنايی» دولت به «اقتصاد مقاومتی» ناميده هم خطاب به روحانی گفته «تو به عنوان رئيس جمهور بايد به دستت بيل بگيری تا همه ببينند که مبنای اقتصاد مقاومتی بايد کشاورزی باشد.»

وی در حوزه سياست‌های فرهنگی دولت هم از اين که مسئولين فرهنگی به «مانور» شيعيان در کربلا همزمان با اربعين اشاره‌ای نکردند٬ اما تک‌خوانی «يک فاحشه» آن‌قدر مهم بوده که به مسئله اصلی وزارت ارشاد تبديل شده انتقاد کرده است.

اظهارات قاسمی تنها يکی از ده‌ها موضع‌گيری‌ محافظه‌کاران تندرو درباره اختلاف ميان دولت و رهبر جمهوری اسلامی و انتقاد از «تظاهر» روحانی و کابينه‌اش به اطاعت از دستورات رهبر است.

جنتی و پورمحمدی: دروغ می‌گويند٬ فاصله‌ای وجود ندارد

علی جنتی٬ وزير ارشاد که عملکرد وزارتخانه تحت رياست وی يکی از موارد اختلاف رقبای سياسی در جمهوری اسلامی است می‌گويد «جرياناتی دنبال تخريب و خراب‌کاری و دروغ و تحريف مطالب هستند.»

به گفته وی اين جريان‌ها به صورت «سازمان‌ يافته و حساب‌شده» کانون‌هايی برای تبليغات عليه اين وزارتخانه تشکيل‌ داده و به مراجع، علما، ائمه جمعه و نمايندگان مجلس «اطلاعات غلط» می‌دهند.

انتقاد به عملکرد وزارت ارشاد در حالی مطرح می‌شود که جنتی بارها اعلام کرده رهبر جمهوری اسلامی «آشنايی کاملی» به مباحث هنری دارد و «ما در زمينه شعر و موسيقی بر اساس ملاک‌های ايشان عمل می‌کنيم.»

اما به نظر می‌رسد اين جمله وی که بيشتر به هاشمی رفسنجانی نزديکی فکری دارد تا پدرش احمد جنتی٬ نسبت به تمجيد از قابليت‌های فرهنگی-هنری آقای خامنه‌ای بيشتر مورد توجه مخالفان سياسی قرار گرفته است.

مصطفی پورمحمدی٬ وزير دادگستری و از چهره‌های سرشناس محافظ‌کار کابينه نيز با رد «فاصله عميق» ميان دولت و علی خامنه‌ای٬ گفته «کسی در دولت بنای فرارکردن و عدم توجه به فرمايشات رهبری» را ندارد.

به گفته وی تنها ممکن است در برخی «تاکتيک‌ها» نگاه متفاوتی نسبت به نظر رهبر وجود داشته باشد.

جدال مجازی روحانی و خامنه‌ای

جنتی و پورمحمدی در حالی اختلاف ميان مجموعه دولت و بيت را انکار می‌کنند يا کم‌اهميت جلوه می‌دهند که نهم بهمن‌ماه وب‌سايت رسمی علی خامنه‌ای پس از انتشار تصاويری از قدم‌زدن محمدجواد ظريف و جان کری٬ وزرای خارجه ايران و آمريکا در جريان مذاکرات هسته‌ای در ژنو به اين اقدام واکنش نشان داد.

اين سايت با انتشار تصويری از اين پياده‌روی که روی آن نوشته شده «نقطه‌های خيالی» بخش‌هايی از سخنرانی دی ماه سال جاری خامنه‌ای در قم را منتشر کرد.

خامنه‌ای در اين ديدار گفته بود «من با مذاکره کردن مخالف نيستم٬ اما معتقدم بايد دل را به نقطه‌های اميدبخش حقيقی سپرد، نه به نقطه‌های خيالی.»

به فاصله اندکی٬ اينستاگرام حسن روحانی نيز با انتشار همان تصوير٬ در دفاع از تيم مذاکره‌کننده هسته‌ای نوشت «ممکن است {از تيم مذاکره‌کننده} ايراد بگيرند و بگويند تند و کند راه رفته، کتش کج بوده و يا عينکش طوری بوده است. اينها حرف نشد.»

به نظر می‌رسد اعضای کابينه در انکار اختلاف‌ها ميان رئيس جمهوری و رهبر ترجيح داده‌اند پيام‌های غيرمستقيم اين دو مقام ارشد کشور به يکديگر را ناديده بگيرند.

همه تذکرهای خامنه‌ای به دولت يازدهم

رهبر جمهوری اسلامی در طول يک سال و نيم رياست جمهوری روحانی در حوزه‌های سياست خارجی٬ مذاکرات هسته‌ای٬ دانشگاه‌ها٬ اقتصاد مقاومتی٬ فرهنگ و انتقاد از دولت‌های محمود احمدی‌نژاد به وی و دولتش چند بار تذکر داده و توصيه کرده است.

مهر ماه ۹۲ و در حالی که تنها دو ماه از روی کار آمدن دولت يازدهم می‌گذشت، روحانی که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به نيويورک سفر کرده بود٬ با باراک اوباما گفتگوی تلفنی کرد و ظريف و کری نيز با يکديگر ديدار کردند.

علی خامنه‌ای در انتقاد به اين اقدام روحانی و ظريف گفت که «برخی از آنچه در سفر نيويورک پيش آمد، به نظر ما بجا نبود.»

وی اواخر آبان همان سال هم در تذکری ديگر به دولت درباره مذاکره با غرب اعلام کرد «ما البتّه در جزئیّات اين مذاکرات مداخله نمی‌کنيم؛ يک خطوط قرمزی وجود دارد، يک حدودی وجود دارد، اين حدود بايد رعايت بشود؛ اين را گفتيم به مسئولين و موظّفند که اين حدود را رعايت کنند.»

«خوشبين» نبودن به مذاکرات با وجود اصرار برخی مسئولين و دولتمردان به مذاکره با آمريکا در قضيه هسته‌ای٬ لزوم «توجه به نيروی درونی کشور برای رفع مشکلات» و «چشم ندوختن به دست ديگران» و «دل سپردن به نقطه‌های اميدبخش حقيقی و نه به نقطه‌های خيالی» نيز از جمله سخنان مهم خامنه‌ای درباره فعاليت‌های ديپلماتيک دولت يازدهم بوده است.

رهبر جمهوری اسلامی که هميشه حوزه فرهنگ را تحت نظر داشته٬ در اين زمينه هم دولت را بی‌نصيب نگذاشته و به مسئولان فرهنگی درباره «شوخی» با مسائل فرهنگی و «بی‌ملاحظگی» به صورت تلويحی هشدار داده است.

اين هشدارها بعد از بيان شد که روحانی در يک سخنرانی اعلام کرد دولت قصد دارد دخالت خود در امور فرهنگی را کاهش داده و کار را به صاحبان آن بسپارد. چرا که «صاحبان فرهنگ و انديشه نيازی به گشت ارشاد ندارند.»

خامنه‌ای در تذکر به روحانی گفت «اين همه کارهای گوناگون فرهنگی که در سطح کشور انجام می‌گيرد، اگر فرض کنيم دولت‌ها بخواهند هم اين کارها را انجام بدهند، نمی‌توانند انجام بدهند؛ کار مردم است. اما اين موجب نمی‌شود که اگر شما يکجا ديديد که فرض بفرماييد يک حرکتی دارد در همين کارهای مردمی انجام می‌گيرد که دارای آسيب اجتماعی است، داخل نشويد و بگوييد من دخالت نمی‌کنم؛ نه، اينجا لازم است دخالت بشود، هدايت بشود، کار بشود.»

آقای خامنه‌ای در توصيه ديگری به دولتمردان گفت «نگذاريد دانشگاه جولانگاه حرکت‌‌های سياسی بشود. اينکه ما جوان را به‌عنوان يک موتور محرک تحولات سياسی بپذيريم، حرف من است... اين غير از اين است که ما دانشگاه را محل جولان گرايش‌های سياسی که بعضيشان مخالف با اصل نظامند يا مخالف با جهت‌گيری‌های نظامند بکنيم. اين را بايد حتما مراقبت کنيد و جلوی آن را بگيريد.»

ضرورت «جدی گرفتن اقتصاد مقاومتی» و عمل متناسب با سخن در اين زمينه٬ اولويت‌دهی به نقد «کارشناسی» درباره دولت محمود احمدی‌نژاد نسبت به نقد در «منبرهای عمومی»٬ پرهيز دادن دولت از «حاشيه‌سازی» و مطرح نکردن حرف‌های «غيرلازم» و هشدار نسبت به کنار زدن و منزوی کردن جريان «مومن» با شعار اعتدال نيز از ديگر توصيه‌های رهبر به روحانی و کابينه‌ وی بوده است.

نگاهی به تذکرهای متعدد رهبر جمهوری اسلامی به رئيس جمهوری و کابينه‌اش در زمان کوتاه رياست جمهوری روحانی نشان می‌دهد دست‌کم در مواردی که دولت تذکر دريافت کرده٬ اختلافاتی وجود دارد.

اما به نظر می‌رسد انکار اين اختلاف‌ها از سوی شماری از دولتمردان با لحن ديپلماتيک خامنه‌ای و تذکرهای تلويحی وی به دولت رابطه مستقيمی داشته باشد٬ اگرچه پيش‌بينی نمی‌شود که حسن روحانی در صورت تغيير لحن خامنه‌ای٬ رويه محمود احمدی‌نژاد را در دستور کار داشته باشد.

XS
SM
MD
LG